پایگاه خبری
تحلیلی فولاد (ایفنا)-
سال
گذشته در چنین روزهایی، مذاکرات هسته ای در اوج خود در لوزان سوئیس پیگیری می شد.
در آن زمان همه طرف های مذاکرات به دنبال پیدا کردن راه حل برای رسیدن به توافق
نهایی بودند. البته در آن زمان کمتر کسی پیش بینی می کرد که در نهایت راهکاری برای
برون رفت از این بحران ساختگی باشد.
به
گزارش«تابناک»، به هر حال، سال 94 با همه فراز و نشیب خود در حوزه سیاست خارجی و
مذاکرات هسته ای با توافق و اجرای برجام در اواخر امسال به پایان رسید. در همین
حال، همگان در سال 95 منتظرند که ببیند برجام در حوزه های اقتصادی چه تأثیری بر
کشور خواهد گذاشت.
در
سال گذشته، برخی تحلیلگران بر این باور بودند، دولت همه توان خود را معطوف به
توافق و اجرای برجام کرده است؛ اما برای دوران پسابرجام احتمالی آماده نکرده است.
این تحلیل در این روزها بیشتر رنگ و بوی واقعیت به خود گرفته و مشخص است، هنوز ما
نتوانسته ایم از فرصت های پیش آمده به نحو احسن استفاده کنیم؛ هرچند تهدیدات پیش
روی برجام را نیز به درستی ارزیابی نکرده ایم.
در
اوایل سال 95 بر خلاف تصور برخی، یکی از موضوعاتی که در دوران پسابرجام رخ داده است،
عدم تغییر رویکرد امریکایی ها در موضوع ایران است؛ موضوعی که رهبر انقلاب نیز در
سخنرانی خود در مشهد مقدس در نخستین روز سال به آن اشاره و از آن به تعهد امریکایی
ها روی کاغذ یاد کردند.
از
بعد از اجرای برجام به تدریج به گوش می رسید که طرف های غربی و امریکایی در اجرای
تعهدات خود قدری تعلل به خرج می دهند و در برخی موارد نیز حتی از اجرای آن به
بهانه های واهی از جمله پابرجا بودن برخی تحریم ها به دلایل دیگر سرباز می زنند.
بعد
از اجرای برجام، برخی در ایران معتقد بودند،پس از برجام فرصت برای تنش زدایی برای
هر دو طرف وجود خواهد داشت. البته این رویکرد فقط در ایران طرفدار نداشت، بلکه
برخی در امریکا نیز درصدد بودند از فرصت برجام برای حل برخی معضلات و تنش ها
استفاده کنند؛ اما هرچه از زمان اجرای برجام فاصله می گیریم، مشخص می شود که چنین
برداشتی از فضای پسابرجام راهبرد بسیار غلطی بوده است.
شاید
از همه بیشتر امریکایی ها تصور می کردند با برجام لحن ایران و یا به عبارت دیگر
رفتار ایران در موضوعات منطقه ای و بین المللی تغییر خواهد کرد. البته امریکایی ها
از ابتدای انقلاب اسلامی از همه ابزارهای خود برای برای تغییر رفتار ایران استفاده
کرده بودند؛ به عبارت دیگر، امریکایی ها از ابتدای انقلاب از جنگ رودرو تا تحریم
ها و .. به دنبال تغییر رفتار ایران بوده اند اما این بار از طریق گفت و گوهای
دوجانبه و مستقیم و اجرای توافق هسته ای حداقل انتظار تغییر رفتار ایران را داشتند.
امریکایی
ها بعد از توافق هسته ای انتظار داشتند، ایران در موضوعات دیگر نیز گفت و گوها با
امریکا را ادامه دهد اما همین طور که رهبر انقلاب از ابتدا بیان کرده بودند،
مذاکرات ایران و امریکا صرف مذاکره در موضوع هسته ای بوده و در موضوعات دیگر گسترش
پیدا نکرد.
امریکایی
ها انتظار داشتند، پس از توافق هسته ای، از ایران در موضوعات منطقه ای تغییر
رویکرد ببینند، ولی ایران در موضوعات منطقه ای از فلسطین گرفته تا سوریه، لبنان،
یمن و... نه تنها تغییر رویکردی نشان نداد بلکه با جدیت بیشتری این موضوعات را
پیگیری کرد.
امریکایی
ها انتظار داشتند ادبیات امریکایی ستیزی در مسئولان ایرانی و مردم به تدریج رنگ
ببازد، ولی حتی پس از برجام نیز این گونه ادبیات با شدت بیشتری ادامه پیدا کرد.
امریکایی
ها انتظار داشتند ایران پسابرجام در موضوع آزمایش موشک های بالستیک با توجه به
قطعنامه های شورای امنیت تجدید نظر کند، ولی ایران آزمایش موشک های بالستیک خود را
با توجه به قطعنامه شورای امنیت ادامه داد و رزمایش موشکی برگزار کرد.
بنابراین
مشخص است که انتظارات امریکایی ها از ایران پسابرجام که همانا تغییر رفتار ایران
بوده است به نتیجه نرسید. به همین دلیل است که شاید از ابتدای سال شاهد هستیم که
امریکایی ها رفتار ایران ستیزانه خود را شدت بخشیده اند.
امریکایی
ها در آغاز سال تلاش کردند که موضوع آزمایش موشکی ایران را بحرانی کنند و سپس هفت
ایرانی را در امریکا دستگیر کردند تا امروز که دادگاهی در نیویورک ایران را در
حادثه «11 سبتامبر» آمریکا دخیل دانسته و محکوم کرده است. این دادگاه دریافت غرامت
از تهران را بیش از 21 میلیارد دلار می‌داند!
همه
این موضوعات نشان می دهد که امریکایی ها از فضای پسابرجام برای تغییر رفتار ایران
ناامید شده اند؛ اما بنا بر برجام موظف هستند که برخی کارها را انجام دهند. به
همین دلیل، تلاش می کنند از هر فرصتی برای تأخیر یا تغییر تعهدات خود استفاده کنند
که شاید بتوانند به هدف خود دست یابند.
منبع: تابناک