پایگاه خبری تحلیلی فولاد
(ایفنا)-
چند
روزی از گام جدید دولت در خصوص اجازه خرید و فروش ارز توسط بانک ها با قیمت آزاد
می گذرد. گامی که برای فراهم کردن شرایط اجرای تک نرخی کردن ارز ضروری به نظر می
رسید، هر چند که تک نرخی کردن ارز به عقیده کارشناسان نظام پولی، از بزرگترین دست
آوردهای دولت یازدهم است اما قرار است راه را برای کار بزرگتری هموار کند.
این کار
بزرگ اتصال نظام پولی ایران به شبکه بین المللی پرداخت است، اتصالی که به دلیل
تحریم های بلند مدت وعقب ماندگی نظام پولی ایران از همتایان بین المللی خود با
چالش هایی اساسی روبرو است.
هادی حق
شناس یکی از عوارض باقی مانده از تحریم های بین المللی علیه ایران را عدم
اتصال نظام پولی کشور به شبکه بین المللی پرداخت عنوان کرد و افزود: تحریم ها باعث
شده اند که با وجود اتصال ایران به سامانه سوئیفت، بانک های اروپایی از همکاری با
نظام بانکی ما استقبال نکنند.
وی با اشاره
به ترس بانک های بزرگ جهانی از تکرار جریمه های سنگین زمان تحریم ها تصریح کرد:
عقب ماندگی سیستم اجرایی بازار پول ایران تنها شامل مسایل نرم افزاری نمی شود و
بازار پول ایران در موضوع قوانین و مقرارت بازار پول بین المللی نیز عقب مانده
است، و مجموع این مسایل اتصال ایران به شبکه بین المللی پرداخت را با مشکل روبرو
کرده است.
این کارشناس
اقتصادی در ادامه افزود: در مجموع بانک مرکزی و بانک های ایران برای بروز رسانی
قوانین و مسایل نرم افزاری خود به زمان نیاز دارند ولی این نیاز دلیل شروع نکردن
تلاش در جهت ایجاد زیر ساخت ها نمی شود.
این نماینده
اسبق مجلس شورای اسلامی با اشاره به تلاش دولت برای تک نرخی کردن قیمت ارز گفت:
نرخ ارز باید توسط بازار تعیین شود، اگر دولت به این مهم دست پیدا کند می تواند
رانت های موجود در بازار ارز را برچیند.
وی با تاکید
بر موانع موجود در مسیر تک نرخی کردن قیمت ارز گفت: قدم اول برای یکسان سازی نرخ
ارز این است که بانک ها در خصوص ارز صادراتی و وارداتی با نرخ روز اقدام کنند،
باید توجه داشت که ممکن است صادر کننده الزاما وارد کننده نباشد و به همین دلیل
بانک ها باید ارز را به نرخ روز خرید و فروش کنند.
حق شناس با
برشمردن کارهای دولت یازدهم برای ایجاد بستر مناسب جهت یکسان سازی نرخ ارز گفت:
استراتژی بانک مرکزی این بوده که با کنترل تورم، تسهیل نقل و انتقالات ارزی، فراهم
کردن دسترسی به منابعی ارزی کشور و نیز برداشتن محدودیت در سقف فروش نفت راه را
برای این یکسان سازی هموار کند.
این کارشناس
اقتصادی در ادامه افزود: ما نیازمند نیروهایی هستیم که در سطح بین المللی کار
کنند، در بانک مرکزی اساتید تراز اولی حضور دارند که می توانند بار رایزنی بین
المللی با بانک های جهانی برای اتصال به شبکه بین المللی پرداخت را بر دوش بکشند.
این نیروها طی سال های تحریم از فضای لازم دور مانده اند و مانند این است که وقتی
مسابقه ای در کار نباشد تمرینی صورت نگیرد. تحریم ها باعث تضعیف ظرفیت ها شده است
و ترمیم این ضعف به مقداری وقت نیاز دارد.
هادی حق
شناس با اشاره به وضعیت رکود در کشور گفت: رکود باعث شده است که فرع و جریمه
تسهیلات اعطایی و سرمایه گذاری شده از اصل پول در نظام بانکی ایران بیشتر شود و
این از نقاط ضعف مهم نظام بانکی برای اتصال به سامانه بین المللی پرداخت است. دولت
برای رفع این مشکل تلاش دارد که مجوز لازم جهت افزایش دارایی بانک ها از محل نرخ
تسعیر ارز را بدست آورد. دولت می خواهد از محل نرخ تسعیر ارز بدهی خود به بانک ها
و نیز بدهی بانک ها به بانک مرکزی را پرداخت کند، زیرا تنها راه دولت در کوتاه مدت
استفاده از دارایی های خود است.
وی در پایان
گفت: اگر دولت مجوز لازم برای افزایش دارایی بانک ها از محل نرخ تسعیر ارز را بدست
نیاورد باید این تقویت دارایی های بانک ها را طی سال های پیش رو و با استفاده از
درآمدهای خود انجام دهد.
میثم
رادپور، کارشناس بازار پولی و مالی در مورد مشکلات پیش روی نظام بانکی برای اتصال
به شبکه بین المللی پرداخت گفت: باید پذیرفت که نظام بانکی با شرایط ایده آل پیش
از تحریم ها فاصله زیادی دارد. بانک های اروپایی از همکاری مالی با ایران در زمان
های تحریم ها آسیب های جدی دیده اند، و این جریمه ها باعث شده است که علیرغم اصرار
مقامات آمریکایی به بانک های بزرگ اروپایی در خصوص همکاری با ایران، این بانک ها
تمایل زیادی نشان ندهند.
وی در ادامه
افزود: بانک های اروپایی بیش از 10 سال است که با ایران همکاری ندارند، نظام بانکی
ایران در دهه 70 و 80 شمسی خوشنام بوده و همکاری های خوبی در سطح بین المللی داشته
است ولی ترس از جریمه های سنگین دلیل بازدارنده قدرتمندی برای بانک های اروپایی به
حساب می آید.
این کارشناس
اقتصادی با اشاره به اینکه ترس بانک های اروپایی از جریمه شدن، تمام دلیل عدم
اتصال ایران به نظام بانکداری و سامانه پرداخت بین المللی نیست افزود: نظام
بانکداری ایران به خاطر دور بودن از نظام بانکی بین المللی دارای ضعف های بسیار
زیادی شده است. ما در موضوعاتی مانند منابع انسانی و دانش فنی با کمبود نیرو روبرو
هستیم. متخصصان عرصه بین المللی نظام بانکداری طی سال های تحریم، اگر به سن
بازنشستگی نرسیده باشند به دلیل دوری از این عرصه با مشکلات جدی در زمینه قواعد و
قوانین جدید این نظام در سطح بین المللی روبرو هستند..
رادپور از
مشکلات سخت افزاری و نرم افزاری نظام بانکی به عنوان یکی دیگر از چالش های پیش روی
برقراری ارتباط در سطح بین المللی یاد کرد و افزود: ساختار انتخاب و انتصاب در
نظام بانکی ایران با معیارهای بین المللی فاصله زیادی دارد. نحوه تایید صلاحیت
هیات های مدیره و نیز رابطه بانک های ایرانی با شرکت های زیر مجموعه نیز به
بازنگری اساسی نیاز دارد.
وی در ادامه
تمکین ایران به ادامه تعهدات خود در بحث مبارزه با پولشویی و کمک به تروریسیم را
گام های مثبت بانک مرکزی در جهت تسهیل برقراری اتصال به نظام بانکی بین المللی و
سامانه پرداخت آن دانست و افزود: از دیگر مشکلات نظام بانکی ایران، موضوع مهم و
جدی کفایت سرمایه است. با ثبت مطالبات مشکوک الوصول و نیز مطالبات سوخت در
ترازنامه های مالی نمی توان بانک های بین المللی را ترغیب به همکاری کرد و این در
حالی است که بانک های ما علاوه بر حذف نکردن این مطالبات سوخت شده، از روی این
مطالبات سود هم دریافت می کنند.
این کارشناس
در پایان نبود یک مدل بین المللی در تدوین ترازنامه ها و صورت های مالی بانک های
ایرانی را ایراد اساسی دانست و تصریح کرد: بانک های ایرانی برای همگام شدن با اصول
حسابداری و گزارش نویسی بر اساس یک مدل بین المللی نیازمند عزمی همه جانبه و
فراگیر هستند و این در حالی است که ترازنامه ها و صورت های مالی بانک های ایرانی
با استانداردهای بین المللی فاصله زیادی دارد.
منبع:
ابتکار