پایگاه خبری تحلیلی فولاد
(ایفنا)- در شرایطی که این روزها، بحران سوریه و عراق سبب شده بخش عمده توجه محافل
رسانه ای و تحلیلی همچنان به منطقه خاورمیانه معطوف بماند، تحولاتی که در شرق دور
در جریان است، از جنبه تأثیراتش بر آینده تعاملات قدرت در عرصه جهانی بسیار مهم به
نظر می رسد. در تازه ترین نمود این جریان، چین موفق شده یکی دیگر از کشورهای منطقه
جنوب شرق آسیا را نیز به حلقه تعاملات استراتژیک خود وارد نماید.
در شرایطی که این روزها، بحران سوریه و عراق سبب شده بخش عمده توجه محافل
رسانه ای و تحلیلی همچنان به منطقه خاورمیانه معطوف بماند، تحولاتی که در شرق دور
در جریان است، از جنبه تأثیراتش بر آینده تعاملات قدرت در عرصه جهانی بسیار مهم به
نظر می رسد. در تازه ترین نمود این جریان، چین موفق شده یکی دیگر از کشورهای منطقه
جنوب شرق آسیا را نیز به حلقه تعاملات استراتژیک خود وارد نماید.
به گزارش «تابناک»، روزنامه «وال استریت ژورنال» در مطلبی به بررسی
جدیدترین تحولات حوزه شرق آسیا و تأثیرات آن بر آمریکا پرداخته و اشاره می کند که
در پی موضع گیری های اخیر رودریگو دوئرته، رئیس جمهور فیلیپین مبنی بر فاصله گرفتن
از آمریکا و نزدیک شدن به چین، نگرانی آمریکا و متحدانش در منطقه جنوب شرق آسیا،
روز به افزایش است. در این راستا، این احتمال وجود دارد که در آینده نه چندان دور،
شاهد صف بندی های تازه ای در چارچوب «جامعه کشورهای جنوب شرق آسیا» (آ سه آن)
باشیم.
اما جدیت این جریان زمانی بیشتر روشن شد که نجیب رزاق، نخست
وزیر مالزی نیز در آستانه سفر خود به چین، نشانه هایی از تمایل به حرکت به سوی چین
را از خود بروز داد. رزاق با اطمینان از حرکت به سوی قله های جدید در روابط با چین
سخن گفته است. این در حالی است که همزمان، حجم تجارت میان مالزی و چین نیز سال
گذشته به 56 میلیارد دلار رسید.
تمایل مالزی به توسعه روابط اقتصادی خود با چین در شرایطی
ابراز می شود که انتظار می رود در جریان سفر رزاق به چین، بحث های مربوط به «جاده
ابریشم دریایی» که از سوی چین مطرح شده، حتی بیش از پیش بر حجم تبادلات میان دو
کشور بیافزاید. همین اواخر، یک شرکت چینی موفق شد قراردادی به ارزش 13 میلیارد دلار
را برای احداث یک خط آهن جدید از سنگاپور به کوالالامپور به امضا برساند.
اما مهمترین موضوع مربوط به روابط پکن و کوالالامپور، به
تصمیم مالزی برای سفارش دستکم 4 و حداکثر 10 کشتی جنگی از چین مربوط می شود. هرچند
امضای توافقات نظامی به خودی خود نشانه شکل گیری روابط استراتژیک میان دو کشور
نیست، اما این اقدام که نخستین خرید نظامی عمده مالزی از چین به شمار می رود، به
ویژه در حوزه دریای جنوبی چین، اهمیت زیادی پیدا می کند. در این دریا، چین مدعی
مالکیت برخی قلمروهایی است که اکنون در اختیار مالزی قرار دارد و در این زمینه تنش
هایی میان طرفین وجود داشته است.
اگر مجموعه تحولات اخیر را در کنار هم قرار دهیم، تصویر واضح
تری از جریان به دست می آید. دولت مالزی اخیراً اعلام کرد که هزینه های مربوط به
نیروی هوایی و دریایی، در بودجه دفاعی این کشور به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می
کند. این در حالی است که دو حوزه مذکور، بخش هایی است که مالزی قاعدتاً به عنوان
کشوری قرار گرفته در یک حوزه دریایی مهم، به آن نیاز دارد و همین بخش ها نیز
مهمترین حوزه های همکاری این کشور با آمریکا به شمار می رفته است. در چنین شرایطی است که خرید تسلیحاتی از
چین، نوعی تغییر جهت به شمار می رود.
البته مالزی در مقایسه با فیلیپین اهمیت استراتژیک کمتری برای
آمریکا دارد؛ زیرا موقعیت مجمع الجزایری فیلیپین در دریای جنوبی چین، این کشور را
از نظر ژئوپلیتیکی دارای اهمیت ساخته است. با این حال، مالزی نیز بخش مهمی از هلال
ساحلی در جنوب این دریا را در اختیار دارد که از خلیج تایلند تا شرق جزیره بورنئو
امتداد می یابد.
هرچند مالزی دارای پیوندهای نظامی دیرینه با آمریکاست، اما به
طور مستقیم و از جنبه تاریخی، بیشترین اهمیت را برای استرالیا داشته و ترتیبات
امنیتی میان دو کشور وجود داشته است. استرالیا در بخش دفاع هوایی مالزی نقش آفرین
است و از این کشور بر فراز دریای جنوبی چین گشت های پروازی انجام می دهد.
هرچند رزاق به اندازه دوئرته تمایلات واگرایانه نسبت به
آمریکا ندارد و دستگاه امنیتی مالزی نیز همچنان به واشنگتن دید مثبت دارد، اما به
طور مشخص، تحقیقات مالی آمریکا درباره شخص رزاق که ماه ژوئیه انجام گرفت، سبب
آزردگی وی شده است. در این شرایط، رزاق که در داخل، از چند جبهه با مخالفان
روبروست و همزمان، برای بهبود وضع اقتصادی روی سرمایه های چینی حساب می کند، سعی
دارد جهت گیری دیپلماتیک خود را به سوی چین متمایل کند.
در چنین شرایطی، انتظار می رود با وجود تعاملاتی که مالزی هم
اکنون در حوزه های نظامی و امنیتی با آمریکا دارد، اندک اندک خود را از شرکت در
رزمایش های و تمرینات نظامی که از دید پکن «تحریک آمیز» تلقی می شوند، کنار بکشد. بر همین اساس، کوالالامپور احتمالاً در
حوزه دریای جنوبی چین، با احتیاط بیشتری رفتار خواهد کرد و تلاش خواهد نمود مسائل
خود با چین را از طریق مصالحه و به صورت دوجانبه حل و فصل کند.
گفتنی است در کنار فیلیپین، تایلند نیز
یکی دیگر از متحدان آمریکا در جنوب شرق آسیا به شمار می رود؛ اما مسئله برای
واشنگتن اینجاست که آینده سیاسی این کشور نیز به شدت نامطمئن است و افزون بر این،
تایلند نیز اخیراً به چین نزدیک تر شده و قصد دارد از این کشور یک زیردریایی
خریداری کند. در این میان، سنگاپور که البته به طور رسمی متحد آمریکا نیست، مطمئن
ترین شریک واشنگتن در حوزه دفاعی به شمار می رود و این روند در مجموع، اوضاع را
برای آمریکا در منطقه بسیار عجیب و غریب و نامطمئن می سازد.
منبع:
تابناک