پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- طبق آنچه که معاون ارزی و
رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده‌اند، افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر ناشی از
تقاضای فصلی و انتظارات تورمی بوده است، اما این سوال قابل طرح است که چرا با وجود
این اطلاع، بانک مرکزی هیچ اقدامی برای مدیریت بازار انجام نداده است.
به
گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، روز گذشته معاون ارزی بانک مرکزی در گفت‌وگوی تلفنی با خبر شبکه یک
سیما استدلالات عجیبی درباره آشفتگی بازار ارز مطرح کرد.
غلامعلی
کامیاب در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به توافق اوپک برای کاهش سطح تولید نفت و
تاثیر مثبت آن بر قیمت‌ها در بازار‌های جهانی، اظهارداشت: بانک مرکزی انتظار
کاهش نرخ ارز را داشت زیرا افزایش قیمت نفت که ناشی از توافق اخیر اوپک بود
خوشبختانه ایران را نه تنها از کاهش تولید نفت معاف کرد که حتی امکان افزایش تولید
هم داد که این، انتظارات افزایش درآمدها را ایجاد کرد و در بازار ارز موثر بود.
به
گزارش فارس، این صحبت معاون ارزی بانک مرکزی نشان می‌دهد، بانک مرکزی در برابر رشد
قیمت ارز کاملا خلع سلاح و چشم انتظار تصمیم اوپک بوده است.
کامیاب
در ادامه همچنین گفته است: اگر به روند تغییرات نرخ ارز در سالهای اخیر بنگریم در
می یابیم که معمولا در فصل پاییز شاهد یک روند افزایشی هستیم و امسال هم مانند سه
سال گذشته این افزایش را تجربه کردیم.
وی
گفت: این افزایش ناشی از عواملی مانند تقاضای مسافرتی و زیارتی، افزایش تقاضا برای
واردات کالا و تسویه حساب‌ها به علت نزدیک شدن به پایان سال میلادی است.
این
اظهارات نیز نشان می‌دهد بانک مرکزی پیش از به‌وجود آمدن این تغییرات در بازار
ارز، رشد قیمت‌ها را در بازار پیش‌بینی می‌کرده و واقف بوده است، اما اقدام و یا
تمهیدی برای افزایش عرضه ارز برای این مقطع کوتاه اندیشیده نشده است. به عبارت
دیگر بانک مرکزی با وجود علم رشد قیمت‌ها در ماه‌های آبان و آذر، فقط و فقط نظاره‌گر
تحولات بازار بوده است.
این
برداشت‌ها از سخنان معاون ارزی بانک مرکزی وقتی تقویت می‌شود که وی در ادامه صحبت‌های
خود تصریح کرد: فعالان اقتصادی در بازار این واقعیت را دریافتند که نرخ های بالای
ارز که در روزهای گذشته تجربه شد متناسب با بنیان‌های اقتصادی کشور نبوده است و
ادامه نمی‌یابد؛ براساس مطالعات صورت گرفته با آغاز سال نو میلادی و تقویت بازار
ارز توسط صادرکنندگان کالاهای غیرنفتی نرخ ارز روند نزولی پیدا می‌کند.
در
این باره نیز یادآوری این نکته ضروری است که رشد نرخ ارز که از دو، سه ماه گذشته
شروع شده بود، در روزهای گذشته شدت گرفت به‌طوری که در مدت دو هفته دلار از 3700
تومان به 3900 تومان رسید و یورو هم از ابتدای آذر ماه تا روز سه شنبه 300 تومان
رشد قیمت داشت.
در
برابر همه این رشدها، موضع بانک مرکزی فقط سکوت بود تا اینکه روز چهارشنبه رئیس کل
بانک مرکزی پیامی تلگرامی صادر کرد که در آن تاکید شده بود: «تحولات روزهای اخیر
بیشتر از هرچیز دیگری ناشی از شوک‌های انتظاری است که با عواملی همچون افزایش
تقاضای فصلی ارز ترکیب شده‌اند و علیرغم تاثیرگذاری مقطعی بر تغییرات نرخ ارز، از
سوی بنیان‌های اقتصاد کلان حمایت نمی‌شوند.»
اما
با این اظهارات سوالات متعددی به ذهن خطور می‌کند. اینکه اگر بانک مرکزی می‌داند
بازار ارز در ماه‌هایی از سال با افزایش تقاضا روبرو می‌شود، چرا برای مدیریت آن
اقدامی انجام نداده است؟
نقش
بانک مرکزی در برابر تغییرات فصلی نرخ ارز چیست؟ آیا تنها نقش این نهاد، نظاره‌گری
و تحلیل شرایط است؟
به
گزارش فارس، نرخ ارز از بعد اقتصاد کلان به چند دلیل ممکن است افزایش یابد. بیشتر
شدن واردات نسبت به صادرات، کاهش ارزش پول ملی، تقویت جهانی نرخ دلار و یا سایر
ارزهای جهان‌روا، محدودیت نقل و انتقال ارز (در شرایط تحریم) و انتظارات تورمی در
بازار ارز و تقاضاهای فصلی.
اگر
نرخ ارز به دلیل کاهش ارزش پول ملی و یا تقویت دلار در برابر ریال باشد، به گفته
اقتصاددانان و مسئولان بانک مرکزی، بانک مرکزی نباید در صدد کاهش نرخ آن برآید
زیرا تعادل در بازار ارز و اقتصاد را به هم می‌زند.
همچنین
اگر تقاضای ارز به دلیل رشد واردات در برابر صادرات باشد، باز هم سیاست‌گذار ارزی
نباید برای کاهش یا تقویت ریال اقدام کند زیرا منجر به تشویق واردات خواهد شد.
به
گزارش فارس رشد نرخ ارز در هفته‌های اخیر، به گفته مسئولان بانک مرکزی ناشی از
انتظارات تورمی و تقاضاهای فصلی بوده و آنها پیش‌بینی کرده بودند که پس از مدتی
نرخ ارز کاهش خواهد یافت.
حال
این سوال قابل طرح است که اگر وظیفه بانک مرکزی پوشش تقاضاهای فصلی هم نیست، پس
اساسا وظیفه بانک مرکزی در قبال تحولات بازار ارز چیست؟ آیا نقش سیاست‌گذار و ناظر
بازار ارز فقط نظاره کردن و تحلیل کردن است؟
گزارش
از: مرتضی ماکنالی