پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- روز گذشته
مدیرعامل یکی از شرکت‌های تامین سرمایه اعلام کرد که درحال برنامه‌ریزی برای
انتشار اوراق تامین مالی اسلامی ایرانی در بورس لندن بوده و تصمیم دارند که با مدل
ایرانی این صکوک را به فروش برسانند. این درحالی است که به دلیل مشکلات بانکی هر
گونه تعامل پولی و مالی با نهادهای اقتصادی جهان با موانع جدی روبه‌روست. با این
وجود برخی از فعالان بازار سرمایه اصرار دارند که در بورس‌های جهانی ورود کنند
درحالی که بازار سرمایه ایران این استعداد را دارد که شاهد انتشار صکوک ارزی باشد.
روز گذشته
مدیرعامل یکی از شرکت‌های تامین سرمایه اعلام کرد که درحال برنامه‌ریزی برای
انتشار اوراق تامین مالی اسلامی ایرانی در بورس لندن بوده و تصمیم دارند که با مدل
ایرانی این صکوک را به فروش برسانند. این درحالی است که به دلیل مشکلات بانکی هر
گونه تعامل پولی و مالی با نهادهای اقتصادی جهان با موانع جدی روبه‌روست. با این
وجود برخی از فعالان بازار سرمایه اصرار دارند که در بورس‌های جهانی ورود کنند
درحالی که بازار سرمایه ایران این استعداد را دارد که شاهد انتشار صکوک ارزی باشد.
اوراق تامین مالی اسلامی یا صکوک به عنوان اوراق بهادار با
پشتوانه مالی است که باید خود دارای ارزش باشد و نمی‌تواند براساس فعالیت‌های سفته‌بازی
و سوداگرانه و در واقع فعالیت‌هایی که بدون خلق ارزش و کار صورت می‌گیرند، سودآوری
داشته باشد. استفاده از لفظ صکوک جهت ابزارهای مالی اسلامی برای نخستین بار در
سال 2002 در جلسه فقهی بانک توسعه اسلامی پیشنهاد شد. بعد از آن سازمان حسابداری و
حسابرسی نهادهای مالی اسلامی اقدام به معرفی انواع صکوک کرد که عبارتند از صکوک
مالکیت منافع دارایی‌های موجود، صکوک مالکیت منافع داراییهایی که در آینده ساخته
می‌شود، صکوک صلم، صکوک استصناع، صکوک مرابحه، صکوک مشارکت، صکوک مضاربه، صکوک
نماینده سرمایه‌گذاری، صکوک مزارعه، صکوک مساقات، صکوک ارائه خدمات و صکوک حق‌الامتیاز
که در ایران براساس مصوبۀ کمیتۀ فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، برخی از این
صکوک در بازار سرمایه ایران درحال دادوستد هستند.
اما روز گذشته
محمودرضا خواجه‌نصیری در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها از تلاش برای طراحی و
معرفی اوراق تامین مالی اسلامی در «مدل ایرانی» خبر داده و گفت: درحال حاضر مجموعه
ما درحال بررسی ظرفیت بازارهای مالی دنیا برای انتشار اوراق تامین مالی اسلامی
است. وی تاکید کرد: اگرچه به دلیل مشکلاتی که در حوزه انتشار این اوراق در عرصه
بین‌المللی وجود دارد، راه طولانی تا اجرای آن پیش رو است اما ما این فرآیند را
آغاز کردیم.
براساس پیگیری
ها از سازمان بورس اوراق بهادار مشخص شد که بازار سرمایه هیچ گونه اقدامی در این
خصوص انجام نداده و مصاحبه این مدیر تامین سرمایه صرفا یک اظهار نظر تلقی می‌شود و
فعلا شرایط برای انتشار اوراق در بازارهای سرمایه دنیا مهیا نیست.
در همین رابطه
یک منبع آگاه در سازمان بورس اظهار کرد: سابقا در بورس‌های دنیا صکوک منتشر
شده و در حال دادوستد است بنابراین موضوع جدیدی نیست که بگوییم درحال برنامه‌ریزی
درخصوص فروش صکوک با روش‌های جدیدی در بورس لندن هستیم.
این کارشناس در
ادامه عنوان کرد: در بازار سرمایه ایران هزینه تامین مالی بین20 تا 30درصد تمام می‌شود
درحالی که در بازارهای سرمایه دنیا هزینه تامین مالی حدود 5 درصد تمام می‌شود؛
بنابراین کارشناسان معتقدند که می‌توان در بازارهای دنیا تامین مالی کرد تا ارزان‌تر
تمام شود اما برای بازارهای دنیا ابزارهای ایران جذابیتی ندارد زیرا به دلیل ریسک
سیاسی ایران تامین هزینه تا 7درصد پیش‌بینی می‌شود.
این کارشناس
برای برون‌رفت از مشکلات پیشنهاد می‌دهد که در بازار سرمایه ایران صکوک ارزی منتشر
شود. این اوراق تامین مالی باید حدود 7درصد منتشر شود تا طبق استانداردهای جهانی
باشد.
این منبع آگاه
معتقد است که برای انتشار صکوک ارزی باید بانک مرکزی در اولویت قرار بگیرد تا
میزان انتشار اوراق را مشخص کند؛ زیرا تامین ارز در ایران از سوی بانک مرکزی صورت
می‌گیرد و مهم‌ترین موضوعی که بانک مرکزی باید مشخص کند این است که تسویه این
اوراق چگونه انجام می‌گیرد؛ آیا با ریال انجام شود یا ارزهای جهانی. زیرا در گذشته
کسانی که سپرده‌های ارزی داشتند و در نمونه‌های مشابه بانک‌ها ارز مبادله‌یی را
مرجع تسویه در نظر گرفته بودند و این خود عاملی بر بی‌اعتمادی اینگونه اوراق خواهد
بود.
این کارشناس
بورس‌های جهانی درخصوص مزیت صکوک ارزی معتقد است که ازجمله مزایای این اوراق این
است که ابتدا سرمایه‌گذاری خارجی در داخل جذب می‌شود زیرا ریسک سرمایه‌گذاری روی
ارز در داخل پوشش داده می‌شود. بنابراین اگر سرمایه‌گذار خارجی در داخل ایران صکوک
ارز بخرد می‌تواند نقدینگی وارد کشور کند و هم بانک مرکزی تامین ارز کرده است. از
طرف دیگر به دلیل پوشش ریسک ارز، سرمایه‌گذاران داخلی نیز می‌توانند در داخل کشور
سرمایه‌گذاری کنند و نگران کم یا زیاد شدن نرخ ارز نباشند.
تعاملات بانکی مهم‌ترین مانع انتشار
اوراق در سطح جهانی
محمودرضا خواجه‌نصیری
با اشاره به اینکه این مجموعه در تلاش برای انتشار این اوراق در بورس‌های اروپایی
و در قدم اول بورس لندن است، تصریح کرد: نوع و حجم اوراق هنوز مشخص نشده و البته
از درجه اهمیت بالایی نیز برخوردار نیست. به گفته خواجه‌نصیری مهم اصل عمل و
انتشار این اوراق در یک بازار بین‌المللی تاثیرگذار است و نوع اوراق و حجم آن در
درجه‌های بعدی اهمیت قرار دارند.
وی با اشاره به
اینکه هر کدام از این اوراق نیاز به الزاماتی برای انتشار دارند، افزود: مثلا برای
انتشار اوراق اجاره باید داراییهایی وجود داشته باشد. اما قبل از اینکه مواردی
مثل نوع اوراق مهم باشد باید پیش‌نیازهای انتشار آنها فراهم و مشکلات برطرف شود که
ما در تلاش برای اتخاذ شرایط هستیم.
وی درباره پیش
نیازهای انتشار اوراق تامین مالی اسلامی ایرانی در بازارهای بین‌المللی گفت:
ازجمله این نیازها پیدا کردن یک نهاد برای تسویه اوراق خارج از کشور است. همچنین
انجام اقدامات لازم برای پیدا کردن یک بانک طرف تسویه در خارج از کشور مهم است.
راهکارهایی نیز برای پوشش ارز در انتشار اوراق همچنین چگونگی جایگزین کردن ارزها
باید طراحی شود و نبود رتبه‌بندی در نهادهای ناشر که باید برای رفع آن راهکاری
داشته باشیم.
مدیرعامل تامین
سرمایه آرمان با تاکید بر اینکه این مجموعه در تلاش برای رفع این مشکلات و فراهم
کردن زیرساخت‌هاست، ادامه داد: هدف ما جدا از نوع و حجم اوراق برای انتشار، فراهم
کردن زیرساخت‌هاست حتی اگر این اوراق در حجم اندکی منتشر شود با فراهم کردن
زیرساخت‌ها، راهی برای توسعه کمی استفاده از این ابزار در بازارهای بین‌المللی باز
خواهد شد.
منبع : تعادل