پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- مناطق آزاد تجاری ایران در دوره گذار، تا حدی جذاب شده‌اند
که کشورها در مناطق مختلف جهان برای سهم‌خواهی تجاری از این مناطق، خیز برداشته‌اند.
در این راستا، چابهار به عنوان یکی از مناطق استراتژیک ایران، میزبان اجلاس مهم
کشورهای حاشیه اقیانوس هند بود که برای نخستین‌بار برگزار شد.
معرفی ظرفیت‌های مناطق آزاد تجاری ایران، ارائه زمینه‌های
موجود برای تبادل فناوری، عرضه مهارت‌های فنی و مدیریتی در مناطق آزاد کشورهای
حوزه آیورا، مدیریت تامین زیرساخت‌ها و تشکیل تیم‌های اجرایی از مهم‌ترین موضوعاتی
بود که مقامات 21کشور حوزه اقیانوس هند را به ایران فراخواند تا در اجلاس«آیورا»،
به بررسی و بحث و تبادل نظر در مسائل مطرح شده بپردازند. آفریقای جنوبی، کومور، موزامبیک،
استرالیا، ایران و چندین کشور حاشیه اقیانوس هند، اعضای تشکیل‌دهنده این اجلاس
هستند.
در این
میان، برگزاری این اجلاس در منطقه آزاد چابهار بر اهمیت این گردهمایی می‌افزاید؛
چراکه چابهار به واسطه اتصال با آب‌های اقیانوسی از طریق دریای عمان بی‌شک می‌تواند
دستاوردهای مهم و ارزشمندی از این اجلاس برای کشورمان به همراه داشته باشد. این
اجلاس با حضور معاون اول رییس‌جمهور، وزرای راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت و
دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور برگزار شد و حال باید دید برگزاری نخستین اجلاس
کشورهای حوزه آیورا، تا چه اندازه می‌تواند اقتصاد این منطقه را دگرگون کرده و
اهداف کشورهای عضو را تحقق بخشد.
افزایش
سهم آسیا در اقتصاد جهان
معاون اول رییس‌جمهور در این مراسم، اجلاس آیورا را فرصتی
برای افزایش سهم آسیا در اقتصاد جهان می‌داند و با بیان اینکه این اجلاس می‌تواند
آغازگر توسعه آسیای میانه باشد، معتقد است که افزایش درآمد سرانه مردمی که در
حاشیه اقیانوس هند زندگی می‌کنند، از مهم‌ترین اهداف کشورهای عضو آیوراست و اجلاس
چابهار می‌تواند در این راه تاثیر بسزایی بگذارد. اسحاق جهانگیری وعده داد که خط
لوله گاز به زودی به چابهار متصل خواهد شد و با انتقال گاز طبیعی، واحدهای
پتروشیمی در محل مستقر می‌شوند تا این منطقه به یکی از قطب‌های پتروشیمی تبدیل
شود؛ همچنین راه آهن چابهار به آسیای میانه نیز به زودی متصل می‌شود که با توجه به
اقدامات پیش رو امید است جاذبه‌هایی فراهم شود که آسیا کانون توسعه دنیا شود. در
آیین گشایش اجلاس کشورهای حاشیه اقیانوس هند، جهانگیری خواستار سرمایه‌گذاری اعضای
آیورا در ایران شد و تاکید کرد که تسهیلات برای سرمایه‌گذاری، فعالیت بخش خصوصی و
دسترسی کشورهای عضو آیورا به یکدیگر می‌تواند به توسعه، رشد و پیشرفت این کشورها
کمک کند؛ چراکه به گفته وی، ایران زیربنای اتصال اقیانوسی به بازارهای آسیای میانه
است و کشورهای عضو آیورا می‌توانند از طریق ایران به بازار 300میلیون نفری آسیای
میانه، دسترسی و صادرات و واردات داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه معافیت‌های مالیاتی و گمرکی با
تخفیفاتی که برای صادرات و واردات کالا در اختیار تجار قرار می‌گیرد، می‌تواند
برای تحقق این مهم انجام شود، وعده داد: بعد از توافق هسته‌یی ایران با کشورهای
1+5، درصدد هستیم در همه حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کنیم که یکی از این حوزه‌ها، مناطق
آزاد است.
جزئیات
قرارداد توسعه با هندی‌ها
در ادامه این اجلاس، دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه
اقتصادی ایران از تصویب ساخت فرودگاه جدید منطقه آزاد چابهار خبر داد و گفت: با هم‌افزایی
ظرفیت‌های کشورهای حوزه اقیانوس هند، می‌توان رشد پرشتابی را تجربه کرد. اکبر
ترکان با بیان اینکه این منطقه یکی از قطب‌های مهم اقتصادی کشور محسوب می‌شود،
افزود: قراردادی با هندی‌ها منعقد شده است تا در زمینه عملیات بندری، اداره و
تجهیزات مدرن تخلیه و بارگیری سرمایه‌گذاری کنند تا از این طریق، امکان تردد کشتی‌های
خطوط مهم دریایی دنیا به چابهار وجود داشته باشد. به گفته وی، در حوزه اقیانوس
آرام، کشورهایی مانند چین، کره جنوبی، ژاپن و استرالیا و در حوزه اقیانوس هند،
26کشور که ایران، هندوستان، اندونزی، بنگلادش، آفریقای جنوبی و... با دو میلیارد
نفر جمعیت عمده‌ترین کشورها در منطقه هستند، نقش اساسی در اقتصاد جهان بازی می‌کنند
و در همین راستا «آیورا» فرصت مناسبی است که کشورهای عضو باید از آن برای ایجاد
تجارت بین‌المللی، ترویج سرمایه‌گذاری و تجارت بین‌المللی و رسیدن به رشد اقتصادی
پایدار و بازارمحور بهره بگیرند. وی گسترش مناسبات تجاری، صلح آفرینی و سرمایه‌گذاری
را ازجمله اهداف اجلاس آیورا دانست و افزود: عبور یک‌سوم کشتی‌های تجاری و دوسوم
کشتی‌های نفتی جهان از اقیانوس هند، فرصت مناسبی را برای توسعه بندر چابهار و
توسعه تجارت فراهم کرده است. از این رو آیورا باید به دنبال ایجاد توافقنامه تجارت
ترجیحی برای منطقه باشد تا دسترسی به بازارهای جهانی را از طریق حذف موانع برای
تجارت و سرمایه‌گذاری فراهم کند. ترکان اظهار امیدواری کرد فرودگاه جدیدی که در
داخل منطقه آزاد چابهار به تازگی احداث شده، ظرف مدت 18ماه تکمیل و آماده بهره‌برداری
شود. ترکان همچنین درباره همکاری سه‌جانبه ایران، هند و
افغانستان گفت: این همکاری می‌تواند ظرفیت خوبی فراهم کند تا کشورهای آسیای میانه
که دسترسی به دریا ندارند، اطمینان داشته باشند بندر چابهار خدمات لازم را در
اختیار آنها خواهد گذاشت.
تردد
کشتی‌های عمانی از چابهار
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی نیز از دیگر سخنرانان این
اجلاس بود. وی به تردد دایمی کشتی‌های مسافربری عمان به بندر چابهار اشاره کرد و
گفت: قراردادی با کشور عمان برای تردد کشتی‌های عمانی به بندر
چابهار بسته شد و به دنبال آن نخستین کشتی مسافربری، سال گذشته در این بندر تردد
کرد.
وی وعده داد که به محض آماده شدن سازوکارهای قانونی، این
سفر به صورت مداوم خواهد شد. به گفته آخوندی، قرار است ظرفیت بارگیری 5/2میلیون
تنی بندر چابهار به 5/8میلیون تن ارتقا یابد و امید است در آینده‌یی نزدیک، کشتی‌های
اقیانوس‌پیما در بندر چابهار پذیرش شوند.
«چابهار»
رقیب جبل‌علی و گوادر
معاون امور بین‌الملل مرکز تحقیقات استراتژیک نیز در اجلاس
آیورا، بندر جبل علی در امارات و بندر گوادر در پاکستان را از رقبای عمده چابهار
دانست و بر توسعه زیرساخت‌های چابهار برای جا نماندن از رقابت با آنها تاکید
فراوان کرد. به گفته عباس ملکی، یکی از مهم‌ترین نقاط تولید کالا در جهان، حاشیه
اقیانوس هند است که اگر بخواهیم هنگ‌کنگ را نیز جزو این منطقه حساب کنیم، تولید
ناخالص داخلی این منطقه از کل کشورهای جهان بالاتر است؛ چراکه کشورهایی ازقبیل
هند، استرالیا، اندونزی و حتی ایران که در این منطقه قرار دارند از ظرفیت‌های
اقتصادی بالایی برخوردارند.
وی اشاره‌یی به مدل فعالیت اقتصادی بیشتر کشورهای آیورا
کرد و گفت: کشورهایی که رشد اقتصادی بالایی دارند، اقتصاد آنها اغلب بر پایه مناطق
ویژه اقتصادی استوار است که این نکته نقش مناطق آزاد و ویژه را در توسعه تجارت
مشخص می‌کند.
ملکی معتقد است که اجلاس آیورا می‌تواند نیروی پیشرانی
باشد تا در داخل کشور هماهنگی و همکاری‌ها بین سازمان‌ها و نهادهای مختلف ارتقا
یابد؛ علاوه بر این، این اجلاس ارتقای هماهنگی بین سازمان بنادر و کشتیرانی، وزارت
راه، گمرک، نیروی انتظامی و... را برای هدف‌گیری ترانزیت عمده کالا از مبدأ ورودی
چابهار را بیش از پیش گوشزد خواهد کرد.
وی تاکید کرد: برای رونق و توسعه اقتصادی چابهار می‌توان
از خط لوله گاز صلح یک انشعاب به چابهار کشید و دولت با ارائه تسهیلاتی به برپایی
کارخانجات مختلف با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی و تامین انرژی ارزان گاز به عنوان
یک مزیت جذاب اقدام کند.
ایجاد
بانک مقتدر جهانی در چابهار
استاندار سیستان و بلوچستان نیز اجلاس آیورا را پایه‌گذار
یک بانک مقتدر جهانی می‌داند و اظهار امیدواری می‌کند که این اجلاس به یک برند
اقتصادی در جهان تبدیل شود. به گفته علی اوسط هاشمی، مهم‌ترین الزامات این اجلاس
بهره‌مندی از یک صندوق توسعه است، چراکه اقیانوس هند و کشورهای اطراف آن یک فرصت
نو برای اقتصاد جهان است و اگر بتوان در این اجلاس درک مشترک از اهمیت موضوع را به
خوبی وسعت داد، می‌توان بهترین نقش را در منطقه ایفا کرد. اما مهمانان حاضر در این
اجلاس و نمایندگان کشورهای عضو نیز در حاشیه برگزاری این مراسم، نشست هم‌اندیشی
کشورهای حاشیه اقیانوس هند را در جهت افزایش قدرت اقتصادی در منطقه، امری مثبت
ارزیابی و آینده‌یی روشن را پیش‌روی کشورهای آیورا تصویر کردند. شوگراف، وزیر
مختار آلمان که به گفته خودش از طرف دولت آلمان برای شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری
در چابهار به این بندر آمده است، دلیل سرمایه‌گذاری در بندر چابهار را موقعیت
استراتژیک این بندر برای ترانزیت و تجارت با کشورهای حاشیه اقیانوس هند می‌داند.
غلامرضا کامیاب، مدیرعامل شرکت گلف اجنسی نیز اجلاس ایورا
و همایش‌های بین‌المللی را زمینه‌ساز شناخت و آشنایی با شرکت‌های بین‌المللی عنوان
کرده و معتقد است که با توجه به فضای پسابرجام، این اجلاس‌ها می‌تواند به شناخت
توانایی‌های شرکت‌های بین‌المللی کمک کند.
منبع: خبر اقتصادی