****گزارش بازار فولاد ایران در سال 1395****

در سال 95 تولید فولاد بخصوص آهن اسفنجی، بیلت و اسلب رشد چشمگیری پیدا کرد، همین طور صادرات فولاد. بر اساس آمار کشتیرانی صادرات سنگ آهن و انواع فولاد تا 23 اسفند ماه 24 میلیون و 360 هزار تن بوده که 19 میلیون و 413 هزار تن آن سنگ آهن و 4 میلیون و 947 هزار تن آن انواع فولاد خام و یا ساخته شده بوده است . برنامه دولت آن است که تا سال 1404 یعنی تا 8 سال دیگر میزان تولید فولاد به 55 میلیون تن برسد، برای تولید هر تن فولاد 700 دلار سرمایه گذاری مستقیم مورد نیاز است در مقابل 100 هزار دلار سرمایه گذاری مستقیم یک نفر به کار گرفته می شود و تقاضای کار برای 9 نفر ایجاد می گردد، در صورتی که امکانات لازم برای رسیدن به 55 میلیون تن موجود باشد حداقل 150 هزار نفر بطور مستقیم به سر کار خواهند رفت و برای یک میلیون و 350 هزار نفر دیگر زمینه اشتغال ایجاد خواهد شد، البته اینها آمار است و تا رسیدن به این اعداد راه درازی است.

قیمت آهن آلات در بازار داخلی در شش ماهه امسال نزولی بود. قیمت مقاطع از اردیبهشت تا مهر ماه به شدت شروع به نزول کرد که ناشی از کاهش تقاضا و رقابت تولیدکننده ها برای فروش بود همین امر باعث شد تا اکثر بنکدارها از بازار خارج شوند، روند نزولی قیمت با این نگاه تجار تشدید شد اما از اواخر مهر ماه به بعد دو اتفاق عمده در ایران و جهان افتاد . در دنیا به علت افزایش تقاضا در بازار چین قیمت ها شروع به افزایش کرد همین امر باعث شد تا واردات به ایران با توجه به افزایش حقوق گمرکی دیگر توجیه نداشته باشد و از طرف دیگر همین مسئله باعث شد تا صادرات محصولات فولادی از ایران افزایش یابد بخصوص در مورد فولادهای خام مثل بیلت و اسلب این افزایش صادرات بسیار جدی بود. در مجموع صادرات این محصولات به بیش از 3 میلیون تن در سال رسید اما عامل دوم که در داخل ایران بود جلساتی بود که در انجمن تولیدکنندگان فولاد صورت می گرفت. رکود باعث شد تا تولیدکننده ها به این نتیجه برسند که بجای رقابت با هم تعامل کنند اما این تعامل باعث شد تا مشکلات نهادینه آنها تجسم عینی پیدا کند به همین علت تولیدکنندگان فولاد به دنبال آن رفتند که کارخانه ها را از نظر حجم تولید دسته بندی کنند تا فضای رقابت قابل تعریف تر باشد. فارغ از همه اینها سیاست صادرات بطور جدی تری دنبال شد ادامه این شرایط می تواند وضعیت امیدوارکننده ای را برای اول سال 96 دامن بزند . فولاد خوزستان در زمینه صادرات آنچنان قوی شده است که به عنوان یک عامل جدید در صحنه جهانی خوانده می شود. این شرکت در بسیاری از کشورهای خریدار بیلت ارتباطات کاری مثل نمایندگی ایجاد کرده است و این به بلند مدت بودن برنامه ریزی های صادراتی است . ذوب آهن اصفهان برای حمل فروردین و اردیبهشت حدود 100 هزار تن انواع محصولات را سفارش گرفته است. شرکت های دیگر هم به دنبال همین سیاست هستند بنابراین سال آینده سال صادرات برای فولاد ایران خواهد بود در حالیکه بازار داخلی به علت کسادی بخش مسکن و محدودیت پروژه های عمرانی همچنان در رکود باقی می ماند. نمی توان پیش بینی کرد که روند صادرات در ایران چگونه خواهد بود چرا که علت بالا رفتن صادرات ایران بالا بودن قیمت ها در بازارهای جهانی است ،از انجا که ما از طرف سیستم بانکی بین المللی حمایت نمی شویم و گشایش اعتبار برای ما صورت نمی پذیرد حجم و قیمت محصولات صادراتی ما پایین تر از سطح جهانی است . صادرات ما به عنوان یک ضرورت ادامه خواهد یافت.  اگر قیمت در سطح جهانی کاهش یابد صادرات ما هم دچار تنش خواهد شد که روی بازار داخلی اثر می گذارد . صادرات فولاد در درجه اول برای تعادل بازار مهم است و در درجه دوم که بسیار مهمتر است یک مسئله ملی است چون از این طریق منابع ارزی زیادی به دست خواهد آمد بنابراین دولت این سیاست را تشویق خواهد کرد .  با توجه به برنامه های دولت تولید در بخش دولتی بالا می رود اما به علت رکود، کارخانه های مسئله دار به توقف نزدیک خواهند شد.

در بازار ورق دامنه نوسان قیمت ها کمتر از مقاطع بود اما روند قیمت ورق مشابه روند بازار مقاطع بود. قیمت ها تا شهریور ماه نزولی بود در شهریور ماه به علت بالا رفتن قیمت ارز قیمت ورق هم بالا رفت بخصوص آنکه بازار این کالا ارتباط نزدیکی با واردات دارد، در طول سال 95 ، 410 هزار تن آهن ورق سرد یک میلیون و 260 هزار تن آهن ورق گرم و 48 هزار تن ورق گالوانیزه و بیش از 220 هزار تن انواع ورق تخت وارد شده است. دولت در فصل آخر سال اعلام کرد که برای حمایت از صنایع پایین دستی هزینه حقوق گمرکی انواع ورق گرم را کاهش خواهد داد همین مطلب در پایان سال باعث افت قیمت ورق گرم رول شد ولی ورق تخت به علت آنکه در بازارهای جهانی با تقاضای خوبی روبرو بود و قیمت آنهم بالا بود توجیه اقتصادی برای واردات نداشت زمزمه هایی در بازارهای جهانی شنیده می شود که قیمت ورق کاهش یابد اما از آنجا که دلار در صحنه جهانی بالا رفته است و در ایران هم محققاً به سمت 4000 تومان و یا بیشتر میل می کند احتمال افت قیمت ورق در بازار داخلی بسیار محدود است بخصوص که بر خلاف مقاطع عرضه ورق کمتر از تقاضای آن است حتی در شرایط رکودی سال 95. در نیمه دوم سال 95 ورق با محدودیت شدید عرضه روبرو بود بخصوص ضخامت های 15 میلیمتر به بالا. با توجه به صادرات ورق پیش بینی می شود که محدودیت عرضه بخصوص برای ورق گرم ادامه یابد .

سال 95 با خوش بینی شروع شد . همه امیدوار بودند که مشکلات اقتصادی برطرف شود روند صادرات نفت و افزایش درآمد ملی به این خوش بینی ها دامن زد، اما علیرغم این خوش بینی ها سال 95 سال رکود وحشتناک اقتصادی بود که عامل اصلی آنهم سیاست انقباضی دولت بود. به دنبال سیاست انقباضی، پروژه های عمرانی به حداقل خود رسید و صنعت ساختمان بدترین تجربه 30 سال اخیر را تجربه کرد. مشکلات ناشی از بدهی دولت به بانک ها در نیمه دوم سال همه تحلیل گران را وادار کرد تا به این مسئله بیندیشند، شرایط وخیم بانکی تا به آنجا پیش رفت که با شفاف سازی بیلان بانک های ملت و تجارت ، بورس به شدت سقوط کرد. همین امر باعث شد تا دولت در دو مرحله بخشی از بدهی خودش را به بانک های دولتی و بانک های عامل بپردازد، با این حرکت کمی تنفس در بازار ایجاد شد آنچه مسلم است جدی بودن مشکلات بانک هاست.  در اقتصاد اگر نرخ بهره سه درصد بیش از تورم باشد اقتصاد در رکود است و اگر این تفاوت به 10 درصد برسد نشانه های بروز بحران اقتصادی است چرا که ارزش دارایی ها یا سرمایه های ثابت بهم می ریزد، وضعیت بانکی باعث شده است تا سرعت گردش پول در اقتصاد به پایین ترین حد خود از زمان قاجار تابحال برسد.  گذشته از مسئله بانک ها مسایل دیگری هست که بعضاً سیاسی است ولی در زمینه اقتصادی بروز جدی دارد.  انتخاب ترامپ، مسئله برگزیت و تنش های موجود در انتخابات اروپا روی درآمدهای ارزی ایران اثر می گذارد .

سال 96 به دو بخش تقسیم می شود قبل از انتخابات و بعد از انتخابات ریاست جمهوری.  تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری اتفاق خاصی در صحنه اقتصاد ایران صورت نخواهد گرفت مگر بعضی از سیاست های پوپولیستی مثل ارائه سود سهام عدالت و یا خبرهای خوش برای ادامه سیاست یارانه ای دولت. آنچه دل مشغولی اکثر دست اندرکاران هست مسئله بعد از انتخابات ریاست جمهوری است، رئیس جمهور هر کس که باشد الزاماتی دارد که نمی تواند آنها را کنار بگذارد. از آنجا که روابط بانک های ما باید بر اساس ضوابط صندوق بین المللی پول صورت گیرد سیاست شفاف سازی بانک ها و مبارزه با پولشویی دنبال خواهد شد . از دیگر الزامات سال بعد سیاست مبارزه با فساد است که به قول آقای دکتر توکلی خطر جدی برای نظام می باشد . ادامه بازار نه چندان دلچسب در بخش مسکن و رکود پروژه های عمرانی یکی دیگر از مشکلات سال آینده است.  با توجه به آخرین آمار جمعیت و مسکن ساخته شده خالی، امیدی به بازار مسکن نیست در نتیجه سال آینده سال بورس است.  اکثر تحلیل گران اقتصادی معتقدند سال 96 رکود تشدید می شود چون انجماد نقدینگی افزایش می یابد . در پایان سال 95 دولت همه شرکت های دولتی را مجبور کرد که حساب هایشان را از بانک ها خارج و آنها را به بانک مرکزی منتقل نمایند، یک معنای این امر آن است که برنامه ای که باید برای بانک ها پیاده شود در راه است آنچنان که معاون اول رئیس جمهور اعلام کرد که طرح اصلاح نظام بانکی آغاز شده و بانک مرکزی در این زمینه مسئولیت پیدا کرده است، بنابراین فارغ از آنکه رئیس جمهور چه کسی باشد اولین اقدام دولت بعدی اصلاح نظام بانکی است.  در تمام کشورها اصلاح نظام بانکی صاحبان سپرده را قربانی می کند

این یک جراحی است که به قول دکتر نیلی گریزی از ان نیست.

آنچه اکثر تحلیل گران اقتصادی در ان اشتراک نظر دارند ، این است که

1-رشد اقتصادی سال 96 از 95 کمتر خواهد بود ولی این رشد اقتصادی بر خلاف سال 95 که در بخش نفت بود در بخش های دیگر دیده خواهد شد .

2-قیمت ارز با توجه به شرایط بین المللی ، مشکلات انتقال پول و تقاضای داخلی افزایش خواهد یافت .

3-نرخ تورم بالای 10 درصد خواهد بود .

4-هزینه های عمرانی کاهش خواهد یافت .

تمام پیش بینی های تحلیل گران اقتصادی بر اساس وضع موجود است در حالیکه گره اصلی در اقتصاد ایران در بخش بانکی و اصلاح ساختار آن است ، اگر برای حل بحران بانکی دولت به جراحی اقتصادی روی بیاورد و بر فرض مثال سیاست قبرس را در پیش بگیرد شرایط کاملاً تغییر خواهد کرد ، در آنصورت پس از تنش نرخ بهره پایین می آید نرخ ارز به شدت بالا خواهد رفت ، ملک به شدت تنزل می کند و قیمت همه کالاها در سطح جدید قرار خواهد گرفت. مهمتر از همه آنکه انقلاب بانکی منتهی به کوچکتر شدن دولت در مقیاس وسیعی می گردد .

گفته و نا گفته در مورد اقتصاد ایران بسیار زیاد است راه حل هم بسیار گفته شده هر چند که اکثر راه حل ها مشترک هستند اما همه دست اندرکاران در یک مورد اتفاق نظر دارند و آن این است که هیچ راه حل اقتصادی در هیچ کشوری به نتیجه نمی رسد مگر آنکه در آن کشور فساد اقتصادی نباشد در غیر اینصورت به قول یکی از اساتید، کشور از هجوم خارجی لطمه نمی بیند ولی از فساد متلاشی خواهد شد .

با آرزوی سالی خوش همراه با آرامش و کامیابی

نمودار های نوسانات قیمتی فولاد در سال 1395

الف- نوسانات قیمت آهن آلات در بازار تهران  در سال 1395

ب- مقایسه نوسانات قیمت آهن آلات در بازار تهران در سال های 1391 تا 1395

ج – بسته ویژه آماری فولاد + جداول آماری و توضیحات ( منبع چیلان)

چیلان در شماره اسفند ماه 1395 خود بسته ویژه آماری شامل آمار و روند تولید، صادرات و واردات فولاد خام و محصولات فولادی شامل تیرآهن، میلگرد، ورق گرم و سرد، اسلب، بلوم و بیلت به تفکیک ماه های مختلف سال را به خوانندگان تقدیم کرده است.

اطلاعات جداول آماری:

آمار تولید فولاد

• تولید همه کالاها در طبقه بندی فولاد خام و محصولات فولادی در بخش خصوصی طی ده ماهه امسال نسبت به همین مدت در سال ۹۴ رشد داشته وتنها محصولی که تولید آن در بخش خصوصی روند کاهشی داشته، ورق سرد (روغنی) بوده است. عکس همین قضیه در بخش خصوصی شده وجود دارد به گونه ای که در این بخش، تولید ده ماهه همه محصولات فولادی به جز ورق های سرد و پوشش دار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته است.
• بیشترین رشد تولید در میان محصولات فولادی در بازه زمانی ۱۰ ماهه همچون چند ماه اخیر مربوط به ورق گرم در بخش خصوصی با ثبت رشد ۲۹ درصدی بوده است. همچنین بیشترین کاهش تولید در آمار ده ماهه صنعت فولاد کشور متعلق به سایر محصولات فولادی (نبشی، ناودانی، سپری و غیره) در بخش خصوصی شده می باشد.
• بر اساس جداول زیر، تولید مقاطع طویل فولادی کشور با ۱۰ درصد رشد در بخش خصوصی و ۱۴ درصد کاهش در بخش خصوصی شده به ۶.۷ میلیون تن رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییر محسوسی نداشته است. در آمار ۱۰ ماهه بخش مقاطع تخت هم تولید بخش خصوصی شده تغییری نشان نمی دهد اما بخش خصوصی رشد ۱۵ درصدی به ثبت رسانده و باعث شده که کل تولید ۱۰ ماهه ورق های فولادی به ۸.۲ میلیون تن برسد.
• روند شتابان رشد بخش خصوصی در تولید فولاد خام (به ویژه بیلت و بلوم) باعت شده تا در حالی که میانگین رشد تولید فولاد در کشورهای دنیا حدود ۵ درصد است، تولید فولاد ایران ۱۰ درصد یعنی دو برابر میانگین جهانی رشد کند آن هم در شرایطی که کارخانجات فولادی با ۶۰ درصد ظرفیت خود مشغول فعالیت می باشند!

آمار صادرات و واردات فولاد

• واردات بیلت و بلوم به کشور در ۱۰ ماهه سال جاری نسبت به همین مدت در سال قبل، تقریبا ۲.۵ برابر شده است که این شاخص در ماه قبل حدود ۳ برابر بود.
• تقریبا واردات همه محصولات فولادی به کشور در بازه زمانی ۱۰ ماهه، از روند کاهشی تبعیت می کند به طوری که باعث شده تا شاهد کاهش ۲۶ درصدی واردات محصولات فولادی اعم از طویل و تخت باشیم.
• مجموع صادرات فولاد کشور(فولاد خام و محصولات فولادی) در ۱۰ ماهه سال جاری به بیش از ۴.۴ میلیون تن رسید.
• صادرات فولاد خام کشور در ۱۰ ماهه سال جاری نسبت به همین مدت در سال قبل، بیش از دو برابر شده است.
• صادرات اسلب کشور در بازه زمانی نه ماهه امسال نسبت به مدت مشابه در سال قبل، بیش از ۲۳ برابر شده است!
• صادرات ورق گرم زیر ۳ میلیمتر (مورد نیاز صنایع پایین دستی مثل لوله و پروفیل) در ۱۰ ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸۹ درصد کاهش نشان می دهد! همچنین صادرات میلگردهای کلاف صنعتی در همین مدت حدود ۴ برابر شده است.

آمار مصرف فولاد

• کاهش مصرف ظاهری در اکثر محصولات فولادی نشان می دهد بازار فولاد علی رغم اظهارات وزیر صنعت و رئیس جمهور هنوز در رکود است.
• سرانه مصرف ظاهری فولاد ایران در سال ۹۴، ۱۹۱ کیلوگرم بوده که پیش بینی می شود این شاخص در پایان سال جاری نیز در همین سطح باقی بماند.

 

شایان ذکر است  چیلان  در جداول و نمودارهای زیر روند تولید، صادرات و واردات هر محصول به طور جداگانه را به تصویر کشیده است:

میلگرد

تیرآهن

بیلت و بلوم

اسلب

ورق گرم

ورق سرد

ورق پوششدار

د- نوسانات قیمت ماهانه معاملات بورس فولاد تهران در سال  1395

 

با آرزوی

سلامتی

موفقیت    و

شادکامی

به مناسبت سال جدید

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)

     محمد چیت ساز