پایگاه
خبری فولاد ایران - مؤسسۀ مطالعات و
تحقیقات مبین در نوشتار شماره55 از نرخ بهره بین بانکی نوشت. عمدتا در دهه های اخیر،
بانک‌های مرکزی در اعمال سیاست پولی، نرخ بهره بین بانکی را هدف‌گذارى کرده و این کار
را عموما از طریق خرید و فروش اوراق قرضۀ دولتی صورت می‌دهند. برای بانک مرکزی اوراق
دولتی موضوعیت علی‌حده ندارد بلکه خرید و فروش اوراق اهرمی است برای تنظیم میزان عرضۀ
ذخایر در بازار بین بانکی. روی کاغذ، بانک مرکزی می‌تواند با خرید و فروش هر نوع دارایی
دیگری نیز به تنظیم بازار ذخایر مبادرت کند زیرا پرداخت او (بابت هر چیزی) به منزلۀ
تزریق ذخایر به بازار بین بانکی است و دریافت او (بابت هر چیزی) به منزلۀ کاهش ذخایر؛
زیرا پول بانک مرکزی از جنس ذخیره
(reserve) است.
چگونه کریدور نرخ
بهره قادر است جانشین عملیات بازار باز باشد؟
به گزارش بولتن نیوز
به نقل از مجله تلگرامی مبین، اگر هدف تنظیم دقیق و روزانۀ نرخ بهره در کار نباشد
(که اهیمت چندانی ندارد)، حتی وام دهی مستقیم به دولت از طریق تجهیز پروژه های اعتباری
یا خاص بر اساس صلاحدید بانک مرکزی (حتی مستقل از اراده و سیطره دولت و در عین حفظ
استقلال بانک مرکزی از بودجه دولت) نیز قادر به تنظیم کلی و حدودی نرخ بهره خواهد بود
و به معنای تزریق ذخایر جدید است. این بدان معنی است که در طی زمان، به سبب رشد حجم
نقدینگی و رشد نیاز به ذخایر که کمابیش قابل تقریب است، می‌توان از این طریق میزان
ورودی ذخایر را مدیریت کرد. اما در این سازوکار اجرای سیاست انقباضی ممکن نیست. مزیت
مهم عملیات بازار باز غیر از قدرت تنظیم دقیق و روزانه، قابلیت اجرای سیاست انقباضی
است، گرچه اقتصاد در مسیر رشد بلندمدت خود بطور خالص و متوسط نیازمند انبساط پولی یا
تزریق ذخایر جدید و نه انقباض است.
اما کریدور نرخ بهره
قادر است مزیت امکان اجرای سیاست انقباضی را نیز پوشش دهد. واضح است که سقف کریدور
(نرخ بهرۀ استقراض بانکها از بانک مرکزی) سقف قیمت پول برای بانکها خواهد بود و تمامی
نرخ‌های سپرده کمتر از آن قرار می‌گیرند. اما بهرۀ پرداختی به ذخایر، مجرای اجرای انقباض
است. افزایش این نرخ به منزلۀ رشد میل بانکها به سپرده‌گذاری نزد بانک مرکزی و کاستن
از جریان وام‌دهی(=خلق پول) است. آنچه در اینجا بوقوع می‌پیوندد ماهیتاً مشابه عملیات
بازار باز است.
در عملیات بازار
باز، بانک مرکزی با فروش اوراق قرضه در قیمت خوب، ذخایر را از دست بانکها می‌ستاند.
قیمت خوب اوراق معنایی جز نرخ بهرۀ بالاتر ندارد. لذا بانک مرکزی با دریافت سند بدهی
یا
IOU خود (ذخایر) بهره
مناسبی روی سند بدهی دولت (اوراق قرضه) نصیب بانک می‌کند. در کریدور نرخ بهره سند بدهی
دوم (اوراق قرضه) کنار رفته و بانک مرکزی مستقیما در ازای بلوکه‌شدن ذخایر نزد خود
بهره می‌پردازد. در هر دو حالت بانک به مقصد کسب بهرۀ بالاتر روی سند بدهی حاکمیت،
اهرم وام‌دهی خود (ذخایر) را وا‌گذاشته است.
پی نوشت: بانک مرکزی
می توانست در اوان وارد شدن به دام نرخ بهره در حوالی سال 92 به خوبی از سیاست فوق
الاشاره بهره برده و از وارد شدن اقتصاد به عمق رکود و اعسار جلوگیری کند، امروز البته
این سیاست دیگر دوای درد نخواهد بود و بحران پولی-اقتصادی-اجتماعی ایران نیامند بسته
ای راهبردی، همه جانبه و البته نامتعارف است.
منبع: بولتن
نیوز