پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- روزنامه ایران در گفت وگو با کارشناسان موضوع نه انگلیسی ها
به اتحادیه اروپا و خروج انگلیس از این اتحادیه و تأثیری که این مسئله بر اقتصاد ایران
خواهد گذاشت، را مورد بررسی قرار داده است.
این روزنامه در شماره روز شنبه پنجم تیرماه ریشه ها و پیامدهای
این موضوع را با کارشناسان در میان گذاشته است:
*ریشه های اقتصادی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا
محمد حسین ادیب - کارشناس امور بانکی می گوید: کل ماجرا یک جمله
بیشتر نیست، هزینه خانواده‌ها، شرکت‌ها و دولت‌ها در اروپا طی 15 سال گذشته بسیار بیش
از درآمد آنها بوده و این اختلاف با استقراض خارجی تأمین شده است، یک قاره نمی‌تواند
تا ابد با استقراض خارجی، زندگی در رفاه داشته باشد، تا ابد نمی‌توان بیش از جیب خرج
کرد. ایسلند به اندازه یک محله تهران جمعیت دارد (حدود 100 هزار نفر) و بدهی خارجی‌اش
از 3 میلیارد دلار در سال 2000 به 102 میلیارد دلار افزایش یافته است، 99 میلیارد دلار
استقراض طی 16 سال شگفت انگیز است. رونق در ایسلند در سایه استقراض از خارج تأمین شده
است، بدهی خارجی یونان از 43 میلیارد در سال 2000 به 546 میلیارد دلار در سال جاری
افزایش یافته است، یونان 16 سال است که دارد در رفاهی زندگی می‌کند که با استقراض خارجی
تأمین شده است، مردم اروپا در رفاهی زندگی می‌کنند که ناشی از تلاش مردم نیست ناشی
از استقراض از خارج است. فقط یونان و ایسلند این گونه نیستند منطقه اروپا 56 درصد از
بدهی خارجی دنیا را دارد و این بدهی به حسب جدول ذیل که بدهی 31 کشور اروپایی به اضافه
ترکیه را نشان می‌دهد از 17 هزار میلیارد دلار در سال 2004 به بیش از 40 هزار میلیارد
دلار در سال 2014 افزایش یافته است این جدول نشان می‌دهد بقیه کشورهای اروپایی نیز
با الگوی ایسلند و یونان اداره می‌شوند.
اروپا طی 15 سال گذشته با استقراض زندگی کرده و طی سال آینده
باید این استقراض را باز پس دهد و بازپس دادن استقراض خارجی فقط یک راه حل دارد باید
صادرات بیش از واردات باشد و از محل اختلاف درآمد ناشی از صادرات با واردات، بدهی خارجی
پرداخت شود و اروپا طی 12 ماه گذشته 300 میلیارد دلار مازاد تجاری داشته است، مطلب
بسیار ساده است اروپا در یک سال گذشته 300 میلیارد دلار از وام خارجی خود را پرداخت
کرده و من بعد نیز همین رویه را باید ادامه دهد ماحصل کلام یک جمله است«اروپا 15 سال
با استقراض زندگی کرده و 10 سال آینده باید بدهی 15 سال گذشته را پرداخت کند».
چرا انگلیس از اتجادیه اروپا جدا شد؟ پاسخ روشن است هیچ کشوری
حاضر نیست به شریک تجاری یک منطقه عمیقاً بدهکار (که رفاه مردم با وام خارجی تأمین
میشود و افکار عمومی نیز تغییر را بر نمی‌تابد) تبدیل شود. البته کامرون این را یکسال
قبل پیش‌بینی کرده بود وقتی یکسال قبل کامرون گفت چراغ خطر سقوط اقتصاد جهانی روشن
شده است هشدار لازم داده شد، اقتصاد اروپا به گل نشسته است و انگلیس سعی می‌کند با
یک فاصله مطمئن از یک کشتی به گل نشسته حرکت کند. راه حل بسیار روشن است اقتصاد اروپا
باید رقابتی‌تر اداره شود اما افکار عمومی در اروپا در مقابل رقابتی‌تر اداره شدن مقاومت
می‌کند مردم به رفاه ناشی از وام خارجی عادت کرده‌اند.
با تشکیل منطقه یورو وضع عمومی زندگی اروپائیان بسیار خوب شد
و مردم عادی این را ناشی از تشکیل منطقه یورو ارزیابی کردند در حالی که عامل اصلی بهبود
زندگی، استقراض خارجی بود راه حل کاهش رفاه اجتماعی و بازپرداخت بدهی است اما در اروپا
وقتی دولت‌ها برای رقابتی کردن اقتصاد اقدام می‌کنند با مقابله افکار عمومی مواجه شده
و صندوق رأی مانع ادامه اصلاحات است. پاسخ اروپا به خروج انگلیس از اتحادیه باید یک
نکته باشد رقابتی‌تر کردن بیشتر اقتصاد و تأمین رفاه عمومی بر اساس ارزش افزوده اقتصاد
و نه استقراض خارجی، جدول پیش رو نشان می‌دهد وضع دیگر کشورهای اروپایی بهتر از یونان
نیست اما فقط وضعیت یونان رسانه‌ای شد، انگلیس با خروج از اتحادیه اروپا نشان داد که
با کسانی که بخواهند با استقراض در رفاه زندگی کنند پیمان ائتلاف نمی‌بندد بر این اساس
انگلیس چراغ خطر را برای اقتصاد اروپا روشن کرد.
* از روز گذشته که انگلیس وارد جریان تازه از اقتصاد وسیاست شد تمام نگاه‌ها به این
است که این کشور چگونه می‌خواهد فعالیت خود را ادامه دهد و با سایر کشورهای اروپایی
چه رویه‌ای را در پیش می‌گیرد اما خارج از بحث سایر کشورها، خروج انگلیس از اتحادیه
اروپا برای ایران یک فرصت است یا تهدید. کارشناسان اقتصادی بدون هیچ تردیدی اتفاق رخ
داده را به نفع ایران دانستند و اظهار داشتند که انگلیس می‌خواهد به سمت استقلال حرکت
کند لذا فرصت مناسبی است که به مذاکرات عمق بیشتری داده شود. از سویی برگ برنده دیگر
ایران افزایش قیمت یورو و دلار است.
از آنجا که بخش قابل توجهی از ذخایر ارزی ایران به یورو است
هرگونه افزایش قیمتی می‌تواند وضعیت ارزی ایران را بهبود ببخشد. در همین مدت کوتاه
که نتیجه نظرسنجی «ماندن و نماندن در اتحادیه اروپا» مشخص شد قیمت طلا افزایش یافت.
ذخایر نفت خام اثبات شده انگلستان تا یکم ژانویه ٢٠١٤ حدود ٣ میلیارد بشکه تخمین زده
شده و این کشور روزانه بیش از ٨١٦ هزار بشکه نفت تولید می‌کند. حال که کشورهای عضو
اتحادیه اروپا به 27 کشور رسیده است و انگلیس می‌خواهد لابی‌های خود را مستقلانه انجام
دهد ایران باید در رشد مبادلات تجاری با این کشور که سال‌ها کاهشی بود مانند سال
2014 افزایش دهد.
یورو استات چندی پیش گزارش داد، واردات انگلیس از ایران در سال
٢٠١١ بالغ بر ٤٢٠ میلیون یورو بوده است. این رقم در سال‌های تشدید تحریم ها کاهش یافته
و در سال ٢٠١٤ به ٣٩ میلیون یورو رسید. صادرات انگلیس به ایران نیز پیش از تشدید تحریم
ها در سال ٢٠١١ بالغ بر ٢٠٣ میلیون یورو بوده است. این رقم در سال‌های بعد کاهش یافت
و در سال ٢٠١٤ به ١١٣ میلیون یورو رسید. نشانه‌ها نیز گویای آن است که انگلیس می‌خواهد
جایگزین امریکا در خاورمیانه شود، لذا رویه جدید و خروج انگلیس از اتحادیه اروپا می‌تواند
روابط ایران و انگلیس را تقویت کند.
* خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به نفع ایران شد
علی قنبری استاد دانشگاه تربیت مدرس درباره خروج انگلیس از اتحادیه
اروپا و تأثیری که این موضوع بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت به خبرنگار ما گفت: خروج
انگلیس از اتحادیه اروپا تأثیر قابل توجهی بر روابط ایران و انگلیس ندارد اما در فاکتورهای
اقتصادی می‌توان این اثرپذیری را لمس کرد. یکی از اتفاق‌های مهمی که رخ خواهد داد کاهش
ارزش پوند در مقابل یورو و دلار است. عمده معاملات ایران با کشورهای اروپایی با یورو
است لذا کاهش ارزش پوند باعث میشود که یورو قوی‌تر شود و این امر برای ذخایر ارزی
ایران مطلوب است. وی ادامه داد: در جریان خروج انگلیس از اتحادیه اروپا قطعاً فرصت‌های
بهتری نصیب ایران میشود. بدین جهت معاملات و روابط تجاری ایران با انگلیس بهبود خواهد
یافت. خروج انگلیس برای ایران خبر خوبی است. لذا باید از این فرصت استفاده کنیم تا
بتوانیم مبادلات تجاری خود را گسترش دهیم.
وی تأکید کرد: همکاری ایران با انگلیس به طور قطع نسبت به گذشته
پررنگ‌تر خواهد شد. اگر در گذشته اتحادیه اروپا همکاری با یک کشور را منع می‌کرد اکنون
انگلیس از این قاعده خارج شده است و این امر نکته مفیدی در توسعه همکاری‌ها خواهد بود.
* «یورو» با ارزش‌تر میشود
شاهین شایان آرانی تحلیلگر اقتصادی هم درباره خروج انگلیس از
اتحادیه اروپا نگاه متفاوتی داشت. وی این مسأله را عمیق‌تر دید و نیم نگاهی به نخست‌وزیر
مستعفی انگلیس داشت و گفت: زمانی که اکثریت مردم انگلیس به این امر رأی دادند که نمی‌خواهند
در اتحادیه اروپا باقی بمانند، چند پیام داشت. یک آنکه ماندن در اتحادیه اروپا در جهت
منافع ملی انگلیس نیست. دوم اینکه انگلیس می‌خواهد استقلال اقتصادی و سیاسی خود را
حفظ کند و حال گرایش ناسیونالیستی گویای آن است که این کشور به سمت غیر جهانی شدن در
حال حرکت است.
وی افزود: نتیجه رفراندوم می‌گوید که انگلیس نمی‌خواهد خودش
را با اقتصاد جهانی تلفیق کند و گویی قرار است از این به بعد به گونه‌ای دیگر با سایر
کشورها تعامل و همکاری داشته باشد. انگلیس از این پس مانند جزیره‌ای مستقل است که به
واسطه آن باید قدرت اثرگذاری خود را هم بیشتر کند. با رخداد جدید سیاسی پوند سقوط کرد
اما به دلیل حضور کشورهای قدرتمندی چون فرانسه، آلمان و ایتالیا در اتحادیه اروپا و
هماهنگ بودن آنها ارزش یورو به مراتب بالاتر می‌رود. هر چند بانک مرکزی انگلیس اعلام
کرده است که ذخایر ارزی خوبی دارد اما خروج از اتحادیه اروپا تأثیر خود را بر پول این
کشور می‌گذارد.
* بازیگران اقتصادی متناوب انگلیس را رصد کنند
شایان آرانی تأکید کرد: ایران در بورس لندن پذیرفته نشده بود
لذا کاهش سهام در بورس این کشور به ایران صدمه‌ای را وارد نمی‌کند. گفته شده است سقوط
بورس لندن باعث شده به ارزش 150 میلیارد پوند به این کشور صدمه وارد کند. وی با بیان
اینکه اگر بانک مرکزی انگلیس تلاش کند ارزش پوند باز می‌گردد ولی نکته‌ای که از همه
این موارد مهم‌تر است تغییر نخست‌وزیر انگلیس می‌باشد، تصریح کرد: ریسک خروج انگلیس
از اتحادیه اروپا زمانی خودش را نشان می‌دهد که نخست‌وزیر جدید بیاید.
باید ببینیم که جایگزین دیوید کامرون چه سیاست‌هایی را در قبال
ایران خواهد داشت و می‌خواهد مذاکرات را چگونه پیش ببرد. لذا بازیگران اقتصادی ایران
باید به صورت متناوب و ویژه انگلیس را رصد کنند تا بتوانند در موقع ضرور اقدامات لازم
را انجام دهند. این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: پیش بینی می‌کنم با سمت و سوی جدید
انگلیس روابط ایران با این کشور تقویت شود. اکنون در فضای متلاطم نمی‌توان تحلیل درست
و دقیقی داشت اما حداقل تا شش ماه آینده با قطعیت نمی‌توان صحبت کرد.
* این اتفاق در کوتاه‌مدت بر روابط ایران اثر نمی‌گذارد
فراز چمنی کارشناس اقتصاد بین‌الملل و رایزن اسبق ایران در ترکیه
نیز درباره این موضوع و تأثیری که نتیجه این رفراندوم در انگلیس بر ایران خواهد داشت
به خبرنگار ما گفت: در کوتاه مدت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر ایران تأثیر نمی‌گذارد
اما سیاست‌هایی که در ماه‌های آینده اتخاذ میشود می‌تواند بر روابط دو کشور اثراتی
داشته باشد. اکنون پیش‌بینی در مورد روابط ایران و انگلیس زود است ولی به نظر نمی‌رسد
حجم روابط کاسته شود.
وی افزود: کشورهایی که عضو اتحادیه اروپا هستند برایشان منفعت
اقتصادی اولویت دارد لذا در تمام گفت‌و‌گو و مذاکرات خود ابتدا به مباحث از نظر اقتصادی
نگاه می‌کنند. اما کشوری مانند انگلیس متاثر از بحث‌های سیاسی است و بیشتر به سمت امریکا
گرایش دارد.
در کنار اینکه ما باید روابط خود را با کشورهای اتحادیه اروپا
تقویت کنیم ضروری است مذاکرات با انگلیس را هم گسترش دهیم.
همچنین محمد کشتی آرای رئیس اتحادیه طلا و جواهر درباره جهش
نرخ اونس جهانی طلا با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا گفت: قیمت هر اونس طلا تا حدود
12 درصد نسبت به آخرین روز کاری هفته (یک هزار و 265 دلار) رشد داشته و با افزایش
70 دلاری به یک هزار و 335 دلار رسیده است.
به گفته وی، ارزش پوند نیز به پایین‌ترین قیمت 30 سال اخیر رسیده
است اما هنوز تأثیرات نهایی مشخص نیست و نوسان‌ها ادامه دارد.
اکنون بازارهای مالی جهان به هم ریخته، ارزش سهام در بسیاری
بورس‌ها کاهش یافته، قیمت دلار افزایش داشته و نرخ یورو نیز با کاهش مواجه شده است.
دامنه این نوسان هنوز مشخص نیست و به پیامدها و عواقب بعدی خروج بریتانیا از اتحادیه
اروپا بستگی دارد.
رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران به موج ایجاد شده در بازارهای
اقتصادی جهان اشاره کرد و افزود: اینکه این موج در کجا متوقف خواهد شد، باید به انتظار
بنشینیم.
منبع: روزنامه ایران