سونامی مسکن در راه است؟

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- بیکاری، بی خانمانی، ورشکستگی صنایع مرتباط با ساخت و ساز، خروج سرمایه گذاران بزرگ تنها بخشی از نشانه های سونامی در بازار مسکن است که در حال رخ نمایی است.

بیکاری، بی خانمانی، ورشکستگی صنایع مرتباط با ساخت و ساز، خروج سرمایه گذاران بزرگ تنها بخشی از نشانه های سونامی در بازار مسکن است که در حال رخ نمایی است.دراین بین برخی از کارشناسان، این مشکل را در طرح تفصیلی شهرهای کشور و وجود کمیسیون ماده ۵ و اعمال نفوذ مراکز قدرت جستجو می‌کنند.

 نبود تقاضا برای مسکن و افزایش چشمگير بهای آن از یک سو و نوسانات نرخ ارز و خروج بی صدای سرمایه گذاران از بازار مسکن از سویی دیگر باعث شده تا بسیاری از کارشناسان از رسیدن سونامی مسکن در ماه های آینده خبر دهند.

وضعیت بازار مسکن بالاخص در بخش ساخت وساز بسیار آشفته است. علی رغم آنکه وزارت راه وشهرسازی اعلام کرده که تا سال ۱۴۰۴ برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در این بازار باید سالانه یک میلیون مسکن ساخت اما انبوه سازان در چنین شرایطی از بی رغبتی خود به دلیل نبودن تقاضای واقعی میگویند تا جاییکه رئیس انجمن انبوه سازان تهران از عدم تحقق این برنامه طی سالهای گذشته می‌گوید!

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از کارشناسان نسبت ایجاد رونق در این بازار در نیمه دوم سال جاری ابراز خوشحالی میکردند و تاکید داشتند بالاخص در زمستان امسال شاهد بازگشت رونق به این بازار خواهیم بود. اما به دلایلی چون نوسانات نرخ دلار این مساله را نیز منتفی شد. در حال حاضر امید چندانی در بازار مسکن باقی نمانده و سرمایه گذاران بالاخص انبوه سازان در تلاش برای خروج ازاین بازار هستند. اما این خروج انچنان بی صدا صورت میگیرد که هنوز تاثیر این اتفاق در وضعیت میان مدت و بلند مدت بازار مسکن مورد ارزیابی قرار نگرفته است.

آنطور که سازندگان مسکن آمار میدهند تنها سالانه ۷۰۰ هزار ازدواج صورت میگیرد که باید برای آنان به فکر مسکن بود درعین حال تنها نباید تقاضای مسکن را در ازدواج ها جستجو کرد چراکه در اغلب طلاق ها نیز یکی از زوجنین در منزل قدیمی باقی می ماند و دیگری به دنبال خانه ای جدید می‌گردد. 

براساس اظهارات کارشناسان تقاضا برای خرید مسکن وجود ندارد اما به غیر خرید برخی از متراژهای کوچک آنهم برای خانه اولیها با تسهیلات ویژه متراژهای بزرگ همچنان بی خریدار مانده اند.

براین اساس به گفته رییس انجمن انبوه‌سازان تهران تولید سالیانه یک میلیون واحد مسکونی طبق "طرح جامع مسکن" ضروری است چراکه سالیانه حدود ۷۰۰ هزار ازدواج صورت می‌گیرد اما ازدواج فقط یکی از آیتم‌هاست،  چرا که بخشی از طلاق‌های صورت گرفته نیز باعث ایجاد تقاضای مسکن می‌شود. امروزه وقتی طلاق صورت می‌گیرد یک نفر در همان خانه می‌ماند و نفر دوم اگر خانه مستقل نگیرد در صف تقاضای خانه‌دار شدن می‌ایستد.

براساس اظهارات حسن محتشم، مورد دیگر، نوسازی خانه‌های فرسوده است. هم‌چنین باید در نظر داشت که در حال حاضر با کمبود مسکن مواجه هستیم که باید جبران شود. مجموع این عوامل باعث شده تا وزارت راه و شهرسازی پیش‌بینی کند اگر تا سال ۱۴۰۴ سالیانه یک میلیون مسکن تولید کنیم به نقطه سر به سر می‌رسیم. از آن زمان به بعد باید برای کنترل بازار مسکن ۱۰ درصد بیشتر تولید کنیم.

رییس انجمن انبوه‌سازان تهران خاطرنشان کرد: ما هیچ زمان در طول تاریخ و حتی در اوج تولید مسکن به عدد یک میلیون واحد نرسیدیم؛  بنابراین باید برای تولید مسکن برنامه‌ریزی کنیم تا در آینده دچار جهش قیمت نشویم.

وی درعین حال متذکرشد: افت معاملات مسکن ناشی از رکود اقتصاد کلان است. نوسانات نرخ ارز در شرایطی که بازار مسکن در خواب به سر می‌برد تاثیر چندانی در تشدید رکود یا رونق این بخش ایجاد نمی‌کند.

به اذعان وی، قضاوت درباره تاثیر نرخ ارز در بازار مسکن مقداری عجولانه است. بازار مسکن سهم ۱۵ درصدی در اقتصاد کلان کشور دارد و طبیعتا تغییرات این بازار تابع تغییرات ناشی از اقتصاد کشور است. 

تا زمانی که در اقتصاد کلان رونق پیش نیاید این بخش هم نمی‌تواند به رونق برسد. ولی تفاوت بخش مسکن با سایر بخش‌ها خاصیت مولد و پیشرانی است،  زیرا اکثر صنایع تولیدی با این بخش مرتبط هستند. زمانی که بخش مسکن دچار رکود می‌شود آنها هم به تبع این مساله دچار کسری تولید می‌شوند و تبعات بیکاری در پی دارد. این تبعات باعث برجستگی نقش مسکن می‌شود.

رییس انجمن انبوه‌سازان تهران تصریح کرد: با اقدامات موردی و تسکینی مثل پرداخت وام می‌توان کارهایی برای بخش مسکن انجام داد؛ کما این‌که در سه سال اخیر تلاش دولت این بوده که با روش‌های متفادوت تامین مالی به این بخش کمک کند. اما بخش مسکن با این تلاش‌ها از رکود کامل خارج نمی‌شود. ممکن است کاهش نرخ سود تسهیلات خانه اولی‌ها یا اوراق تسهیلات مسکن در رونق واحدهای کم‌متراژ و ارزان قیمت موثر باشد اما قطعا نسخه‌ای کامل و جامع برای تمام بخش مسکن نیست.

ازسویی دیگر، به گفته جعفر خزاعی یک انبوه ‌ساز، سرمایه گذاران بخش مسکن متحمل ضرر و زیان زیادی شده اند که با خروج آنها از این بخش، شاهد سونامی مسکن خواهیم بود.

براساس اظهارات وی،  هر سال یک میلیون مسکن مورد نیاز کشور است و اگر ساخته نشود، موجب مشکلات بسیاری برای کشور خواهد شد.اما اگر طرح‌های تفصیلی شهر به درستی تدوین و اجرا شود، بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود و اگر بخش مسکن رونق پیدا کند، موتور حرکت کلیه صنایع ساختمانی خواهد شد.

خزاعی مشکل طرح تفصیلی شهرهای کشور را وجود کمیسیون ماده ۵ اعمال نفوذ و مراکز قدرت عنوان کرد و افزود: در همه جای دنیا برای سرریز شهرهای بزرگ، شهرک‌های اقماری می‌سازند. در ایران نیز قبل از انقلاب و بعد از انقلاب، در این زمینه اقدام شد، اما به دلیل نبود مدیریت پاسخگوی ازدیاد جمعیت نبودیم.

این انبوه‌ساز با تاکید بر اینکه دولت نباید تبدیل به مسکن ساز شود، افزود: پروژه مسکن مهر بدون مطالعه در دولت قبل آغاز شد و با صرف هزینه‌های هنگفت همچنان به اتمام نرسیده، پاسخگوی نیازها نبوده و در بعضی نقاط بدون متقاضی مانده است.

به گفته وی، تجربه نشان می دهد هر جا از سوی بخش خصوصی استفاده نشد و در آن رقابت نبود، مشکل‌ساز ‌شد.

براساس اظهارات این انبوه ساز، در بسیاری از کشورهای دنیا دولت در ساخت مسکن و انبوه سازی دخالت نمی کند، بلکه دولت فقط به نظارت و برنامه‌ریزی مشغول است در حالیکه در پایتخت ایران به دلیل تغییرات مستمر، شهر را تخریب کرده‌ایم. 

براین اساس در حالی از نفوذ و مراکز قدرت در بازار مسکن ابراز نگرانی می‌شود که این بازار رابطه مستقیمی با بیکاری در کشور دارد و در صورت ایجاد سونامی در این بازار قطعا باید منتظر مشکلات فرهنگی و اجتماعی زیادی در کشور باشیم که مطمئنا میتواند جامعه را تهدید کند. بنابراین باید دید وزارت راه وشهرسازی چه اقدامی برای بهبود این وضعیت خواهد کرد. 

هرچند که این وزارتخانه طی سه و نیم سال گذشته نمره قابل قبولی از مدیریت این بخش نصیب خود نکرده و به نظر نمی‌رسد جزء گلایه هرباره از مسکن مهر کاری از دست آخوندی بر بیاید. بنابراین پیش بینی سونامی بازار مسکن در ماه های آینده چندان غیر واقعی به نظر نمی‌رسد! 

منبع: پارسینه