فاصله زیاد برجام تا فرجام اقتصادی

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- بیش از دو ماه از اجرای برجام می‌گذرد، اما گویا این گشایش فقط روی کاغذ حاصل شده و به اذعان فعالان اقتصادی، هنوز با «عمل» فاصله دارد.

واقعیت این است که تجارت خارجی یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های تحت تحریم در این سال‌ها بود که از محل مبادلات بانکی، بیمه‌ای و حمل و نقل بشدت تحت فشار قرار گرفت و فعالان اقتصادی به واسطه همین فشار‌ها و برای دور زدن تحریم‌ها، چاره‌ای جز تحمل هزینه‌های اضافی و در مواردی خسارت‌های جبران ناپذیر نداشتند و این درحالی بود که امواج امیدوارکننده دولتی‌ها برای به سرانجام رسیدن برجام، بسیاری از بازرگانان و صنعتگران را دست به عصا کرد و به این بلاتکلیفی دامن زد.
توافق بزرگ هسته‌ای که شاه کلید دولت یازدهم برای خروج از رکود عمیق این سال‌های اقتصاد کشور بود، البته پس از حدود دو سال و نیم سرانجام در قفل زنگ زده تحریم‌ها چرخید، اما آنچه از زمان اجرای برجام به این سو بر اقتصاد کشور رفته با گذشته تفاوتی نکرده است و این ناکامی در بازگشت رونق را از دلسردی فعالان اقتصادی که از قضا همسو با سیاست‌های اقتصادی دولت هستند، می‌توان استنباط کرد.
فعالانی که حدود 3 سال دست نگه داشته بودند که پیک خوش خبر برجام، خونی تازه در رگ کسب و کارشان بجوشاند، حالا به این باور رسیده‌اند که برجام، برایشان فرجامی نداشته است.

  تلفنی که کسی پاسخگو نیست
 سه فعال بخش خصوصی ضمن تأیید لغو تحریم‌ها از سوی دولت‌های غربی بر این واقعیت صحه می‌گذارند که آمریکا اجازه همکاری شرکت‌های خصوصی و بانک‌ها را با ایران نمی‌دهد و این اقدام به مثابه آزاد بودن خط تلفنی است که آن سوی خط کسی مایل نیست گوشی را بردارد و برای فعال و بازرگان ایرانی اهمیتی قایل نیست، حال آنکه تهدیدها و جریمه‌های احتمالی آمریکا را جدی می‌داند.
رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات در این خصوص به خبرنگار ما می‌گوید: با اجرایی شدن برجام، تغییراتی اندک در روند امور ایجاد شده، اما نه به آن میزان که انتظارش می‌رفت. در واقع در زمان تحریم هم تجارت بین المللی ما اگرچه به دشواری انجام می‌شد و اروپایی‌ها به ما کالا می‌فروختند که امروز هم این امر میسر است، اما مهم نحوه مبادلات مالی و نقل و انتقال پول است و با اینکه سوئیفت باز شده، اما کسی حاضر نیست با ما رابطه داشته باشد!
مسعود دانشمند ادامه می‌دهد: آمریکا بانک‌های معتبر اروپایی و حتی اماراتی را تهدید کرده با ما کار نکنند و تا زمانی که بانک کارگزار نداشته باشیم کاری از پیش نمی‌بریم.
دبیرکل خانه اقتصاد ایران خاطر نشان می‌کند: از بین تحریم‌های بانکی، بیمه‌ای و حمل و نقلی وضعیت حمل و نقل و کشتیرانی اندکی بهبود یافته، اما هنوز با بیمه‌های بزرگ ارتباط نداریم چون شبکه بانکی اجازه نمی‌دهد.
به گفته وی، نبود ارتباط بانکی مؤثر و بهنگام امکان بهبود روابط حمل و نقلی و بیمه‌ای ایران را هم سلب کرده است.
این فعال اقتصادی معتقد است، آمد و رفت هیأت‌های تجاری به ایران هم تاکنون در حد اعلام حضور و عقد پروتکل بوده و نه قرارداد و تا این لحظه حتی یک قرارداد هم امضا نشده است.

  تحریم؛ عامل ۳۰ درصد مشکلات اقتصادی
یکی دیگر از فعالان اقتصادی که مایل نیست نامش ذکر شود هم به خبرنگار ما می‌گوید: فقط ۳۰ درصد مشکلات اقتصاد ما به تحریم‌ها ارتباط دارد و ۷۰ درصد آن مربوط به ساختارهاست، زیرا ایران تحت تحریم هم با کمبود آنچنانی کالا روبه‌رو نبود، بلکه این اشتغال مولد و رشد اقتصادی بود که به اغما رفته و هنوز در‌‌ همان وضعیت است.
وی تأکید می‌کند، دولت جامعه را نسبت به گشایش‌های ناشی از رفع تحریم‌ها متوقع کرده و البته آمریکا هم بدعهدی کرد تا بدین ترتیب لغو تحریم‌ها آن طور که باید اقتصاد ایران را رونق نبخشد.
به باور این فعال اقتصادی، بهتر است دولت در کنار لغو تحریم‌ها به تلاش برای اشتغالزایی بر اساس زیرساخت‌ها، نیروی انسانی و ظرفیت‌ها روی بیاورد.

  بانک مرکزی و دستگاه دیپلماسی فعال‌تر باشند
جمشید عدالتیان هم دیگر فعال اقتصادی است که در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما ملاحظات شرکت‌های خصوصی اروپایی و بانک‌ها را در برقراری ارتباط با ایران عاملی برای بی‌ثمر شدن برجام می‌داند.
وی می‌گوید: آن‌ها این محافظه کاری را به برخوردهای احتمالی آمریکا ربط می‌دهند، ضمن اینکه منطقه ما را ناامن و غیرقابل اعتماد می‌دانند و رغبتی برای ارتباط با ایران نشان نمی‌دهند.
عدالتیان بر این باور است که این تردید‌ها باید با تلاش و تحرکات بانک مرکزی و نهاد دیپلماسی کشور رفع شود و ضروری است با طرف‌های خارجی مذاکراتی به صورت مستقیم صورت گیرد تا ابهام‌ها برطرف شود.
وی همچنین بر لزوم انجام سفرهای اروپایی رئیس جمهور، سخنرانی و دعوت از طرف‌های خارجی در مذاکرات رسمی و غیررسمی تأکید می‌کند و معتقد است: اگر این روند ناکامی در برقراری تعامل با جهان پس از برجام ادامه یابد خسارت‌های جبران ناپذیری بر پیکره اقتصاد کشور وارد می‌شود، ضمن اینکه قرار نیست در برابر زیاده خواهی طرف‌های غربی کوتاه بیاییم و چارچوب اقتصاد مقاومتی را نادیده بگیریم.

منبع: قدس آنلاین