پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- وزارت نفت در حالی به دنبال حذف کارت
های سوخت در توزیع بنزین است كه اوایل مردادماه، مرکز پژوهش های مجلس در این زمینه
به دولت به صورت جدی هشدار داده و حذف کارت سوخت را «اشتباه بزرگ» خوانده بود.
***
بیژن زنگنه، وزیر نفت در کنفرانس خبری
با رسانه ها در تاریخ ۲۰ بهمن ماه گفت:
«من موافق ادامه استفاده از کارتهای
سوخت در بخش بنزین نیستم، با این وجود کارت سوخت در بخش گازوئیل می تواند ادامه
یابد». زنگنه با بیان این که برخی دوستان معتقدند که کارتهای سوخت بنزین باید فعال
باشند، زیرا دولت می تواند از اطلاعات تولیدی آنها استفاده کند، افزود: «با این
حال به اعتقاد من طی هفت تا هشت سال گذشته هیچ استفاده ای از اطلاعات مندرج در
کارتهای سوخت نشده است و زمانی که سهمیه بندی وجود ندارد با چه ابزاری می‌توان
مردم را به استفاده از کارتهای سوخت ترغیب کرد، با این حال از معاون اول رئیس
جمهوری درخواست کرده ام تا این مسئله را بررسی کنند و دیدگاه های خود را به ما
اعلام کنند».
چند روز بعد از این مصاحبه وزیر نفت
نیز سید ناصر سجادی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در مصاحبه با
خبرگزاری مهر (۳۰ بهمن) و عباس کاظمی، مدیرعامل شرکت
ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در مصاحبه با خبرگزاری شانا ( ۱ اسفند) اعلام کردند که ماموریت های کارت هوشمند سوخت در بخش
بنزین با موفقیت به پایان رسیده است و متقاضی تداوم استفاده از این کارت ها نیستند!
وزارت نفت در حالی به دنبال زمینه
سازی برای حذف کارت سوخت است که:
اولا:
با وجود افت شدید قیمت جهانی نفت در
دو سال اخیر، هنوز قیمت بنزین کشور به مراتب کمتر از قیمت این فرآورده نفتی در
بسیاری از کشورهای همسایه مانند پاکستان، افغانستان، عراق و ترکیه است و در نتیجه
قاچاق آن صرفه اقتصادی بالایی دارد (جدول زیر). در این شرایط، حذف کارت سوخت که به
معنای کاهش شفافیت در توزیع بنزین است، نوعی زمینه سازی برای افزایش قاچاق بنزین
محسوب می شود و هزینه های سنگینی را به اقتصاد کشور تحمیل می کند.
قیمت بنزین در کشورهای همسایه ایران
کشور/قیمت هر لیتر بنزین (تومان)
آذربایجان/
۱۷۰۰
عراق/
۲۱۵۰
پاکستان/
۲۲۵۰
افغانستان/
۲۵۰۰
ارمنستان/
۲۸۰۰
ترکیه/
۴۵۰۰
اطلاعات جدول فوق براساس اطلاعات سایت
گلوبال پترول پرایسز
(globalpetrolprices) در
روز ۱۵ فوریه ۲۰۱۶ (۲۶ بهمن) و براساس نرخ ارز مبادله ای (۳۳۰۰ تومان) است.
ثانیا، مدیران سابق و فعلی ستاد مرکزی
مبارزه با قاچاق کالا و ارز و ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور بر نقش موثر و
کلیدی استفاده از کارت های هوشمند سوخت در کاهش قاچاق بنزین در سال‌های اخیر تاکید
دارند و نگران تشدید قاچاق این فرآورده نفتی در صورت عدم استفاده از این کارت ها
هستند. حتی مرکز پژوهش های مجلس هم اوایل مردادماه امسال، با انتشار گزارشی با
عنوان «درباره گام سوم هدفمند کردن یارانه‌ها: دلایل اجرا و کسری احتمالی منابع»
در این زمینه به دولت به صورت جدی هشدار داد و حذف کارت سوخت را «اشتباه بزرگ»
خواند. در این گزارش با اشاره به برخی دستاوردهای استفاده از کارت سوخت مانند
شفافیت نظام توزیع سوخت، کاهش واردات و قاچاق سوخت به خارج از کشور و نیز مدیریت
بر مصرف سوخت آمده بود: «کارتهای سوخت بستر و ابزار مناسبی برای اعمال سیاست‌های
انرژی و جمع‌آوری اطلاعات با ارزش از میزان سوخت مصرفی در کشور است؛ لذا استفاده
از کارتهای سوخت باید، تداوم یابد و حذف آن یک اشتباه بزرگ بوده و باعث کاهش
شفافیت نظام توزیع سوخت و کاهش ظرفیت مدیریت بر مصرف سوخت خواهد شد». این موضوع
آنقدر برای مرکز پژوهش های مجلس از اهمیت برخوردار است که چند روز بعد از صحبت های
اخیر زنگنه درباره حذف کارت سوخت، محمدرضا محمدخانی (سرپرست معاونت زیربنایی و
امور تولید این مرکز) با انتشار یادداشتی در روزنامه همشهری (۲۴ بهمن) تاکید کرد که منتفی شدن استفاده از سامانه هوشمند سوخت
برای بنزین به‌هیچ‌وجه کار درستی نیست. در بخشی از این یادداشت آمده بود: «حذف این
سامانه اشتباه بزرگی است که موجب ازدست‌رفتن فرصت‌های طلایی بسیاری مانند کنترل بر
مصرف فرآورده‌های انرژی می‌شود... سامانه هوشمند سوخت پایگاه اطلاعاتی قوی است که
می‌توان بر مبنای اطلاعات آن علاوه بر مدیریت مصرف سوخت نسبت به سیاستگذاری در بخش
حمل‌ونقل نیز اقدام کرد... کاربرد دیگر این سامانه در مقابله با قاچاق سوخت است که
اگر هرکسی به‌درستی با کارت سوخت خود در جایگاه سوختگیری کند راه‌گریزی برای قاچاق
سوخت به‌ویژه گازوئیل باقی نخواهد ماند».
http://rc.majlis.ir/fa/report/show/933558
http://www.hamshahrionline.ir/details/324846/Economy/energy
در مجموع، ضرورت دارد هیات دولت و
بخصوص معاون اول رئیس جمهور با درخواست وزارت نفت برای حذف کارت های سوخت در بخش
بنزین مخالفت کنند و با اتخاذ سازوکارهای مناسب برای افزایش انگیزه مردم برای
استفاده از کارت های سوخت شخصی، شرایط لازم برای حفظ این سامانه اطلاعاتی مهم که
نقش موثری در کاهش قاچاق بنزین ایفا می کند، فراهم نمایند.
منبع: همشهری