پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)-  میزان تولید شمش فولاد کشور در ۷ ماهه امسال، ۸درصد رشد یافته است. این آماری است که انجمن فولاد ایران گزارش داده است. شرکت‌های فولادساز کشور از ابتدای فروردین تا پایان مهر ۹۵ معادل۱۰میلیون و ۷۴۱هزار تن فولاد خام تولید کردند،اما این رقم در مدت مشابه سال گذشته، ۹ میلیون و ۹۴۶هزار تن بود.

همچنین در مدت یادشده یک میلیون و ۹۹۹هزار تن فولاد خام و یک میلیون و ۲۹۶هزار تن انواع محصولات فولادی صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال ۹۴ (۹۸۶ تن شمش و ۱۲۳۴ تن محصولات فولادی) به ترتیب ۱۰۳درصد و ۵درصد رشد داشته است. همچنین در ۷ ماه امسال، ۱۵۰ تن فولاد خام و یک میلیون و ۸۰۷هزار تن انواع محصولات فولادی وارد کشور شد که در مقایسه با آمار مدت مشابه سال گذشته (۴۶ تن شمش و ۲۱۹۹ تن انواع محصولات فولادی) به ترتیب ۲۲۹درصد رشد و ۱۸درصد کاهش یافت.

عوامل رشد تولید شمش
درباره علل افزایش رشد تولید شمش در نیمه نخست سال ۱۳۹۵ علیرضا محبوبی، نایب‌رییس هیات‌مدیره ذوب و نورد زرفام (فولاد زرفام یزد) گفت: درباره افزایش تولید و رشد شمش در نیمه نخست امسال محرک‌های مختلفی دخیل بوده‌اند. یکی از این عوامل به جنبه روانی روند برجام و آغاز افزایش تقاضای داخلی در این زمینه بازمی‌گردد. محبوبی افزود: البته رجوع سرمایه به این بازار به‌دلیل رونق نسبی و فصلی ساخت‌وساز نیز در این زمینه موثر بوده است. وی در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین از ابتدای سال با افزایش قیمت جهانی و رقابتی شدن در عرصه صادرات روبه‌رو بوده‌ایم که سبب رشد تولید و فروش داخلی آن شده است. وی در پاسخ به این پرسش که ظرفیت تولید شمش در کشور به چه میزان است، گفت: ظرفیت تولید شمش در کشور حدود ۴میلیون تن سالانه است که سهم بخش خصوصی از تولید بیلت/شمش و در عرصه صادرات بسیار ناچیز است.

یزدانی درباره واردات شمش نیز عنوان کرد: البته واردات شمش/بیلت داریم، ولی امسال فکر نکنم تاکنون به رقم۱۰۰هزار تن رسیده باشد، به این دلیل که صرفه اقتصادی ندارد و همچنین در رکود فعلی و تقاضا تولید داخل جوابگو است. وی با اشاره به مشکلات بخش خصوصی در حوزه تولید بیلت/شمش گفت: مهم‌ترین مشکل رکود اقتصادی و تاثیرپذیری آن در چرخه فولاد است که سبب شده بحران مالی و کمبود نقدینگی (سرمایه در گردش) در این حوزه مشکل‌ساز شود.

محبوبی در ادامه خاطرنشان کرد: افزایش بهای انرژی و نبود حمایت دولتی از نظر بهره تسهیلات بانکی و مباحث مالیات و ارزش‌افزوده در تامین مواد (بالاخص قراضه) از جمله مشکلات دیگر است. دیگر اینکه شمش به‌عنوان تولید یک محصول میانی تابعی است که از یک‌سو بازار تامین مواد (مانند آهن اسفنجی، قراضه، نسوز و فروآلیاژ) و از سوی دیگر بازار مصرف (نوردی‌ها) سبب مشکلاتی برای آن می‌شود. وی در پایان افزود: درنهایت قیمت تمام‌شده تولید شمش به‌دلیل بهینه نبودن تجهیزات و مصارف، تولید ناکافی، بالا بودن هزینه‌های انرژی و... بالاست.

سهم بخش خصوصی در تولید شمش
همچنین محمد اکلیلی، مدیر کارخانه فولاد پردیس صنعت زنده رود عنوان کرد: کارخانه‌هایی که از سال‌های قبل برای تولید شمش طراحی شده بودند به تازگی به بهره‌برداری رسیده‌اند. البته برخی واحدهای تولید شمش نیز واحدهای خود را توسعه داده و تولید خود را افزایش داده‌اند. برخی کارخانه‌ها نیز تغییر خط داده‌اند و برای مثال از تولید ورق به سمت تولید شمش گرایش پیدا کرده‌اند. اکلیلی در ادامه خاطرنشان کرد: برخی کارخانه‌ها نیز در چند سال گذشته حاشیه سود چندانی نداشتند که سبب تعطیل شدن برخی از آنها شد اما بسیاری از آنها در امسال تولید خود را از سر گرفته‌اند. وی با اشاره به میزان ظرفیت تولید شمش در کشور عنوان کرد: براساس آخرین آمار حدود ۵میلیون تن شمش در کشور تولید می‌شود که از این میزان حدود ۱۰ تا ۱۵درصد از آن صادر می‌شود.

البته این صادرات از سوی فولاد خوزستان انجام می‌شود که یکی از افزایش قیمت‌ها نیز شمش می‌تواند باشد. محبوبی در ادامه عنوان کرد: البته در فازهای جهانی در یکی دو هفته گذشته قیمت‌های جهانی نیز افزایش داشتند. این افزایش قیمت نیز سبب جذابیت برای تولیدکنندگان شمش شده است. مدیر کارخانه فولاد پردیس در پاسخ به این پرسش که سهم بخش خصوصی در تولید شمش به چه میزان است، گفت: بیشترین شهرهایی که در تولید شمش فعال هستند شامل شهرهایی چون اصفهان، یزد، مشهد، ساوه و تهران می‌شود که ماهانه حدود ۷۰۰ هزار تن شمش تولید می‌کنند. در مجموع حدود ۲۰درصد شمش کشور را بخش خصوصی تولید می‌کند. محبوبی با اشاره به واردات شمش بیان کرد: باتوجه به تعرفه‌ای که وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار داده است، واردات شمش دیگر به‌صرفه نخواهد بود، چراکه قیمت وارداتی آن بسیار بیشتر از داخلی تمام خواهد شد. وی درباره مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان شمش به‌ویژه در بخش خصوصی عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات این حوزه بالا بودن مالیات‌هاست که از تولیدکنندگان گرفته می‌شود.

البته چرخه فولاد مشکل بزرگی که دارد بالا بودن هزینه‌های ارزش‌افزوده است. ارزش‌افزوده در تامین مواد به‌ویژه در قراضه بسیار بالاست. محبوبی افزود: مشکل بعدی موضوع آهن اسفنجی است که باید سهمیه‌ای به بخش خصوصی واگذار شود تا فشاری که بر بخش قراضه است، کاسته شود تا کارخانه‌ها بتوانند نرخ‌ها را تعدیل کنند. همچنین موضوع تامین برق و هزینه‌های آن برای تولید شمش بالاست. در نهایت اینکه قانون مشخصی برای ضایعات و قراضه وجود ندارد که سبب وجود تقلب‌های زیادی در این زمینه شده است.

کمبود نقدینگی، مشکل تولیدکنندگان شمش
همچنین علی یزدانی رییس هیات‌مدیره کارخانه فولاد اسپریس تجارت عنوان کرد: چند سال پیش تولید کارخانه شمش بسیار سودآور بود، از این‌رو بسیاری وارد تولید این خط فولادی شدند. البته طراحی این کارخانه‌ها به چند سال پیش بازمی‌گردد که هم‌اکنون بیشتر آنها به بهره‌برداری رسیده‌اند. یزدانی توضیح داد: برای سودآوری کارخانه شمش نیاز به زمانی بین ۳ تا ۴ ساله است. البته حدود ۷ تا ۸ سال پیش بازار شمش بسیار سودآور بود. آن زمان صنایع دیگر در کشور سودآوری نداشت، بنابراین بسیاری به این سمت گرایش پیدا کردند که هم‌اکنون زمان سودآوری آنها شده است. وی مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان شمش را کمبود نقدینگی برشمرد و عنوان کرد: کمبود نقدینگی یکی از مهم‌ترین موارد تولیدکنندگان شمش فولاد است. برای رفع این مشکل نیز دولت باید به سمت سودآور کردن صنایع گام بردارد، چراکه تنها با وام دادن نمی‌توان کمبود نقدینگی این بخش را حل کرد.

سارا اصغری

گسترش صمت