پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- پس از گذشت حدود دو ماه از
اجرایی شدن سود ۱۵
درصدی سالانه برای سپرده های بانکی ، وعمده بانکها این نرخ را در دستور کار خود
قرار داده‌اند، ولی در این بین برخی مجددا نرخ‌های ۱۸ درصد و یا حتی برای برخی
مشتریان خاص 20 درصد را پیشنهاد می دهند.
در حالی که
بسیاری از مردم برای پرکردن خلاء های اقتصادی زندگی و امرار معاش خود مبالغ ناچیزی
در حساب های سپرده می گذارند تا با سود آن بتوانند بخشی از مشکلات اقتصادی خانواده
و عائله را حل کنند اما متاسفانه بانک ها به حساب های نجومی و بالای یک میلیارد
تومان پیشنهاد های ویژه و خاصی می دهند و اکثر حساب های با مبالغ کم سودهای 15
درصدی تعلق می گیرد.
سوال
اینجاست که آیا چرخ تولید قرار است با کاهش نرخ سود برای حساب های 20 و 30 و 50 میلیون
تومانی به حرکت درآید یا با کاهش نرخ سود برای حساب های 20 و30 و 50 میلیارد تومانی؟
گرچه
تخلف در اجرای سودهای بانکی در یکی دو دوره گذشته نسبت به قبل تا اندازه قابل
ملاحظه‌ای کاهش یافته و عمده بانکها نرخ‌های جدید را به مشتریان خود اعلام و
براساس آن حساب باز می‌کنند، ولی در این بین برخی سیاست‌های بانکها نشان از دور
زدن آنچه که توافق اعلام می‌شود داشته و ظاهرا به دنبال راهی برای جذب منابع بیشتر
هستند؛ در عین حال می‌خواهند به گونه ای برخورد کنند که نشان دهند سود ۱۵
درصد مورد توافق را هم به عنوان تصمیمی برای کاهش نرخ سود بانکی در برنامه خود
داشته و بر آن تاکید دارند.
سودهای
بانکی بالا برای حساب های نجومی!
اواسط
بهار، یکی از بانکها نرخ سود را به ۱۶ درصد کاهش
داد و به دنبال آن بانکها بار دیگر برای کاهش نرخ تا ۱۵ درصد توافق
کردند و دیری نپایید که از ابتدای تابستان در شبکه بانکی به اجرا در آمد. این در
حالی بود که حتی این بار برخلاف دوره‌های قبل، بانکها براساس خواسته خود در مورد
آن توافق کرده‌اند. و این توافق به تایید و یا تصویب شورای پول و اعتبار نرسید تا
این‌که تاکیدی باشد بر دستوری نبودن تعیین نرخ سود.
به
عبارت مطابق سیاست بانک مرکزی، باید تعیین سود به تدریج، از شورای پول و اعتبار به
بازار بین بانکی منتقل شود. یعنی بتوان با کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی و به
تبع آن کاهش هزینه بانکها در تامین نقدینگی، سود سپرده را به عنوان راهی برای جذب
منابع برای تامین نقدینگی، کاهش داد.
همچنین دیده
می شود برخی از بانک ها از سپرده‌های ویژه گرفته تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حتی
در مواردی عجیب‌تر با این‌که ابتدا نرخ سود را به ۱۵ درصد کاهش
داده بودند، اما اکنون به عنوان سپرده‌های ویژه برای دوره‌هایی نرخ را به ۱۸
درصد تغییر داده‌اند. یکی از این بانکها دلیل ارائه سود ۱۸ درصدی
اعلام کرده که برای جذب مشتریان و استقبال چندانی که از سود ۱۵ درصد نشده
بود، بانک برای دوره‌ای سود را به ۱۸ درصد
افزایش داده است!
در
عین حال در بانک‌های دیگر، طرح‌های جایگزینی به وفور دیده می‌شود که مشتری می‌تواند
به خواست خود، آنها را انتخاب و از سودهای بالاتر از ۱۵ درصد بهره
بگیرند.
اگر
تصمیم گیری برای کاهش سود و اجرای آن نیازی به مصوبه شورای پول و اعتبار نبود، چرا
اکنون به هر طریقی سود ۱۵ درصدی را دور می‌زنند؟
این موضوع در زمانی از اهمیت بیشتری برخوردار است که گفته می‌شود اخیرا برخی
مدیران عامل بانکها طی نامه‌ای به بانک مرکزی خواستار عدم کاهش مجدد نرخ سود از ۱۵
درصد به پایین شده‌اند، آن هم در شرایطی که در این مدت بارها از رئیس کل بانک
مرکزی تا وزیر اقتصاد و سایر مدیران دولتی و غیردولتی بر کاهش نرخ سود متناسب با
تورم تاکید کرده بودند.
صاحبنظران
اقتصادی : تنها راه حل،خروج بانک ها از انحصار است
البته
به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه بانکی
تنها راه نجات از این وضعیت، خروج بانک ها از انحصار و یکپارچه شدن نظام بانکی در
کشور است. سعید لیلاز اقتصاددان و استاد دانشگاه بر این باور است که تا زمانی که
بانک ها به طور یکپارچه تحت قانون نظام بانکداری در نیایند مشکل نرخ سودها به همین
صورت خواهد بود چرا که هربانکی، ساز خود را زده و درکنار سود مصوب 15 درصدی
پیشنهادهای خود را ارائه می دهد.
همچنین
دکتر اعتضادی استاد دانشگاه شهید بهشتی و صاحبنظر حوزه بانکداری معتقد است بانک ها
باید بر اساس رویکرد بانکی یعنی همان واسطه گری تاسیس شوند. این درحالی است که
بانک هایی که در سال های گذشته تاسیس شده اند عملا بنگاه داری کرده اند یعنی بانک
را برای شرکت های خودشان تاسیس کرده اند و پول هایی را که مردم از طریق سپرده
گذاری به آن ها می سپارند در شرکت های خودشان خرج می کنند و چون با کاهش نرخ سود
مشتریان خود را از دست می دهند، پیشنهادهای ویژه به مشتریان خاص خود می دهند که
این روند در نهایت به اقتصاد کشور ضرر مهلکی وارد می کند.
با
این حال اخیرا معاون نظارتی بانک مرکزی در این رابطه واکنش جالبی نشان داه است. وی
درباره نامه‌ای که مدیران بانکها برای تغییر سود به بانک مرکزی نوشته‌اند این
موضوع را نه تایید و نه رد کرده و در پاسخ فقط گفته، این خواست خود بانکها بوده
است. حیدری گفته، کاهش نرخ سود بانکی براساس توافق و خواست خود بانکها انجام شده
و آن را اجرا می‌کنند.
از
اظهارات معاون نظارت بانک مرکزی این گونه بر می‌آید که حتی اگر بانک ها از کاهش
نرخ سود ناراضی بوده و عملکرد اخیر آنها در جذب سپرده چندان موفق نبوده، به هر حال
موظف به اجرای آنچه که نامش توافق است، خواهند بود. حتی اگر این توافق در پشت پرده
ماجرا، با تمایل همه بانک ها انجام نشده باشد.
ایران