پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- شرکت سهامی عام با ساختار ساده سرمایه‌ای- یعنی اینکه
موسسه ملزم به صدور سهام اضافی در آینده نیست - فقط یک سود دوره‌ای گزارش می‌کند
که همان سود سهام اصلی است. می‌توانید سود سهام اصلی را با استفاده از تعداد واقعی
سهام مالکیت سهامداران محاسبه کنید. اگر چه بسیاری از شرکت‌های سهامی عام دارای
ساختار سرمایه‌ای پیچیده‌ای‌اند که آنها را در آینده ملزم به صدور سهام اضافی می‌کند.
این موسسات دو نوع سود سهام گزارش می‌کنند،
سود سهام اصلی و سود سهام کاهش یافته. مبلغ سود سهام کاهش یافته بر مبنای تعداد بسیاری
از سهامی است که سهام اضافی را شامل می‌شود و تحت عنوان حق تقدم خرید سهام مدیریت،
بدهی قابل تبدیل و سایر الزامات مقرر، سبب می‌شود موسسه در آینده سهام صادر کند.
هنگام تجزیه و تحلیل سود هر سهم، باید
به سود اصلی هر سهم و سود کاهش یافته سهام توجه کنید. فرض کنید فقط در شرکت‌هایی
سرمایه‌گذاری کرده‌اید که سود هر سهم اصلی را گزارش می‌کنند، اما این استراتژی
سرمایه‌گذاری تعداد بسیار زیاد موسسات را از فهرست سرمایه‌گذاری شما حذف می‌کند.
عجیب اینکه، سهام سرمایه‌گذاری شما در
سهام شامل شرکت‌هایی است که هم سود کاهش یافته و هم سود اصلی سهام را گزارش می‌کنند.
هر دو عدد زیاد از هم دور نیستند. اما ممکن است کاهش یافته سهام ضرورتاً کمتر از
سود اصلی هر سهم، در برخی از موسسات باشد.
فرض کنید صاحب سهامی در شرکت سهامی عام
هستید که سود نهایی خالص را 10 درصد بیشتر از سال گذشته گزارش می‌کند. تا اینجا
مشکلی نیست. اما می‌دانید که قیمت بازار سهام بستگی به سود هر سهم دارد. سوال کنید
که در مورد سود اصلی و کاهش‌یافته سهام چه اتفاقی می‌افتد. آیا هر دو عدد سود هر
سهم (اصلی و کاهش یافته)، 10 درصد افزایش می‌یابد؟ الزاماً خیر. در حقیقت اغلب اوقات
جواب منفی است. خودتان این موضوع را بررسی کنید.
شرکت‌های سهامی عام که سهام آنها در
بازار بورس داد و ستد می‌شود، ملزم به ارائه گزارش سود سهام در صورت‌های سود و
زیان خود هستند. لذا، لازم نیست آن را محاسبه کنید. (موسسات خصوصی که سهام شان
قابل معامله نیست، مجبور به ارائه¬ی گزارش سود هر سهم نیستند).
اغلب در می‌یابید که موسسه تعداد کل
سهام خود را در طی سال افزایش (یا کاهش) داده است. برای مثال، ممکن است برخی از
مدیران در طی سال با استفاده از حق تقدم خرید سهام، اقدام به خرید سهم کرده باشند.
یا کارکنان با استفاده از برنامه خرید سهام شرکت سهام خریداری کرده یا موسسه به
دلیل فروش سهام به سایر شرکت‌ها، در طی سال، اقدام به صدور سهام جدید کرده باشد.
یا دارندگان اوراق بهادار قابل تبدیل که قبلاً اوراقشان صادر شده، اوراق بهادار
خود را، طی سال، به سهام تبدیل کرده باشند.
سود هر سهم، دقیقاً به همان مقدار که
درآمد خالص (سود) افزایش یافته، افزایش می‌یابد، آن هم فقط در صورتی که تعداد کل
سهام ثابت باقی بماند. معمولا این طور نیست. بسیاری از شرکت‌های سهامی عام بخش
اعظمی از فعالیت‌های خود را در زمینه سهام انجام می‌دهند. لذا، برنامه خاصی برای
تغییر در حقوق صاحبان سهام در طی سال صورت می‌دهند. به این طرح‌ها نگاهی بیندازید
تا متوجه شوید چه تعداد سهام در طی سال صادر شده است. به علاوه، شرکت‌های سهامی
ممکن است در طی سال تعدادی از سهام خود را که در برنامه آنها گزارش شده خریداری
کنند.
فرض کنید درآمد خالص 10 درصد افزایش
یافته، اما به سود اصلی سهام فقط 6.8 درصد اضافه شده است، زیرا افزایش سهام صادره
موسسه، در طی سال، 3% بوده است. (می‌توانید، اگر خواستید، محاسبه را کنترل کنید).
مشخصاً باید بررسی کنید که چرا سهام اضافی صادر شده است و اگر سود سهام کاهش یافته
مطابق با افزایش سود شرکت تغییر نکرده باشد، باید بررسی کنید چرا تعداد سهام موجود
در محاسبه سود هر سهم کاهش یافته، در طی سال، افزایش یافته است. (شاید حق تقدم
خرید سهام مدیریتی در طی سال به مدیران اعطا شده است). تعداد سهام، شاید مجدداً
سال بعدا افزایش یابد. موسسه اظهار نمی¬کند که چرا درصد تغییر در سود هر سهم همان
درصد تغییر درآمد خالص نیست. ای کاش شرکت‌ها توضیحات کاملی در مورد هرگونه تفاوت
موجود در درصد تغییرات سود هر سهم، در مقایسه با درصد تغییرات درآمد خالص می‌دادند.
این اطلاعات به شما کمک فراوانی خواهد کرد.
افزایش در سود هر سهم لزوماً مربوط به
افزایش در درآمد خالص نیست، اما باید مربوط به کاهش در تعداد سهام باشد. شرکت‌های
دارای نقدینگی فراوان، اغلب سهام خریداری می‌کنند تا تعداد کل سهامی را که به
درآمد خالص تقسیم می‌شود کاهش دهند، در نتیجه سبب افزایش سود اصلی و کاهش یافته هر
سهم می‌شوند.باید دقیقاً توجه داشته باشید که افزایش سود هر سهم نتیجه کاهش تعداد
سهام است. رشد طویل‌المدت سود اصلی هر سهم همان رشد سود است، اگرچه
کاهش تعداد سهام به سود هر سهم کمک می‌کند و همینطور قیمت بازار هر سهم.
پیمان احمدی
*کارشناس اقتصادی