پایگاه خبری تحلیلی فولاد
(ایفنا)- مرتضی مکی،
کارشناس مسائل اروپا در گفتگو با پایگاه تحلیلی خبری الوقت به بررسی مناسبات فعلی
اروپا با آمریکا و روسیه و چشم انداز روابط طرفین در سال جدید میلادی پرداخت و گفت
آینده روابط اتحادیه اروپا و آمریکا در دوره دونالد ترامپ با ابهامات فراوانی
مواجه است و به نظر می‌رسد روابط طرفین در دوره جدید روابط نزدیک و همسویی همچون
چند دهه قبل نخواهد بود.
مکی همچنین
در تحلیل روابط آمریکا و اروپا در دوره حضور راستگرایان تاکید کرد که نمی‌توان گفت
چون درون کاخ سفید یک فرد راستگرای افراطی حاکم شده است اگر در اروپا نیز
راستگرایان حاکم شوند، مناسبات دو طرف افزایش خواهد یافت. بلکه برعکس حضور
راستگرایان افراطی در اروپا در عرصه سیاست فاصله اروپا با آمریکا را بیشتر خواهد
کرد.
آنچه در
ادامه می خوانید متن کامل این گفتگوست:
الوقت- با
توجه به مناسبات فعلی میان ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، آینده روابط دو
طرف را در زمان روی کار آمدن ترامپ و سال جدید میلادی چطور می‌بینید؟
سال 2017 در
شرایطی آغاز شد که چشم انداز پرابهامی از مناسبات اروپا و آمریکا وجود دارد؛
متحدانی که در دو سوی اقیانوس اطلس در چند سال گذشته تلاش کرده بودند که در بسیاری
از مسائل و امورات بین المللی متحد و هم نظر باشند. اروپا و آمریکا مناسبات بسیار
نزدیکی دارند و شاید در جهان میان هیچ دو متحد دیگری شاهد روابط اقتصادی و سیاسی
تا بدین حد گسترده نباشیم.
اما آینده
ارتباط سیاسی و امنیتی کشورهای اروپایی با آمریکا با توجه به روی کار آمدن دونالد
ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا که از 20 ژانویه قدرت را از باراک اوباما بدست می‌گیرد
بسیار مبهم است. اگر بخواهیم به برنامه‌ها و نوع شعارهایی که ترامپ در طول مبارزات
انتخاباتی‌اش مطرح کرد نگاهی بیاندازیم باید به این نکته اشاره کنم که روابط اروپا
و آمریکا در دوره جدید روابط نزدیک و همسویی همچون چند دهه قبل نخواهد بود. دونالد
ترامپ همواره بر این نکته تاکید داشته که اروپایی‌ها باید خودشان هزینه‌های امنیتی‌شان
را تامین کنند و نباید به گونه‌ای پیش برود که واشنگتن هزینه امنیت کشورهای
اروپایی را بر دوش بکشد. این مسئله می‌تواند برای اروپا بخصوص برخی از کشورها که
به آمریکا به عنوان تامین کننده امنیت خودشان نگاه می‌کردند و درحقیقت حضور آمریکا
در اروپا را نوعی موازنه میان قدرت‌های برتر اروپا مانند آلمان و فرانسه با آمریکا
می‌دانستند، بسیار نگران کننده باشد. درواقع کشورهای اروپای شرقی بیشتر این نگرانی
را خواهند داشت. در این میان برگزاری همه پرسی برگزیت و تصمیم انگلیس برای
خروج از اتحادیه اروپا نیز تاثیرات منفی بر مناسبات اروپا و آمریکا داشته باشد.
لذا به یقین می‌توان گفت در دوره جدید شاهد روابط نزدیک و همسویی میان اروپا و
آمریکا نخواهیم بود و سال 2017 نیز همچون سال 2016 سال پرالتهاب و پرتنشی خواهد
بود.
الوقت- اگر
در کشورهای مهم اروپایی احزاب راست گرا روی کار بیایند آیا این مسئله تاثیری در
روابط آمریکا و اروپا خواهد داشت؟
اگر احزاب
راستگرا در کشورهایی اروپایی به قدرت برسند، بدون شک بنیان‌های سیاسی، فکری و
هنجاری اتحادیه اروپا دچار ضعف خواهد شد. ضعف در نوع مناسبات، ارزش‌ها و چارچوب‌های
همگرایی در اتحادیه اروپا می‌تواند تاثیرات منفی بر روابط آمریکا و اروپا بر جای
بگذارد. زیرا نوع سیاست‌ها و مواضعی که احزاب راست افراطی در اروپا دارند به گونه‌ای
نیست که آنها را به اروپا نزدیک کند. آنچه که طی 6،7 دهه گذشته در روابط طرفین
مطرح بوده یک سری از متغیرهایی است که آنها را بر آن داشته تا بتوانند به همراه هم
بحران‌های بین المللی را مدیریت کنند. باید به نقشی که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم
در صحنه بین الملل بر عهده گرفت و اروپایی‌ها چتر امنیتی آمریکا را پذیرفتند
نیز توجه داشت. اما اگر احزاب راست افراطی در اروپا به قدرت برسند یکی از دیدگاه‌های
آنها مخالفت با ناتو است. این در حالی است که تضعیف ناتو قطعا می‌تواند در عرصه
اروپا و حتی کل جهان تغییر و تحولات جدی ایجاد کند. لذا نمی‌توان گفت چون درون کاخ
سفید یک فرد راستگرای افراطی حاکم شده است اگر در اروپا نیز راستگرایان حاکم شوند،
مناسبات دو طرف افزایش خواهد یافت. بلکه برعکس حضور راستگرایان افراطی در اروپا در
عرصه سیاست فاصله اروپا با آمریکا را بیشتر خواهد کرد.
الوقت- از
جمله شعارهای ترامپ این بود که در زمان او روابط مسکو و واشنگتن بهبود خواهد یافت.
تحقق این شعارها را چقدر محتمل می‌دانید و به طور کل چه چشم‌اندازی را می‌توان
برای آینده روابط ایالات متحده آمریکا با روسیه که طی سال‌های اخیر روابط پرتنشی
داشتند، تصور کرد؟
آنچه که
مسلم است شعارها و برنامه‌های انتخاباتی ترامپ اگر بخواهد به مرحله اجرا درآید هم
روابط با روسیه و هم روابط با آمریکا را تحت تاثیر قرار خواهد داد. باراک اوباما
در چند سال گذشته و پس از حوادث کریمه و تنش در اوکراین، سیاست‌های تحریمی را علیه
روسیه در پیش گرفت. همچنین طی چند روز گذشته آمریکا، بیش از 35 نفر از دیپلمات‌های
ارشد روسی را از کشورش اخراج کرد. این مسائل نشاندهنده آن است که اوباما در
روزهای آخری که کاخ سفید حضور دارد، تلاشش بر این است که سطح مناسبات آمریکا و
روسیه را پرتنش کند تا چالش‌هایی را برای ترامپ که به دنبال افزایش سطح مناسبات
واشنگتن با مسکو است، ایجاد کند. با توجه به اینکه ترامپ هیچ سابقه و تجربه سیاسی
ندارد اکنون زود است که بخواهیم راجع به سیاست‌های او صحبت کنیم. لذا باید منتظر
حضور او در کاخ سفید و مشخص شدن تیم مشاورانش باشیم. در آن زمان شاید بتوان با
صراحت بیشتری نوع مناسبات آمریکا و روسیه و یا حتی اتحادیه اروپا را تحلیل و
ارزیابی کرد.
منبع:
پایگاه تحلیلی خبری الوقت