چرا ایران از خودروسازی دست برنمی‌دارد؟

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- رضی میری با اشاره به اینکه ایران هیچ‌گاه در حوزه اتومبیل موفق نبوده، ولی همواره سعی داشته که از قبل انقلاب اتومبیل‌ساز شود، می‌گوید: بعد از گذشت دهه‌ها، همچنان خودرو را به شکل بدی در داخل به صورت مونتاژ تولید می‌کنیم یا اینکه به صورت سی‌کی‌دی از سایر کشورها وارد کرده و به مونتاژ می‌پردازیم و از این کار هم دست‌بردار نیستیم و اقرار هم نمی‌کنیم که ما خودروسازی بلد نیستیم.

به گزارش اقتصادنیوز، رضی میری، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، معتقد است: باید صادرات صنعتی را در تمامی رشته‌هایی که مزیت داریم، به عنوان یک اصل پذیرفته و از تولید کالاهایی که توان رقابتی در بازارهای جهانی ندارند، در کارخانه‌های صنعتی خود جلوگیری کنیم. اگر به این نکته توجه جدی نشود، آنگاه نتیجه انبارهایی خواهد بود که مملو از کالاست و متاسفانه، خریداری ندارد و این دردی است که اکنون صنعت ایران به آن دچار شده است. در حالی که اگر تمرکز اصلی ما روی صادرات صنعتی و استفاده از مزیت‌های تولید صنعتی بود، کشور به شکل فعلی با رکود و بحران مواجه نمی‌شد.
او در بخشی از تحلیلی که در مجله «تجارت فردا» منتشر شده، عنوان می‌کند: هر کشوری باید در جهت رفع مایحتاج خود و تامین آن، برای تولید بخشی از کالاهای صنعتی مورد نیاز در داخل اقدام کرده و بخشی دیگر را از خارج تامین کند. این طور نمی‌شود که یک کشور، همه چیز را وارد کند؛ بلکه باید یکسری از مایحتاج خود را نیز تولید کرده و در داخل کشور مصرف کند؛ البته این تولید هم باید دارای مزیت‌هایی در داخل باشد؛ چراکه اگر برای مایحتاج خود چیزی را تولید کنیم که مقرون به صرفه نباشد یا در تولید آن، به لحاظ دانش فنی و سایر مسائل مزیتی نباشد، کار به درستی پیش نخواهد رفت. همان‌طور که ایران هیچ‌گاه در حوزه اتومبیل موفق نبوده؛ ولی همواره سعی داشته که از قبل انقلاب اتومبیل‌ساز شود؛ در حالی که بعد از گذشت دهه‌ها، همچنان خودرو را به شکل بدی در داخل به صورت مونتاژ تولید می‌کنیم یا اینکه به صورت سی‌کی‌دی از سایر کشورها وارد کرده و به مونتاژ می‌پردازیم و از این کار هم دست‌بردار نیستیم و اقرار هم نمی‌کنیم که ما خودروسازی بلد نیستیم.
رضی میری تأکید می‌کند: این یک نکته منفی در کارنامه تولیدات صنعتی کشور به شمار می‌رود. در عین حال کشوری همچون اتریش، تمام نیازهای خود به خودرو را از طریق واردات تامین می‌کند؛ در حالی که در صنعتی همچون ماشین‌سازی نیز در دنیا برجسته بوده و ید طولایی دارد؛ اما هیچ‌گاه دست به تولید خودرو نزده و تمام مزیت‌ها و تمرکز خود را بر تولید ماشین‌آلات صنعتی متمرکز کرده است. این کشور، از آلمان خودرو وارد می‌کند و در مقابل، صادرات ماشین‌آلات صنعتی خود را به تمام دنیا صورت می‌دهد و ارزآوری خوبی هم دارد که بسیار بیشتر از میزان ارزی است که بابت واردات خودرو می‌پردازد. در حالی که ایران تلاش کرده خود را در هر صنعتی وارد کند و متاسفانه در هیچ صنعتی هم سرآمد نشده است. تجربیات اما نشان داده که ایران می‌توانسته صنایعی را به شکل خوبی داشته باشد و هدایت بخشی از بازارهای دنیا را به دست گیرد.
او یادآوری می‌کند: هم‌اکنون مروری بر کارنامه صنعتی ایران نشانگر این است که آنقدر تنوع صنعتی در ایران زیاد است که در هر کاری دخالت کرده و همه چیز را هم ناقص تولید کرده است، پس بالطبع نتوانسته موفق باشد و صادرات عظیم صنعتی هم در رشته‌هایی خاص و محدود داشته باشد. ولی این روش و استراتژی را انتخاب نکرده است. اکنون اما در دوران جدید اقتصاد ایران باید به این نکته توجه داشت که استراتژی قبلی صنعتی ایران، مشکلی را حل نمی‌کند و به طور قطع، صادرات صنعتی را هم افزایش نخواهد داد.
رضی میری اضافه می‌کند: این را هم نباید فراموش کرد که محدودیت‌های بعد از انقلاب، عاملی برای رشد ایران بوده است و در برخی نقاط و صنایع، آنقدر پیشرفت حاصل شده است که در شرایط آزادی و غیرتحریم، امکان دسترسی به این راحتی به پیشرفت‌های صورت‌گرفته ممکن نبود. اما به هر حال اکنون باید استراتژی خود را مشخص کرده و بر روی صنایعی که مزیت رقابتی داریم و می‌توانیم بخشی از بازارهای صادراتی را فتح کنیم، متمرکز شویم. بنابراین خود محدودیت هم می‌تواند موجب خلاقیت شود و ما این را در ابعاد مختلفی بعد از انقلاب، تجربه کرده‌ایم. اما همه به این نکته هم واقف هستند که در برخی مسائل هم اعم از صنعت و تولید، محدود شده‌ایم؛ بنابراین حال که برجام اجرایی شده و رشد اقتصادی، رشد صنعتی و پیشرفت‌هایی در عرصه‌های مختلف سرمایه‌گذاری برای ایران متصور است، باید ارتباط خود با جهان را بیشتر کرده و از تجربیات کشورهای پیشرفته به بهترین شکل استفاده کنیم. در این میان به‌روزرسانی صنایع باید در دستور کار قرار گیرد و تمرکز بیشتر بر روی صنایعی باشد که ارزش افزوده بالاتری برای کشور خلق می‌کنند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران سپس درباره وظیفه دولت برای توسعه صادرات صنعتی اظهار می‌کند: دولت اگر می‌خواهد واقعاً کار خود را سهل کرده و به هدف توسعه صادرات صنعتی و حتی سنتی برسد، اولین قدم این است که قبول کند اقتصاد دولتی این مسیر کنونی را نمی‌تواند طی کند و اقتصاد ما که با دولت فربه شده است، باید تغییر مسیر دهد. بخش خصوصی واقعی باید میدان‌دار شده و کار را به دست گیرد. تا زمانی که اقتصاد ایران دولتی است، انگیزه‌ای وجود ندارد که این اتفاقات رخ دهد. وقتی کارخانه‌ای دست عده‌ای است که حقوق‌بگیر هستند، دلیلی ندارد که فعالیت برای توسعه صادرات و ارزآوری داشته باشد و تلاش کنند که کار را بهتر پیش برند. حتی همین شرکت‌ها مداومتی در تولید و توزیع کالاهای صادراتی در بازارهای هدف خارجی ندارند و همین باعث بدنامی صادرکنندگان ایرانی در بازارهای جهانی می‌شود.

منبع: اقتصادنیوز