پایگاه خبری تحلیلی فولاد
(ایفنا)- دونالد جی. ترامپ،
رییس‌جمهور منتخب امریکا روز جمعه به وقت محلی در اقدامی که می‌تواند به دشمنی چین
بینجامد با سای اینگ-ون، رییس دولت تایوان تلفنی گفت‌وگو کرد.
ترامپ پس از
حدود 4دهه نخستین رییس‌جمهور امریکایی است که با یک مقام تایوانی گفت‌وگو می‌کند و
این اقدام می‌تواند دشمنی چین را برای دولت او به همراه داشته باشد و این درحالی
است که ريیس‌جمهور منتخب حتی هنوز به طور رسمی ساکن کاخ سفید نشده است.
به نوشته
تعادل ، نشریه نیویورک تایمز در گزارشی به قلم مارک لندلر و دیوید ای. سنجر نوشت،
دفتر ترامپ اعلام کرد که رییس‌جمهور منتخب با سای اینگ-ون تلفنی گفت‌وگو و مقام
تایوانی ریاست‌جمهوری را به وی تبریک گفته است. دفتر ترامپ با انتشار بیانیه‌یی
اعلام کرد:«دو مقام در مورد روابط نزدیک اقتصادی، سیاسی و امنیتی میان تایوان و
امریکا گفت‌وگو کرده‌اند و آقای ترامپ هم انتخاب سای به عنوان رییس دولت تایوان را
به وی تبریک گفته است.»
امریکا از
سال 1979 در تلاش برای بهبود روابط و رویکردی مصالحه‌جویانه، روابط دیپلماتیک با
تایوان را قطع کرده بود. هنوز انگیزه ترامپ از این گفت‌وگوی تلفنی که بیش از
10دقیقه به طول انجامید، مشخص نیست. وی ساعات پایانی روز جمعه به وقت محلی در
پیامی توییتری نوشت که خانم سای با من تماس گرفته است. اما دیپلمات‌های نزدیک به
تایوان می‌گویند احتمال اینکه رییس دولت تایوان پیش از هماهنگی اقدام به تماس
تلفنی کرده باشد، بسیار اندک است. دفتر سای اخبار مربوط به این تماس تلفنی را
تایید و اعلام کرد، دو مقام در مورد توسعه روابط اقتصادی و «تقویت دفاعی» گفت‌وگو
کردند. آژانس خبری مرکزی تایوان هم این گفت‌وگو را «تاریخی» خواند.
وانگ یی،
وزیر امور خارجه چین در نخستین واکنش رسمی این کشور به این گفت‌وگوی تلفنی با
ابراز بی‌توجی اعلام کرد که روابط امریکا و چین خوب است و گفت:«مطمئنم که این مساله
به معنای تغییر در سیاست دیرینه امریکا و نادیده گرفتن تمامیت ارضی و وحدانیت دولت
چین از سوی این کشور نیست.» وانگ در ادامه گفت‌وگوها با خبرنگاران در پکن
افزود:«بر این باوریم که این اقدامی ناشی از بی‌ملاحظگی بوده که از سمت تایوان
صورت گرفته است».
ناشی‌گری‌های
ترامپ کار دست امریکا می‌دهد
رییس‌جمهور
منتخب توجه چندانی به نکات ظریف و ریزه‌کاری‌های دیپلماسی بین‌المللی ندارد و تماس‌های
تلفنی برقرار کرده است که می‌توانستند بر روابط حساس امریکا با کشورهایی همچون
بریتانیا، هند و پاکستان تاثیرات منفی بگذارد. این بی‌توجهی‌ها به اندازه‌یی بود
که کاخ سفید روز یک‌شنبه ترامپ را به مشورت با کارشناسان وزارت امور خارجه ترغیب
کرد تا این کارشناسان رییس‌جمهور منتخب را برای این گفت‌وگوها آماده کنند. به گفته
یکی از مقامات ارشد دولت اوباما، کاخ سفید از این تماس تلفنی تا پس از روی دادن آن
هیچ اطلاعی نداشت اما پس از این ماجرا دولت چین برای بررسی مساله با کاخ سفید تماس
گرفته است.
مقامات دولت
اوباما اعلام کردند، آسیب‌های ناشی از گفت‌وگوی تلفنی ترامپ و سای می‌تواند در
بلندمدت شدید باشد و در این زمینه اعتراض شدید چین را به فروش سلاح توسط امریکا به
تایوان در پی توافقنامه‌یی پر منفعت که به تدریج از سوی چین هم پذیرفته شد، به‌دنبال
داشته باشد. اما تماس تلفنی ترامپ با رییس دولت تایوان تحریک شدیدتری است. دولت چین به
تایوان به مثابه استانی سرکش می‌نگرد و به تلاش هر کشوری در برقراری ارتباط رسمی
با تایوان به شدت اعتراض می‌کند. با این حال، ترامپ روز 14نوامبر با شی جین پینگ،
رییس‌جمهور چین گفت‌وگو کرده بود و طبق بیانیه گروه انتقال قدرت وی، دو
مقام«احترام متقابل» برای یکدیگر قائل هستند. رسانه‌های چینی در دوران کمپین
انتخاباتی، چهره‌یی مثبت از ترامپ ترسیم می‌کردند و بر این باور بودند که ترامپ
تاجری است که چین می‌تواند روابط خوبی با وی برقرار کند. بسیاری در چین بر این
باور بودند که هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری، سیاست‌های
سختگیرانه‌یی در قبال چین دارد و از این رو ترامپ را به وی ترجیح می‌دادند. شی ینهونگ،
استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه رنمین در پکن در این باره گفت:«نخستین واکنش چین
به تماس تلفنی روز جمعه حیرتی از روی ناباوری بود. این اتفاق بزرگی است و نخستین چالشی است
که رییس‌جمهور منتخب برای چین ایجاد کرده است. این اتفاق برای مقامات چین خبر بدی
بوده است.» وی افزود که آقای ترامپ روی نقطه حساسی در سیاست خارجی چین دست گذاشته
است و پکن احتمالا این تماس را به مثابه ترغیب رییس دولت تایوان به استقلال‌طلبی
قلمداد می‌کند.
دیپلمات‌های
امریکایی هم از این اتفاق متحیر شدند و برای بسیاری از کارشناسان سیاسی اکنون این
سوال مطرح است که چین چه واکنشی به این تماس تلفنی نشان خواهد داد. روابط میان
امریکا و تایوان اکنون از طریق موسسات شبه دولتی هماهنگ می‌شود. موسسه امریکایی در
تایوان اقداماتی همانند صدور روادید و خدمات اولیه کنسولی را ارائه می‌دهد و
موسسات مشابه تایوانی هم در چندین شهر در امریکا فعالیت می‌کنند. اما بی‌توجهی
ترامپ به سیاست خارجه و دیپلماسی بین‌المللی به همین تماس ختم نمی‌شود. وی روز
جمعه با رودریگو دوترته، رییس‌جمهور فیلیپین که به اوباما بی‌احترامی کرده بود و
از سوی موسسات بین‌المللی به کشتار جمعی فروشندگان مواد مخدر متهم است، گفت‌وگوی
تلفنی داشت. به نظر می‌رسد که ترامپ این هفته دعوت نواز شریف، نخست‌وزیر پاکستان
را هم برای دیدار پذیرفته و این درحالی است که در دولت اوباما تنش‌ها میان واشنگتن
و اسلام‌آباد بر سر سیاست‌های مقابله با تروریسم و منع گسترش تسلیحات هسته‌یی شدید
بود.
اکنون به
نظر می‌رسد که رویکرد بی‌مهابای ترامپ هشداری برای قانونگذاران امریکایی بوده است.
کریستوفر اس. مورفی، سناتور دموکرات از ایالت کنتیکت در توییتر: «آنچه در 48ساعت
گذشته روی داد، یک تغییر نیست. بلکه تعیین محور در سیاست خارجه است که بدون هیچ
برنامه قبلی صورت می‌گیرد. جنگ‌ها همین گونه آغاز می‌شوند. فکر می‌کنم، زمان آن
رسیده است که نامزدی برای ریاست وزارت خارجه داشته باشیم؛ ترجیحا یک فرد با تجربه
و خیلی خیلی سریع.
منبع: تعادل