پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- سخنگوی دولت وعده داده ظرف امسال و
سال آینده بدهی دولت به نظام بانکی را صفر کنند. میزان این بدهی را بانک مرکزی 133
هزار میلیارد تومان اعلام کرده. آیا تحقق چنین وعده‌ای شدنی است؟
به گزارش اقتصادنیوز،
محمدباقر نوبخت که شب گذشته در یک برنامه زنده تلویزیونی سخن می‌گفت وعده داد دولت
بدهی خود به بانک‌ها را تا سال 96 می‌پردازد تا قدرت تسهیلادت‌دهی بانک‌ها به بخش
تولید افزایش یابد. این وعده در حالی است که به گزارش بانک مرکزی دولت در مجموع به
بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور 133 هزار میلیارد تومان بدهکار است. 26 هزار
میلیارد تومان از این بدهی مربوط به بدهی دولت به بانک مرکزی و 107 هزار میلیارد
تومان هم مربوط به بدهی دولت به شبکه بانکی کشور است.
این عدد اما عدد رسمی است که بانک
مرکزی در نماگر اقتصادی خود منتشر کرده. آمارهای اعلامی مسئولان دولتی هم هر
کدام بیانگر عددی متفاوت از بدهی‌های دولت به بانک‌هاست. برای نمونه وزیر اقتصاد
میزان بدهی دولت به بانک‌ها را 380 هزار میلیارد تومان عنوان کرده بود.
معاون اول رئیس جمهور اگرچه رقم دقیقی از این بدهی اعلام نکرده اما چندی پیش رقم
این بدهی را عجیب توصیف کرده و گفته بود: «وضعیت بدهی در ایران عجیب است، چراکه از
یک طرف دولت به بانک‌ها و از طرف دیگر بانک‌ها به بانک مرکزی و دولت به بانک مرکزی
بدهکار است.» عباس آخوندی هم دو بار تا کنون وضعیت فوق‌العاده کرده است که کارشناسان
معتقدند اشاری وی از این وضعیت فوق‌العاده مربوط به بدهی دولت به شبکه بانکی است.
آیا دولت توان پرداخت بدهی‌ها
را دارد؟
به گزارش اقتصادنیوز، در بزرگی و یا
عجیب بودن رقم بدهی‌های دولت به بانک‌ها شکی نیست. اما مساله اصلی مساله پرداخت
این بدهی‌هاست و باید دید آیا دولت می‌تواند ظرف دو سال این بدهی عظیم را پرداخت
کند.
در پاسخ به این سوال به چند نکته باید
توجه کرد. اول بررسی میزان رشد بدهی‌هاست و دیگری بررسی توان دولت و منابع مالی آن
برای پرداخت این بدهی.
اولین سوال شاید این باشد که آیا دولت
منابع مالی لازم برای پرداخت بدهی خود را در اختیار دارد و یا خیر؟ در یک مقایسه
کوچک بدهی 133 هزار میلیارد تومانی تنها کمی کمتر از نصف بودجه عمومی 307 هزار
میلیارد تومانی دولت در لایحه 95 است. این عدد همچنین تنها 64 هزار میلیارد تومان
کمتر از کل بودجه جاری دولت است. یعنی رقم بدهی دولتی بسیار بزرگ است.
از طرف دیگر برای دولت نفتی که همیشه
در تامین درآمدهایش چشم به قیمت نفت داشته، افت قیمت نفت تا 40 دلار دردسر ساز شده
است. هزینه‌های جاری بالا، رقم کمرشکن یارانه‌های نقدی، پروژه‌های عمرانی نیمه‌کاره،
بدهی دولت به پیمانکاران و سایر بدهی‌ها مانند بدهی به تامین اجتماعی، وضعیت
صندوق‌های بازنشستگی و ... همه مشکلات مالی است که دولت با آن مواجه است و برای حل
همه آنها نیاز به منابع مالی دارد. اما افت قیمت نفت دو سال است که دولت را از حل
این مشکلات ناتوان کرده است. بعید است چاه ویل هزینه‌های جاری و
یارانه‌ها در کنار قیمت 40 دلاری نفت به دولت امکان این را بدهد که بتواند بدهی
خود به شبکه بانکی را پرداخت کند. نکته دیگر روند رشد بدهی‌های دولتی به
بانک‌هاست. در این مساله که بخش عمده‌ای از بدهی دولت به بانک‌ها میراث دولت قبل
بوده شکی نیست. اما مساله مورد بررسی این است که میزان بدهی دولت به بانک‌ها از
سال 90 به این سو همیشه در حال افزایش بوده است.
به گزارش بانک مرکزی میزان بدهی دولت
به شبکه بانکی کشور در سال 90 نسبت 33.4 درصد، 91 حدود 43.8 درصد، 92 معادل
28.4 درصد ، 93 حدود 38.8 درصد، سه ماهه اول 94 حدود 2.5 درصد و سه ماهه دوم 6.6
درصد افزایش یافته است. این روند در مورد افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی هم صادق
بوده است.
به عبارتی باید گفت اگرچه مدت‌هاست
مساله بدهی دولت به شبکه بانکی به عنوان یک معضل جدی عنوان می‌شود اما دولت‌ها به
دلیل مشکلات مالی نه تنها نتوانسته‌اند از حجم این بدهی کم کنند بلکه میزان بدهی‌ها
افزایش یافته مداوم داشته است و روند صعودی بدهی‌ها متوقف نشده است.
بر این اساس به نظر می‌رسد وعده نوبخت
برای پرداخت بدهی دولت به بانک‌ها و تسویه کامل آن دور از ذهن باشد. مگر اینکه
دولت بخواهد از طریق ایجاد بازار بدهی برای پرداخت بدهی خود اقدام کند و اوراق
قرضه منتشر کند. که در این مورد هم کارشناسان می‌گویند احتمالا بتواند از طریق
اوراق قرضه تنها 20 تا 30 درصد بدهی خود را پرداخت کند. شاید لازم باشد سخنگوی
دولت توضیحات بیشتری در مورد نحوه پرداخت این بدهی‌ها عنوان کند.
منبع: اقتصادنیوز