راهی برای نجات صنایع که دولت از آن غافل است

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- یک اقتصاددان می‌گوید ایجاد بانک‌های سرمایه‌گذاری به شیوه مرسوم کشورهای دنیا می‌تواند با ایفای نقش طیف وسیعی از خدماتی که این بانک‌ها ارایه می‌دهند ‌از ورشکستگی صنایع در کشور جلوگیری کنند.

غلامرضا سلامی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه متاسفانه در ایران آنگونه که شایسته است از ظرفیت بانک‌های سرمایه‌گذاری استفاده نمی‌شود، اظهار کرد: موسسات تامین سرمایه در ایران، الگویی از بانک‌های سرمایه‌گذاری هستند، ولی کارکردهای بانک‌های سرمایه‌گذاری در ایران را آنگونه که در کشورهای مطرح جریان دارد، پوشش نمی‌دهند. به عبارتی دیگر ایفای نقش بانک‌های سرمایه‌گذاری در ایران  جریانی ندارد و نقش اصلی خود را ایفا نمی‌کند.

وی ادامه داد: بانک‌های سرمایه‌گذاری در ایران اکنون عمدتا نقش تامین کننده پول برای بانک‌ها را به عهده دارند. به این ترتیب که با ابزارهای مختلفی که در اختیارشان است، پول را تامین کرده و در اختیار بانک‌ها می‌گذارند و از سود آن استفاده می‌کنند. این در حالی‌است که بانک‌های سرمایه‌گذاری کارکردهای متعددی دارند.

رئیس پیشین شورای عالی انجمن حسابداران خبره ایران، درباره وظایف بانک‌های سرمایه‌گذاری بیان کرد: مهم‌ترین ویژگی این بانک‌ها انتشار اوراق سهام، افزایش سرمایه شرکت‌ها است که در کشورهای مطرح دنیا به عهده بانک‌های سرمایه‌گذاری واگذار شده است به این ترتیب که در این بانک‌ها، سهام شرکت‌های بزرگ منتشر می‌شود و این بانک‌ها آن‌ها را در بازار معرفی کرده و می‌فروشند و اگر خریدار وجود نداشته باشد خود آن‌ها را می‌خرند تا بعدها به تدریج بفروشند.

این استاد دانشگاه بیان کرد: اقدامات این چنینی اکنون در چند مرحله در ایران انجام شده، ولی هنوز به جایگاهی که باید نرسیده‌ است. همچنین مهم‌ترین نقشی که بانک‌های سرمایه‌گذاری در دنیا دارند این است که کارهای مربوط به جذب و ادغام صنایع رو به افول را انجام دهند که ما متاسفانه در ایران قوانین و مقررات خاص آن را نداریم.

وی توضیح داد: در کشورهای پیشرفته معمولا شرکت‌هایی که توان ادامه کار ندارند در شرکت‌های دیگر یا جذب یا ادغام می‌شوند. مثلا وقتی مدتی برندی خاصی با مشکلاتی از قبیل حرکت به سمت ورشکستگی روبه‌رو می‌شود توسط این بانک‌ها از طریق همین جذب و ادغام به حیات خود ادامه می دهد که متاسفانه این امکان مهم  هنوز در اقتصاد ما فراهم نیست. این موضوع شاید به این دلیل است که ما اکنون مقررات قانونی  مربوط به آن را نداریم و کسی هم تلاش نکرده که مقررات فرآیند جذب و ادغام به وجود بیاورد.

سلامی گفت: در دنیای امروز برای شرکت‌هایی که نمی‌توانند به کار خود ادامه دهند تدابیری اندیشیده شده است که این شرکت‌ها فرآیند ورشکستگی را طی نکرده و به اقتصاد کشور آسیب وارد نشود. به این ترتیب  شرکتی که با مشکلات مالی شدید رو به رو شده، به حال خود رها نشده و بانک‌های سرمایه‌گذاری تلاش می‌کنند که کمک کنند شرکت‌های بزرگتری آن‌ها را بخرند و آن را احیا کنند.

مشاور وزیر مسکن، راه و شهرسازی ادامه داد: یکی دیگر از کارهای بزرگ بانک‌های سرمایه‌گذاری هم این است که خود سرمایه‌گذار پیدا کرده، آن‌ها را نوسازی کرده و می‌فروشد، موضوعی که در ایران به آن نیاز بسیار است. ما در ایران شرکت‌های نیمه کاره بسیاری داریم که هیچکس هم به فکر آن ها نیست، در حالی که اگر مقررات بانک‌های سرمایه‌گذاری تدوین، تصویب و اجرا شود می‌توان این شرکت‌ها را بازسازی و احیا کرده و در بورس فروخت تا به این ترتیب فعالیت‌های صنعتی و اقتصادی از بین نرود.

سلامی همچنین در بخشی از سخنانش بیان کرد: به نظر در پسا برجام شرایط به گونه‌ای است که اگر عزمی برای آن وجود داشته باشد امکان ایجاد بانک‌های سرمایه‌گذاری در ایران وجود دارد. در نظر داشته باشید که این نوع سرمایه‌گذاری کمی پر خطر ولی سودده است. در شرایطی که شرکتی نیمه‌کاره رها شده و ماشین‌آلات آن آماده به کار بوده ولی سرمایه‌ در گردش ندارد و سرمایه آن در حال از بین رفتن است با سرمایه جدید می شود آن را زنده و برای آن ارزش‌آفرینی کرد. به این ترتیب هم سرمایه‌گذار اولیه می‌تواند از سرمایه خود استفاده کند و هم کسانی که سرمایه‌گذاری مجدد می کنند سود خوبی می‌برند.

او اضافه کرد: در نظر داشته باشید که در ایران تعداد زیادی شرکت داریم که در حال ورشکستگی هستند که به دلیل مقررات پیچیده ‌ورشکستگی، حتی امکان اقدام برای اعلام ورشکستگی ندارند و همینطور تلاش می‌کنند خود را حفظ کنند. در حالی که بانک‌های سرمایه‌گذاری می‌توانند این شرکت‌ها را از این وضعیت بین مرگ و زندگی نجات دهند و آن‌ها را به شرکت‌های فعال اقتصادی که ارزش افزوده بالایی دارند، تبدیل کنند.

وی ادامه داد: متاسفانه هنوز این اندیشه در ایران طرفدار زیادی ندارد، چون تمام تفکر سرمایه ‌گذاری معطوف به دریافت بهره شده است. به عبارتی دیگر اکنون آسان‌ترین کار برای سرمایه‌گذارها این است که پول خود را ثابت بگذارند و  سود کلانی بگیرند. وقتی چنین راه ساده‌ای وجود دارد  کسی به دنبال راه های پر ریسک نمی‌رود وقتی کسی می‌تواند اوراقی با ۲۴ درصد سود بخرد و هر وقت خواست بفروشد دیگر کسی به سراغ سرمایه‌ها پر خطر نمی‌رود.

سلامی همچنین با بیان اینکه متولی ایجاد بانک‌های سرمایه‌گذاری در ایران، دولت یا بانک مرکزی و سازمان بورس است توضیح داد: این سازمان‌ها باید برای نجات فعالیت‌های اقتصادی در حال مرگ چنین تلاشی کنند به این ترتیب که بانک‌های سرمایه‌گذاری بزرگی به وجود آید که صنایع را از مرگ حتمی و تدریجی نجات داده و به صنایع فعال تبدیل کنند. به نظر من وام به تنهایی نمی‌تواند مشکل آن‌ها را حل کند. صنایع رو به نابودی به جز وام برای ادامه حیات به ابزارهایی مانند مدیریت نیاز دارند که باید به شرکت‌ها ارایه شود، ولی در ایران فقط پولی از طریق بانک‌ها به این‌ها تزریق شده که این شیوه هم کارساز نیست.

منبع: ایسنا