پیش‌بینی یک اقتصاددان از گرانی دلار در ماه‌های آینده

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)-  اکنون پرسش همه این است که آیا تیم ترامپ، برجام را بازبینی می‌کند یا خیر؟ در حدود چهار ماه گذشته، فضای اقتصاد ایران تنش‌زا شده و به نظر می‌رسد این تنش کمابیش ادامه داشته باشد

گروه اقتصادی «نسیم آنلاین»- علی دینی ترکمانی: اقتصاد امروز درگیر «انتظار» است، «انتظار اقتصادی»، جریانی است که درست نقطه مقابل «جریان پول‌سوزان» است؛ در پدیده انتظار، همه فعالان اقتصادی، برای گام بعدی‌شان منتظر و مردد هستند، این موقعیت اکنون در حال تجربه‌شدن است. در جریان پول داغ اما همه فعالان به‌سرعت نقدینگی‌ موجودشان را به بهترین کالایی تبدیل می‌کنند که برای‌شان صرفه اقتصادی داشته باشد، موقعیتی که در سال‌های ١٣٩١ و ١٣٩٢ برای جامعه ایران رخ داده بود. آنجا فضا کمی شفاف‌تر و آینده روشن‌تر بود، چراکه به‌هرحال ایران درگیر تحریم بود و همه این را می‌دانستند.

سرمایه‌گذاری بر دلار هر لحظه بالاتر می‌رفت و قیمت را بالا می‌کشید، آن زمان حتی افراد کم‌ریسک هم بر دلار سرمایه‌گذاری می‌کردند و همین هم باعث می‌شد بازار متشنج‌تر شود. اکنون گویا فضا به‌شکلی است که همه بازیگران اقتصادی در انتظار همان روزها هستند، درواقع اکنون پرسش همه این است که آیا تیم رئیس‌جمهوری ایالات متحده، برجام را بازبینی می‌کند یا خیر؟ در حدود چهار ماه گذشته، فضای اقتصاد ایران تنش‌زا شده و به نظر می‌رسد این تنش کمابیش ادامه داشته باشد، کما اینکه همین دیروز (چهارشنبه) سخنگوی وزارت خارجه ترامپ گفته دولت اوباما از سوی دولت خودش قول مساعد به ‌ایران داده است و این قول او شامل دولت‌های پس از اوباما نمی‌شود.

همین اظهارنظر و گمانه لغو برجام می‌تواند تنش را به بازار ارز ایران بازگرداند، هرچند در سوی مقابل وزیر دفاع و رئیس CIA گفته‌اند به تعهدات دولت پیشین پایبند هستند.  در چنین فضایی، احتمالا مهم‌ترین نگرانی و پرسش فعالان اقتصادی، بنگاه‌داران، سرمایه‌داران، خریداران، فروشندگان و... این است که کدام بخش‌ها بیشترین آسیب را خواهند دید و کدام بخش‌های اقتصاد در امان می‌مانند؟ خب؛ باید گفت بیشترین اثر این انتظار خودش را در بازار ارز و دارایی‌های نقدشونده. نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تصمیم‌گیری در اقتصاد و سرمایه‌گذاری است که در مفهومی ساده به سهل‌بودن مبادله - چه خرید و چه فروش- یک دارایی گفته می‌شود. اکنون هم با این انتظار همه فعالان اقتصادی، چه با دانش و چه از روی تجربه می‌دانند بهترین کالای نقدشونده در اقتصاد ایران، ارز یا در واقع همان دلار است؛ درنتیجه این موضوع بازار ارز را در انتظار نگه داشته است. چه خریداران و چه فروشنده‌ها، از سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی مانند مسکن، بنگاه‌های تولیدی و هر فعالیت دیگری که نقدپذیری لازم را ندارد، می‌گریزند و در عوض منتظر یک علامت منفی یا مثبت از سوی کابینه ترامپ هستند که دلارهایشان را بفروشند، نگه ‌دارند یا دلار بخرند.  همین انتظار، این خطر را برای بازار ارز ایران ایجاد می‌کند که اتفاقی مشابه سال‌های ١٣٩٠ و ١٣٩١ رخ دهد. نتیجه چنین انتظاری گذشته از آشوب در بازار ارز، روشن است؛ اثر منفی بر همه شاخص‌های کلان اقتصاد ایران؛ از فشار بر تورم تا تعمیق رکود و... .

پایان این انتظار به کابینه و سیاست‌های ترامپ بستگی دارد، ممکن است او بخواهد با ایران به مصالحه برسد که خب، تکلیف روشن است. ممکن است رفتارها و سیاست‌های رادیکالی از خود نشان دهد که با آن روش باز هم تکلیف روشن است؛ اما گزینه سومی هم وجود دارد؛ محتمل‌ترین اتفاق، مصالحه همراه سیاست هویج و چماق است؛ در این شرایط بهترین شانس ایران این است که بتواند خود را از اولویت‌های دولت ترامپ خارج کند تا حاشیه اقتصادی امن‌تری داشته باشد؛ با این روش درجه التهاب بازارهای ایران کم خواهد شد.
*عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی

منبع: نسیم آنلاین