پایگاه خبری فولاد ایران - با وجودی که حدود یک سال و نیم از اجرای برجام
می‌گذرد، تحریم‌های بانکی رفع نشده و هنوز بانک‌های بزرگ خارجی با ایران همکاری نمی‌کنند،
موضوعی که تبعات منفی زیادی برای اقتصاد ایران در دوران پسابرجام به همراه داشته است.
اصرار سؤال‌برانگیز
بانک مرکزی بر عدم اجرای پیمان‌های دو جانبه پولی
به گزارش افکارنیوز،
«درخصوص بانک‌های بزرگ اروپایی هنوز محدودیت‌هایی داریم»، این جمله بخشی از اظهارات
وزیر اقتصاد در نشست خبری 20 اردیبهشت است که ضمن انتقاد از بدعهدی آمریکا در شرایط
پسابرجام بیان شد.
با وجودی که حدود
یک سال و نیم از اجرای برجام می‌گذرد، تحریم‌های بانکی رفع نشده و هنوز بانک‌های بزرگ
خارجی با ایران همکاری نمی‌کنند، موضوعی که تبعات منفی زیادی برای اقتصاد ایران در
دوران پسابرجام به همراه داشته است.
از سوی دیگر، بعد
از روی کار آمدن دونالد ترامپ نه تنها اراده‌ای برای کاهش فشار تحریم‌ها علیه ایران
وجود ندارد، بلکه روند تحولات داخلی آمریکا در کنگره و وزارت خزانه‌داری نشان می‌دهد
که این کشور به سمت تحریم‌های گسترده حقوق بشری، موشکی و منطقه‌ای (تروریستی) حرکت
می‌کند و این به آن معناست که باید منتظر گسترش تحریم‌ها با بهانه‌های جدید باشیم.
با توجه به این وضعیت،
انتظار منطقی وجود دارد که دولت به سمت روش‌های
بی‌اثر کردن تحریم‌ها در زمینه بانکی حرکت کند. بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که
اصلی‌ترین روش بی‌اثر کردن تحریم‌های بانکی به عنوان یکی از مهم‌ترین تحریم‌های غرب
ضدایران، خروج از نظام پرداخت دلار و یورو و ایجاد نظامات پرداخت دو جانبه با کشورهای
مختلف است. استفاده از ارزهای ملی در مبادلات خارجی که تحت عنوان «پیمان‌های پولی دوجانبه»
شناخته می‌شود، روشی است که در سال‌های اخیر توسط کشورهای زیادی مورد استفاده قرار
گرفته است. روند جهانی به سمت استقلال پولی و مالی کشورها پیش می‌رود و حتی کشورهایی
مثل ژاپن، کره‌جنوبی و استرالیا که رابطه حسنه‌ای با آمریکا و اروپا دارند برای اینکه
اقتصاد خود را در برابر تکانه‌های بین‌المللی مستحکم کنند و وابستگی خود را به دلار
و یورو کاهش دهند، از پول ملی در مبادلات خارجی استفاده می‌کنند. چین در سال‌های اخیر
برای استفاده از «یوآن» در مبادلات خارجی خود تلاش فراوانی کرده است. این کشور طی
10 سال اخیر حدود 50 پیمان پولی با کشورهای جهان امضا کرده و رتبه یوآن را از 35 در
2010 به رتبه 5 در حال حاضر رسانده است.
روسیه نیز تلاش زیادی
برای کاهش وابستگی تجارت خارجی خود به دلار و یورو داشته است.
این گزارش می‌افزاید:
با وجود واقعیت‌های روشن همچنان بانک مرکزی کشورمان در برابر اجرای پیمان‌های پولی
دوجانبه مقاومت می‌کند. جالب اینجاست که مسئولان
بانک مرکزی در برابر این سوال که «چرا پیمان‌های پولی را اجرا نمی‌کنید؟» اغلب
پاسخ می‌دهند که ما حاضریم، اما کشورهای دیگر به دلیل شرایط تحریمی ما، حاضر نیستند
با ما پیمان پولی داشته باشند. این در حالی است که کشورهای دیگر با اصرار به ایران
پیشنهاد می‌کنند در مبادلات خود از پیمان پولی استفاده کنند، اما با بی‌توجهی بانک
مرکزی کشورمان مواجه می‌شوند. به عنوان مثال، روسای جمهور کشورهای روسیه و ترکیه تاکنون
چندین بار به ایران پیشنهاد داده‌اند که در مبادلات خود با ایران، از پول ملی طرفین
استفاده شود.
رئیس‌جمهور روسیه
در آخرین سفر خود به تهران، رسما از ایران درخواست کرد که در تجارت دوجانبه از پول‌های
ملی طرفین استفاده کند. رئیس‌جمهور ترکیه نیز تاکنون دوبار در آنکارا و یک بار در تهران،
از ایران درخواست کرده است که به جای دلار از پول‌های ملی طرفین در مبادلات دو جانبه
استفاده کند. اما این درخواست‌ها تاکنون قفل مقاومت آهنین بانک مرکزی در برابر استفاده
از پیمان‌های پولی را نگشوده است. البته کشورهای دیگری هم تاکنون با در بسته بانک مرکزی
برخورد کرده‌اند. تعلل طولانی و عجیب بانک مرکزی در اجرای پیمان‌های پولی دو جانبه در حالی صورت می‌گیرد که طبق گزارش
مرکز پژوهش‌های مجلس درباره این پیمان‌های پولی، بانک مرکزی می‌تواند به وسیله اجرای
پیمان‌های پولی دوجانبه تا بیش از نیمی از تجارت خارجی کشور را بدون استفاده از نظام
مالی غرب انجام دهد و در واقع بیش از نیمی از تحریم‌های بانکی آمریکا و اروپا را بی‌اثر
کند. همچنین پیمان‌های پولی دوجانبه به کنترل نرخ ارز نیز کمک می‌کند.
منبع: افکارنیوز