بحران اقتصادی ونزوئلا چگونه به وجود آمد؟

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- تورم تازنده ای که اقتصاد ونزوئلا را گرفتار خود کرده و جامعه این کشور را با یک بحران جدی رو به رو ساخته یک شبه به وجود نیامده است. بلکه محصول یک سلسله تصمیمات نادرست در حوزه اقتصاد است. مویسس نعیم وزیر پیشین صنعت و تجارت ونزوئلا در یک گفتگوی اختصاصی با روزنامه دنیای اقتصاد روند بحران اقتصادی ونزوئلا را بررسی کرده است.

اقتصاد مویسس نعیم در خصوص به وجود آمدن جنبش‌های چپ‌گرای آمریکای لاتین می گوید: همان‌طور كه در بیشتر کشورهای فقیر چنین است، در آمریکای لاتین هم مطالبه جمعی عظیمی برای عدالت اجتماعی، شکوفایی اقتصادی و کاهش فقر وجود دارد. همچنین مانند هر جای دیگری در دنیا، خشمی علیه نخبگان حاکم وجود دارد. این چیز جدیدی نیست و همیشه از مولفه‌های سیاست آمریکای لاتین بوده است؛ حتی اگر تا سال 1800 میلادی به عقب بازگردیم، باز هم نمونه های آن را می بینیم. اما آنچه در ابتدای قرن بیست و یکم اتفاق افتاد این بود که دولت‌های پوپولیستی بخت آن را پیدا کردند که از یک دوره طولانی قیمت‌های بالای جهانی برای صادرات مواد خام، مواد معدنی، نفت، گاز و محصولات کشاورزی برخوردار شوند. این جهش جهانی قیمت‌های کالاهای پایه، درآمد کشورهای آمریکای لاتین را افزایش و به دولت‌های آنها، ظرفیت اقتصادی افزایش هنگفت هزینه‌های عمومی و بسط یارانه فقرا به سطوحی بی‌سابقه را داد. شکوفایی اقتصادی این کشورها در دهه گذشته بیش از هر چیزی ناشی از عوامل خارجی بود و همین طور که امروز در مورد ونزوئلا، برزیل و آرژانتین می‌بینیم، سیاست‌های اقتصادی دولت‌های پوپولیست، ناپایدار و حتی مضر از کار درآمده است.

او در مورد دلایل شکست سیاست های هوگو چاوز که از آن به نام چاویزمو یاد می شود می گوید : چاویزمو نه به دلیل واقعیت‌های اقتصادی بلکه با سیاست‌های بد اقتصادی که چاوز اقتباس کرد شکست خورد، سیاست‌هایی که یکی از قدرتمندترین اقتصادهای جهان در حال توسعه را نابود کرد. سیاست‌های واشنگتن در قبال ونزوئلا ربطی به وضعیت وخیم امروز ندارد. بحران ویرانگر ونزوئلا ساخته کاراکاس است، نه واشنگتن و سرزنش کردن ایالات متحده برای بحران ونزوئلا، برزیل یا آرژانتین اشتباه است. سیاست‌های بد دولت و دزدی گسترده از پول عموم ازسوی سیاستمداران فاسد متحد دولت‌های چاوز و مادورو در ونزوئلا، لولا داسیلوا و روسف در برزیل و کرشنر در آرژانتین توضیح دهنده بحران این کشورهاست. بحران‌های امروز آمریکای لاتین حتی بیشتر به فساد مربوط هستند تا ایدئولوژی.

این دولت مرد سابق ونزوئلا با رد اینکه صرفا وابستگی به درآمد نفت عامل شکست سیاست های اقتصادی هوگو چاوز و بعد از او مادرو بوده است می گوید: تمام کشورهای تولیدکننده نفت از وابستگی‌شان به صادرات این ماده خام رنج می‌برند. این امر در گذشته برای ونزوئلا هم صادق بوده است، اما بحران اخیر، ورای چیزی است که در هر کشور صادرکننده نفت اتفاق افتاده است. بحران حاضر ونزوئلا نتیجه وابستگی به نفت نیست، بلکه با سیاست‌های اقتصادی ناپایدار تشدید شده است. چاویزمو حتی در صورت رانتی نبودن اقتصاد ونزوئلا هم سرنوشت دیگری نداشت، مگر اینکه مدل اقتصادی خود را به جد تغییر می‌داد، بذل و بخشش نفت به کوبا را متوقف و فساد گسترده را مهار می‌کرد.

مویسس نعیم با بیان اینکه چاوزیسم و کاستروئیسم به پایان خود رسیده اند می گوید: کوبا یکی از ذی‌نفعان عمده دولت‌های چاوز و مادورو بوده است. آنها بیش از 100 هزار بشکه نفت در روز را با قیمت‌های ترجیحی یا گاهی حتی بدون پرداخت پول به کوبا داده‌اند. از زمان انقلاب کاسترو در سال 1959، کوبا هرگز اقتصادی خودکفا نداشته و همیشه به کمک‌های اقتصادی قدرت‌های خارجی وابسته بوده است. کوبا ابتدا ازسوی جماهیر شوروی تامین می‌شد و بعد که آن رژیم فروپاشید، این جزیره وارد دوره خاصی از دشواری نمایان اقتصادی، قحطی و کمبود شد. وقتی چاوز به قدرت رسید و شروع به پشتیبانی از کوبا کرد،‌ آن دوره تمام شد. کمک ونزوئلا به این جزیره بیشتر از کمکی است که کوبا از شوروی دریافت می‌کرد، اما با عیان شدن آشوب و ورشکستگی ونزوئلا، دولت کوبا تصمیم به عادی‌سازی روابط با ایالات متحده گرفت. پس کوبا بدون توجه به تاثیر گرفتن دیگر کشورها، همین مسیر را ادامه خواهد داد.

منبع: دنیای اقتصاد