تشریح ٧ چالش بازارهای گاز در جهان

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز به هفت چالش بازار گاز اشاره کرد و گفت: عصر طلایی گاز در راه بوده و گاز در حال درخشیدن و ظهور است.

به گزارش خبرنگار شانا، محمدحسین عادلی، عصر امروز (چهارشنبه، ١٦ دیماه) در نشست «چشم‌انداز بازار جهانی گاز در پرتو چالشهای جاری» که در شورای راهبردی روابط خارجی برگزار شد با اشاره به این که چهار سال پیش آژانس بین المللی انرژی در چشم انداز خود از عصر طلایی گاز نام برد که اینک به دلیل چالشهای کنونی برخی نسبت به این عصر طلایی دچار شبهه شده اند، تصریح کرد: با وجود چالشهای کنونی در بخش گاز، پیش بینی آژانس بین المللی گاز درباره عصر طلایی گاز درست بوده و گاز ستاره ای در حال درخشیدن و ظهور است.

عادلی نخستین چالش انرژی و بخصوص بازار گاز را کند شدن اقتصاد جهانی دانست و با یادآوری این که اقتصاد جهان پس از بحران مالی سال ٢٠٠٨-٢٠٠٧ هنوز قد راست نکرده است، اعلام کرد: هنوز اقتصاد جهان روی روال نیافتاده و این موضوع با کند شدن اقتصادهای بزرگ دنیا همزمان شده؛ مانند چین که بجای رسیده که در حال تغییر ساختار است.

دبیر کل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، چالش دیگر بازار گاز را بحث تقاضا عنوان کرد و با بیان این که با پیشرفت اقتصاد جهان دو موضوع سبب کاهش تقاضا برای گاز شده است، تصریح کرد: بالارفتن کارایی انرژی و کاهش شدت انرژی که به نوعی مکمل یکدیگر هستند سبب شد تقاضا برای گاز کاهش پیدا کند.

به گفته عادلی، با وجود رشد اقتصادی، بالارفتن راندمان در بخشهای مختلف انرژی در این کشورها سبب شد مصرف انرژی در آنها کاهش پیدا کند.

وی با بیان این که ظهور ال ان جی یکی دیگر از چالشهای بازار گاز است، به تولید آن در آمریکا اشاره کرد و افزود: آمریکا با استفاده از تکنولوژیهای مدرن موفق به تولید گاز از شیلها شده است و این کشور هم اکنون از وارد کننده گاز به صادرکننده آن تبدیل شده و قرار است نخستین محموله آن ژانویه صادر شود.

عادلی وجود صادرکنندگان متعدد گاز و کاهش قیمت نفت را بعنوان چهارمین و پنجمین چالش گاز عنوان کرد و درباره چالش ششم نیز توضیح داد: بازار صادرات مجدد دیگر چالش بازار گاز است که در آن وارد کنندگان گاز بیش از نیازشان اقدام به خریداری گاز کرده و آن را در بورس عرضه می کنند که اسپانیا در این زمینه پیشقدم بوده است و هم اکنون گاز را خرید و فروش می کند.

به گفته وی، هم اکنون رقابت فشرده ای بین کشورهای چین، ژاپن و سنگاپور برای تشکیل بورس خرید و فروش گاز شکل گرفته است.

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز، آخرین چالش بازار گاز را تحولات ژئوپلتیکی عنوان کرد و با بیان این که این موضوع تاثیر زیادی روی بازار گاز دارد، گفت: واضح ترین مثال در این زمینه تحولات مربوط به روسیه، اوکراین و اروپا بود که سبب شد سیاستهای انرژی در اروپا تغییر کند و میزان وابستگی به گاز روسیه کاهش پیدا کند.

عادلی با اشاره به این که آمریکا زمانی که اقدام به سرمایه گذاری در بخش شیل گاز کرده بود آسیا را بعنوان مقصد خود انتخاب و قراردادهای را با کشورهای این منطقه امضا کرده بود، گفت: هم اکنون مقداری از گازهای که هنوز قرارداد آن بسته نشده است به کشورهای اروپایی امضا شده و قرار است گاز آمریکا به اروپا برود.

افزایش ٦٤ درصدی تقاضا انرژی در خاورمیانه

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز بخش دوم سخنان خود را به چشم انداز بلند مدت گاز(٢٠٤٠- ٢٠١٥ ) اختصاص داد و با بیان این که ارقامی که ارائه می شود برگرفته از مدل جهانی گاز است، به چشم انداز کلان اقتصادی جهان اشاره کرد و گفت: جمعیت جهان در بین این سالهای هشت درصد افزایش پیدا می کند که این بدان معناست که یک میلیارد و ٧٠٠ میلیون نفر به جمعیت جهان اضافه  می شوند.

وی بحث دیگر در زمینه چشم انداز کلان اقتصادی را شهرنشینی عنوان کرد و با بیان این که جمعیت شهر نشین جهان از ٥٤ درصد در سال ٢٠١٤ به ٦٤ درصد در سال ٢٠٤٠ می رسد، تصریح کرد: شهرنشینی و افزایش جمعیت با خود افزایش مصرف انرژی رابه همراه خواهد داشت.

عادلی با بیان این که رشد اقتصاد جهانی در دوره محاسبه شده بطور میانگین ٣,١ درصد خواهد بود، افزود: پیش از این پیش بینی ها  بیشتر از این رقم را نشان میداد.

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با اشاره به این که رشد اقتصادی سبب افزایش مصرف انرژی خواهد شد، خاطرنشان کرد: میزان انرژی مصرفی از ١٣٧٤٩ میلیون تن معادل بشکه  نفتی در سال ٢٠١٤ به ١٨ میلیون تن معادل بشکه نفتی در سال ٢٠٤٠ خواهد رسید که رشد ٣٠ درصدی را نشان می دهد.
وی با بیان این که رشد تقاضا برای انرژی در خاورمیانه بالاتر از دیگر مناطق است، افزود: تقاضا برای انرژی در این منطقه ٦٤ درصد افزایش پیدا می کند.

عادلی میزان تقاضا در آفریقا را ٥٤ و در آسیا را بیش از ٥٠ درصد عنوان کرد و گفت: آسیا بیشترین افزایش تقاضا از جهت قدر مطلق را خواهد داشت.

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان این که انرژی هسته ای در ٢٥ سال آینده بیشترین رشد را در جهان خواهد داشت، افزود: گاز  با رشد ١,٨ درصد بعد از انرژی هسته ای با رشد ٢.١ در رده دوم قرار دارد و پس از آنها انرژیهای تجدید پذیر با رشد ١.٩ درصد قرار دارد.

وی رشد زغالسنگ و نفت را نیز به ترتیب زیر یک درصد و ٤ دهم درصد عنوان کرد.

تداوم وابستگی به انرژیهای فسیلی تا سال ٢٠٤٠

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز در ادامه با بیان این کفه ترازو مصرف انرژی در ٢٥ سال آینده همچنان به سمت انرژیهای فسیلی سنگینی می کند، افزود:  نفت و گاز بالاترین سهم را در تامین انرژی جهان تا سال ٢٠٤٠ خواهد داشت.

وی با بیان این که حدود ٨٠ درصد مصرف انرژی جهان تا سال ٢٠٤٠ به انرژیهای فسیلی وابسته خواهد بود درخصوص ترکیب آن گفت:  سهم گاز از ٢١ درصد در سال ٢٠١٥ به ٢٦ درصد در سال ٢٠٤٠ خواهد رسید که روندصعودی خواهد داشت.

عادلی سهم نفت را در سال ٢٠١٥، ٣١ درصد عنوان کرد و با بیان این که این میزان در سال ٢٠٤٠ به ٢٧درصد می رسد درباره زغالسنگ و انرژیهای تجدیدپذیر هم گفت: سهم زغالسنگ از ٢٩ درصد به ٢٤ درصد در سال ٢٠٤٠ می رسد و سهم انرژیهای تجدید پذیر نیز به ١٧ درصد خواهد بود.

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان این که تقاضای جهانی برای انرژی حدود ٦٠درصد افزایش پیدا می کند، یادآور شد: تقاضای برای انرژی از ٣٣٩١ میلیاردمترمکعب به ٥٤٢٣ می رسد که بیشترین رشد در کشورهای آسیایی غیرعضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (او.ای.سی.دی) است که ٢٣١ درصد افزایش پیدا می کند.

وی افزود: رشد تقاضا در آفریقا ١١٩ درصد، آمریکا لاتین ٦٦درصد و خاورمیانه ٦٣ درصد خواهد بود.

عادلی مهمترین بخش مصرف گاز را در تولید نیرو و برق، خانگی و صنعتی  عنوان کرد و گفت: اخیرا بخش حمل و نقل دریایی برای حفظ محیط زیست نیز برای استفاده از گاز ابراز تمایل کرده و اعلام می کنند تا ١٠ درصد از این سوخت استفاده خواهند کرد.

نیمی از منابع گاز جهان تخمین است

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز در ادامه به منابع گازی جهان پرداخت و با بیان این که  منابع گازی جهان ٤٩٢ تریلیون مترمکعب تخمین زده می شود، تصریح کرد: از این میزان منابع،  تنها ٢٠٠ تریلیون مترمکعب آن ذخایر ثابت شده واقعی است و بقیه  تخمینی است.

وی با بیان این که کمتر از ٥٠ درصد ذخایر دنیا بروی آن سرمایه گذاری صورت گرفته، خاطر نشان کرد:  ٢١ درصد از ذخایر گاز جهان ذخایر جاری، ٢٠ درصد پروژهای جدید و ٩ درصد آن گازهای غیرمتعارف است.

عادلی با بیان این که آمریکای شمالی، روسیه، آفریقا و آسیا بیشترین حجم شیل گاز را در خود جای داده اند، تصریح کرد: البته در بقیه مناطق از جمله خاورمیانه نیز وجود دارد و عربستان ٤٠ میلیارد دلار بودجه برای پیدا کردن شیل گاز هزینه کرده که اگر پیدا کند تحول بزرگی در خاورمیانه خواهد بود.

وی با بیان این که همچنین در لهستان نیز شیل گاز وجود دارد که هنوز کاری درباره آن انجام نشده است، خاطر نشان کرد: دولت فرانسه نیز بدلیل مشکلات زیست محیطی اجازه فعالیت در این زمینه را نمی دهد.

به گفته عادلی، هم اکنون شی گاز در آمریکا، ژاپن و چین تولید می شود.

افزایش سهم صادرات گاز در جهان

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان این که حدود ٧٠ درصد گاز تولیدی در کشورهای تولید کننده مصرف می شود و ٣٠درصد آن برای صادرات در نظر گرفته می شود.

وی افزود: هم اکنون سه منطقه آمریکای شمالی، کشورهای سی آی اس (روسیه و برخی از کشورها) و خاومیانه گاز جهان را تامین می کنند.

عادلی بابیان این که  میزان مصرف داخلی از ٢٥٧٤ میلیارد مترمکعب در سال ٢٠١٥ به ٣٦٩٥ می رسد درباره صادرات نیز گفت: میزان صادرات نیز از ١١٠٠ میلیارد مترمکعب در سال ٢٠١٥ به ١٨٠٨ در سال ٢٠٤٠ می رسد.

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان این که آمریکا، آفریقا، استرالیا بازیگران جدید در زمینه ال ان جی هستند درخصوص قراردادهای صادرات گاز گفت: گاز برخلاف نفت بازار جهانی ندارد بلکه بازار منطقه ای دارد و بیشترین تجارت آن از طریق خط لوله انجام می شود.

به گفته وی، طبیعت بازار گاز این است که قبل از تولید گاز باید قرارداد آن بصورت بلندمدت بسته شود.

عادلی در عین حال اشاره کرد: خرید بصورت تک محموله هم اکنون در دنیا رایج است که ال ان جی سبب انعطاف و نزدیک شدن بازارها به هم شده است.

افزایش وابستگی اروپا به واردات گاز

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با بیان این که اروپا هم اکنون ٤٠ درصد گاز مورد نیاز خود را تولید می کند که این رقم در سال ٢٠٤٠ به ٢٥ درصد می رسد، افزود: این رقم نشان می دهد وابستگی گاز اروپا در سال ٢٠٤٠ افزایش پیدا می کند و به همین دلیل به فکر متنوع سازی انرژی است.

وی با بیان این که این موضوع برای چین برعکس خواهد بود و وابستگی چین به گاز با تکیه بر شیل گاز کاهش پیدا می کند، تصریح کرد: چین هم اکنون ٢٨ تا ٣٠ درصد تقاضای گازی خود را تولید می کند که این رقم در سال ٢٠٤٠ به ٥٠ تا ٥٢ می رسد.

عادلی در ادامه به تلاش چین و آمریکا دو کشور بزرگ آلوده کننده جهان برای کاهش آلودگی هوا و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای اشاره کرد و افزود: باید منابع انرژی این کشورها عوض شود و از انرژی زغالسنگ به سمت استفاده از انرژیهای پاکتر یعنی تجدید پذیر و گاز حرکت کنند.

وی با بیان این که گاز یک انرژی بسیار اثر گذار و مهم در کمپین مربوط یه محیط زیست جهانی خواهد بود، تصریح کرد: گاز یک انرژی ترانزیتی است برای استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر.

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز با اشاره به این که بازار گاز در میان مدت بازار پررونقی نخواهد بود، تاکید کرد: این یک موضوع دینامیک است و ممکن سال آینده پیش بینی ها تجدید نظر شود.

به گفته وی، بازار گاز از سال ٢٠٢٥ بازار پررونقی خواهد بود.

عادلی با بیان این که ایران بعنوان بزرگترین دارنده ذخایر گازی جهان و بدلیل موقعیت ژئوپلتیک می تواند مرکز تجارت جهانی گاز باشد ، تاکید کرد: ایران با توسعه میدانهای گازی و سرمایه گذاری در پروژه های گازی حتما می تواند یک بازیگر بزرگدر بازار انرژی جهان باشد.

دبیرکل مجمع کشورهای صادرکننده گاز بعنوان سخن پایانی گفت: "اگر جایگاه ایران در بخش نفت با افت روبرو شود، جایگاه ایران در بخش گاز نه تنها آن را جبران می کند، بلکه از آن بالاتر می رود و گاز می تواند ایران را بعنوان یک منبع بزرگ تامین کننده توسعه جهانی تبدیل کند."

به گزارش شانا، محمد حسین عادلی در صحبتهای ابتدایی خود به ارائه گزارشی از چگونگی تشکیل مجمع کشورهای صادرکننده گاز به پیشنهاد ایران پرداخت و گفت: تعداد اعضای جی یی سی اف هم اکنون به عدد ١٩ رسیده که از این تعداد ١٢ عضو اصلی و بقیه ناظر هستند و از همه نقاط جهان در این سازمان عضو وجود دارد.

منبع: شانا