پایگاه خبری تحلیلی فولاد
(ایفنا)- عصر اقتصاد در یادداشتی به قلم علی پاکزاد
سردبیر این روزنامه نوشت:اعداد و آمار عجیبند، قطعیتی که خاصیت عنصری آنهاست را به
مفهومی غیر قطعی منتقل می کنند و می توانند ابرازی باشند برای هدایت و کنترل، اما
در اقتصاد ایران خبری از این قطعیت ها نیست.
ارقام سخن
نمی گویند و آنچه به نمایش می گذارند در بهترین حالت تنها بخشی از واقعیت است و
این موضوع را زمانی که اولین بار شنیدم برایم عجیب بود.
اوایل دهه
هفتاد بود، با ذوق عبور از سد کنکور و پیدا کردن عنوان دانشجو بر سر اولین کلاس که
نشستم، استادی سبزه رو با ته لهجه شیرین کرمانی ( که خدایش بیامرزد) میزبان
دانشجویان تازه وارد بود و مدرس " اقتصاد خرد"، همزمان با تدریس کارشناس
سازمان برنامه و بودجه وقت بود و صد البته خوش صحبت و بخشی از کلاس را به بیان
خاطراتش اختصاص میداد، بعدها دیدم خیلی از آن خاطرات بیشتر از نمودارهای عرضه و
تقاضا و تعاریف انواع بازارها با واقعیت های اقتصادی کشور تطبیق داشته و به کارم
آمده اند.
تعریف می
کرد گزارشی را که بنا به سفارش مدیرش در موضوعی تهیه کرده بود، به فاصله ای
کوتاه با توشیح مدیرکل به او عودت داده اند که لازم به اصلاح و بازنگری دارد،
گزارش و منابع اطلاعاتی و آمارها دوباره بازنگری کرده و بعد از ارسال،
دوباره گزارش رد شده و بعد از چند بار تکرار فرایند، مدیر ارشد او را فرا خوانده
که انگار تازه واردی، گزارشی که نوشتی با اهداف برنامه ما همخوانی ندارد، گزارشی
بنویس که همخوانی داشته باشد!!!
این روال
غلط و خشت های کج، باعث شده است که امروز بسیاری از ارقام رسمی و گزارش هایی که از
شرایط اقتصادی کشور نگاشته می شود، همانطور که اشاره کردم در بهترین شکل بخشی از
واقعیت را به نمایش بگذارند.
از خاطره ای
بال بیش از 22 سال می گذرد، اما همین چند روز قبل گفتگویی داشتم با یکی از
مدیران ارشد سیستم پولی کشور، قبل از آغاز رسمی گفتگو از او پرسیدم، معوقات بانکی
حدود 110 هزار میلیارد تومان عنوان شده دقیق است؟ در پاسخ گفت، بیش از اینهاست،
آنچه در این ارقام نیامده بدهی های استمهال شده است، معوقات واقعی به نظر من بیش
از 200 هزار میلیارد تومان است.
باز پرسیدم
زمانی گفته می شد حجم نقدینگی بانک مرکزی دقیق نیست آنهم به دلیل عدم امکان
محاسبه منابع در اختیار بازار غیر متشکل که آن زمان حدود 25 درصد نقدینگی کشور
برآورد می شد، الان کاهش پیدا کرده؟ گفت این وضعیت بهبود پیدا کرده و الان حجم نقدینگی
که در گزارش های بانک مرکزی منعکس نمی شود به 20 درصد کل نقدینگی کاهش پیدا کرده
است.
باز پرسیدم
نرخ پول در بازار غیر رسمی کاهش پیدا کرده و به نرخ سود بانکی نزدیک شده است، گفت
این نرخ در شرکتهای لیزینگ به40 درصد رسیده و به نظرم کاهشی نداشته است.
به نظر شما
این ارقام اعجاب انگیز نیستند؟ بانک مرکزی با 20 درصد نقدینگی خارج از نظارت کشور
دچار چالش است و نمی تواند بازار پولی را مدیریت کند، بنگاههای رسمی پولی کشور به
دلیل معوقات سهمگینی که بر دوش دارند توان رقابت با بازار غیر متشکل را ندارند و
در این میان تقاضای پول به قدری بالاست که نرخ بازار سیاه پول به بیش از دو برابر
نرخ های بانکی رسیده است و باز هم آمارهای رسمی روایتی دیگر را بیان می کنند، آیا
وقت آن نرسیده که برای رسیدن به صداقت آماری تلاش کنیم؟
منبع:
خبرآنلاین