و بازهم داستان ارز

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- طی دو سال گذشته، مسئولان دولتی و بانک مرکزی بارها از تصمیم خود برای تک نرخی کردن ارز سخن گفتند که مورد استقبال و تأیید فعالان بخش اقتصادی کشور قرار گرفت.
حتی بانک مرکزی اعلام کرد که تا نیمه اول سال جاری، این اقدام نهایی خواهد شد که البته بعداً به پایان امسال تمدید شد؛ اما هیچ گاه مسئولان ذیربط از چگونگی این اقدام حرفی نزدند و طرح اجرایی خود برای یکسان سازی نرخ را مطرح ننمودند و فقط به ضرورت تک نرخی شدن اشاره نمودند.
 اما به راستی بانک مرکزی چگونه می‌خواست ارز را تک نرخی کند؟ آیا منظور این بود که دیگر نرخی به نام نرخ بانک مرکزی و نرخ آزاد ارز نداشته باشیم؟ چگونه این امر محقق می‌شود؟ با کاهش نرخ بازار آزاد تا نرخ بانکی؟ یا افزایش نرخ بانک مرکزی به نرخ آزاد؟
در این صورت آیا تضمینی هست که نرخ آزاد مجدداً اوج نگیرد و فاصله خود را با نرخ بانک مرکزی مجدداً زیاد نکند و دوباره دو نرخی نشود؟ آثار اقتصادی و تورمی افزایش نرخ بانک مرکزی به نرخ آزاد قابل تحمل است؟ و سوالاتی از این قبیل که هیچ گاه از سوی مسئولان پاسخ به آن داده نشد.
اما در یک ماه گذشته اتفاق دیگری افتاده که تک نرخی کردن ارز را به طور جدی به چالش کشید. تفاوت قیمت ارز بانک مرکزی با ارز آزاد در دو سال گذشته، حدود چهارصد تومان بود اما در یک ماه گذشته ناگهان قیمت ارز آزاد بالا کشید و در حال حاضر تفاوت این دو نرخ حدود هفتصد تومان است. لذا اجرای تک نرخی شدن ارز مشکل ترشد.
 این در حالی بود که طی دو سال گذشته " دو نرخ" در بازار ارز وجود داشت: نرخ بانک مرکزی و نرخ ارز آزاد.
هفته گذشته با بخشنامه بانک مرکزی و اعلام ارز ۳۶۰۰ تومانی برای وارد کنندگان، رسماً ارز سر نخی شد! یعنی نه تنها تک نرخی نگردید بلکه یک نرخ دیگر به آن اضافه گردید و معلوم نیست که این نرخ جدید چه نقشی در تک نرخی کردن ارز بازی خواهد کرد! آیا قرار است نرخ بانک مرکزی پایان یابد و رسماً کالاها با ارز ۳۶۰۰ تومان وارد شود؟
 در این صورت اولاً قیمت کالاهای وارداتی گران‌تر خواهد شد و ثانیاً باز هم مشکل تک نرخی شدن ارز حل نشده است؛ زیرا فاصله نرخ جدید ۳۶۰۰ تومانی و ارز آزاد، همچنان باقی است.
بانک مرکزی تصور می‌کرد که با اعلام این نرخ جدید، قادر خواهد بود که نرخ ارز بازار آزاد را کنترل نماید که این محاسبات کاملاً غلط بود که هیچ تاثیری در نرخ ارز آزاد نداشت.
حالا در پایان سال جاری نه تنها یک نرخ ارز نداریم بلکه دارای سه نرخ شدیم.

ناصر ایمانی

 منبع: الف