پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- اول کشورهای اروپایی و سپس ژاپن، نرخ‌های بهره بانکی خود
را به محدوده منفی کاهش دادند؛ اما سوال اینجاست که به آیا نوبت آمریکا هم می‌شود
تا نرخ بهره منفی را اعمال کند؟
به‌گزارش اقتصادنیوز، پس از اروپا و ژاپن، اینک همه منتظر
هستند ببینند آیا آمریکا هم نرخ بهره منفی را به عنوان ابزاری برای مبارزه با رکود
اقتصادی خود اعمال خواهد کرد یا خیر؟
به‌گزارش
لس‌آنجلس تایمز،
این سوال هفته پیش در خلال جلسه شهادت رییس فدرال‌رزرو، «جانت یلن»، در مقابل
نمایندگان کنگره مطرح شد.
اما
چشم‌انداز نرخ بهره منفی که در آن صاحبان سرمایه باید به جای دریافت سود، به بانک‌ها
برای نگهداری از پول‌هایشان هزینه بپردازند، دیگر مانند سابق امری بعید و دور از
ذهن نیست.
امروز،
نرخ بهره منفی برای برخی صندوق‌های سرمایه گذاری در برخی اقتصادهای پیشرفته جهان،
امری بدیهی و طبیعی است. از سال 2012 میلادی تاکنون دانمارک، سوئیس، سوئد و 19
کشور عضو حوزه پولی یورو، نرخ بهره خود را به کمتر از صفر درصد تنزل داده‌اند. ماه
پیش نیز بانک مرکزی ژاپن با اعمال نرخ بهره منفی 0.1 درصد روی حساب‌های سپرده بانک‌های
تجاری، به باشگاه کشورهای اعمال کننده نرخ بهره منفی پیوست.
این
بانک‌های مرکزی درحالی با هدف ارائه ابزار جدید برای مقابله با رکود و کندی رشد
اقتصادی خود، به سمت نرخ بهره منفی حرکت کرده‌اند که زمانی تصور بر این بود که این
امر از نظر سیاسی و اقتصادی غیرممکن است.
بانک‌های
مرکزی جهان، با تغییر موسسات و نهادهای مالی که پول‌هایشان را نگهداری می‌کنند،
امیدوراند نرخ‌های بهره منفی بتواند وام دهندگان خصوصی را به اعطای وام‌های بیشتر
به مشاغل و مشتریان، ترغیب کرده و در عین حال سبب تحریک رشد اقتصادی شود. از این
تاکتیک می‌توان برای مقابله با تهدید تورم زدایی یا تورم منفی نیز استفاده کرد.
کارشناسان
مدتها پیش‌بینی می‌کردند که مشتریان، به خصوص در آمریکا با اعمال نرخ بهره منفی
موافقت نخواهند کرد.
«کریس
راپکی»، اقتصاددان ارشد «یونیون بانک» معتقد است که اعمال نرخ بهره منفی در آمریکا
مردم این کشور را تا حد مرگ خواهد ترساند. وی معتقد است که اقتصاد آمریکا به نقطه‌ای
نخواهد رسید که شاهد اعمال نرخ بهره منفی باشیم.
از
گذشته این باور وجود داشته که درصورت اعمال نرخ بهره منفی، پس‌اندازکنندگان، به
راحتی پول‌های خود را از حساب‌های بانکی خارج کرده و زیر تشک و بالش‌هایشان مخفی
خواهند کرد. اعمال نرخ بهره منفی همچنین ممکن است منجر به بروز رفتارهای جدید و
غیرقابل پیش‌بینی ازسوی مردم خواهد شد. به عنوان مثال، مردم و مشاغل به جای
آنکه پول‌های خود را در حساب‌های بانکی خود بگذارند تا برای نگهدای آن توسط بانک‌ها
هزینه یا بهتر بگوییم جریمه بپردازند، ممکن است از ماه‌ها قبل اقدام به پرداخت
هزینه برخی کالاها و خدمات کنند.
با
این حال، برخی دیگر پیش‌بینی می‌کنند صاحبان پس‌انداز احتمالا هزینه‌های جدید را
به جان بخرند ولو اینکه این مساله از روی اکراه باشد همانطور که آنها پیش‌تر هم
برخی هزینه‌های دیگر بانکی را پذیرفته‌اند.
گرچه
نباید فراموش کرد که با پایین بودن بیش از حد نرخ بهره کنونی، بسیاری از صاحبان پس‌انداز
وقتی نرخ بهره روی پس‌اندازهای خود را با نرخ تورم تطبیق می‌دهند، عملا شاهد نرخ
بهره منفی هستند هرچند شاید اسم آن نرخ بهره منفی نباشد اما در عمل اینگونه است.
آخرین آمار رسمی نرخ تورم تا ماه دسامبر گذشته، 0.7 درصد اعلام شده درحالی‌که نرخ
بهره پرداخت شده یکساله به طور میانگین از ماه دسامبر 2012 تاکنون، کمتر از 3 درصد
بوده است.
اینکه
نرخ بهره منفی تا چه اندازه کارآیی داشته باشد، همچنان محل تردید است اما بسیاری
از اقتصادها بر این باورند که این سیاست در اروپا با برخی موفقیت‌ها همراه بوده
است. همچنین، پاین آوردن نرخ بهره تا محدوده منفی به توقف افزایش ارزش پول کشورهای
سوئد و سوئیس کمک کرده و ارزش یورو را در برابر دلار آمریکا کاهش داده که این
مساله برای صادرکنندگان اروپایی دارنده این پول مشترک، عامل رونق بوده است.
اما
در آمریکا که اقتصاد این کشور قدرتمندتر از اقتصاد اروپا است اما همچنان درباره
آینده آن تردید وجود دارد، بانک مرکزی این کشور یعنی فدرال‌رزرو تاکنون مسیر
مخالفی را در پیش گرفته است. به دنبال رشد قابل توجه آمارهای اشتغال و بروز نشانه‌های
مثبت از بهبود اقتصادی این کشور، فدرال‌رزرو نرخ‌های بهره بانکی را پس از حدود هفت
سال از بهره نزدیک به صفر، تاحدودی افزایش داد. امروز نرخ بهره پایه کوتاه مدت
فدرال‌رزرو 0.38 درصد است. بنابراین، بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند مادامی
که اقتصاد آمریکا به شدت تضعیف نشود، سیاست‌گذاران فدرال‌رزرو به جای کاهش نرخ
بهره، آن را اندکی افزایش دهند.
منبع: اقتصادنیوز