پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- نفت سال دشواری
را پشت سر گذاشت، رکورد سقوط قیمت‌ها بارها و بارها شکسته شد، عرضه بیش از تقاضا
بود و البته راهی که نفت پیش‌رو دارد نیز مسیر روشنی نیست، سال نفتی گذشته سال
تغییرات بزرگی بود، تغییراتی که برخی از آن‌ها اثر خود را در همان 2015 نشان داد و
انتظار می‌رود پس‌لرزه‌های آن‌ها طی دوزاده ماه پیش‌رو احساس شود.
به گزارش
خبرنگار ایسنا، ناراضیان بازی نفتی سال قبل زیاد بودند اما این بازی رضایت بسیاری
را نیز جلب کرد، ناراضیان کشورهای نفتی بودند که از ادامه کاهش قیمت‌ها، بخش زیادی
از درآمدشان را از دست داده‌اند و البته آن‌هایی که بیش از درآمد در پی خارج کردن
رقبا از زمین هستند و خریداران بازار نفت نارضایتی از سیر نزولی پیش آمده ندارند.
پیش‌بینی می‌شود
امسال قیمت نفت نمودار نزولی‌اش را ادامه دهد، این سیر نزولی بیش از همه نتیجه
اشباع بازار نفتی از سوی عربستان سعودی است که قیمت نفت خام را در سال گذشته به
سمت سقوط پیش برده است و به نظر نمی‌رسد این سیاست‌ها در آینده این سیاست تغییر
کند.
نفت حالا به
سلاحی جدی در جغرافیای سیاسی آسیای میانه بدل شده که عربستان از آن بی‌هیچ رحمی در
مقابل رقیب منطقه‌ای خود، ایران، استفاده می‌کند. این قدرت نفتی از سال 2015 و با
آغاز روند به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای ایران بیش از پیش تلاش خود را کرده است
که سهم بیشتری از بازار بین‌المللی را به چنگ آورد، با این هدف که ایران از برنامه‌اش
برای افزایش تولید و صادرات نفت خام پس از لغو تحریم‌ها، کمترین سود ممکن را ببرد.
بازی سیاسی
عربستان در زمین اقتصادی نفت، در حالی تندتر می‌شود که چین نیز روند تقاضای نفتش
را پایین آورده و البته آمریکا، بزرگترین خریدار و تولیدکننده نفت، در ماه‌های
پایانی سال گذشته به ناگاه تصمیم گرفت ممنوعیت 40
ساله صدور نفت گران‌قیمتش را بردارد؛
همه این‌ها دست به دست هم داده است که متخصصان و تحلیل‌گران نفتی دوازده‌ماهه
آینده را سال نفتی پرحرارتی توصیف کنند.
سیاست‌های نفتی
عربستان در مقابل ایران، فقط به ایران لطمه نمی‌زند بلکه اقتصاد عربستان را نیز از
بخش بزرگی از درآمدهایش محروم می‌کند، همانطور که بسیاری از کشورهایی با اقتصاد
مبتنی بر نفت سال گذشته و حتی پیش تراز آن از این وضع لطمه دیده‌اند.
عربستان سعودی
تا ژانویه با قدرت تمام تولید نفت خود را افزایش داد تا به 10
میلیون بشکه در روز برسد و به این
ترتیب نه تنها رکورد تولد روزانه نفت در دهه گذشته را شکست بلکه قیمت هر بشکه نفت
را به قیمت‌های سال 2004 یعنی کمتر از 25 دلار رساند.
در تابستان
2014 قیمت هر بشکه نفت به 100 دلار رسیده بود اما حالا با ارزش کمتر از 40 دلار
معامله می‌شود، می‌توان گفت یکی از علل آن کنار کشیدن اوپک است، کارتلی که تا سال‌های
قبل با تعیین سقف تولید، قیمت‌ها را در بازار کنترل می‌کرد اما سال گذشته عقب
نشسته و میزان تولید و کنترل آن را به دست خود کشورهای عضو سپرد که نتیجه آن ریزش
شدید قیمت در بازار شد.
تولیدکنندگان
نفت در این بازار آشفته به دنبال مقصر می‌گردند و البته عربستان روی سیبل اتهامات
است تا آن جا که وزیر انرژی روسیه نیز در یکی از اظهارات خود در این مورد می‌گوید
«عربستان سعودی امسال تولید نفتش را تا 1.5
میلیون بشکه در روز افزایش داده و
بنابراین به طرز موثری بازار را آشفته کرده است».
اگرچه به نظر
می‌رسد عربستان سعودی در این بین نه تنها سرنوشت خود بلکه سرنوشت دیگر کشورها را
با تکیه اقتصادی بالا بر نفت کنترل می‌کند اما خودش نیز قربانی بازی کاهش قیمت شده
و مجبور شده است که بودجه ملی‌اش را کاهش دهد.
منابع رسمی از
عربستان اعلام کرده اند که این کشور حدود 98 میلیون دلار از درآمد ناخالص داخلی اش
یعنی نزدیک به 15 درصد از آن را در نتیجه کاهش قیمت نفت در سال 2015 از دست داده
است که این امر برنامه‌ریزان بودجه این کشور را واردار کرده است که مخارج سال 2016
را 14 درصد کاهش دهند.
عربستان در روز
بیش از 10 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که هفت میلیون آن صادر می‌شود، حدود 90
درآمد حاصل از صادرات نفت این کشور درآمد مالی دولت است که 40 درصد تولید ناخالص
داخلی را تشکیل می‌دهد.
اما به نظر می‌رسد
تمام این خسارات به بودجه داخلی برای عربستان به فشارهای پساتحریمی بر ایران و
بازار صادرات نفت خامش می‌ارزد.
ایران هم که
سال گذشته درآمد نفتی همیشگی‌اش را از صادرات نفت خام نداشته است، مصر است که به
محض لغو تحریم‌ها صادراتش را افزایش دهد، اتفاقی که ممکن است تا یک ماه آینده
بیافتد.
شرکت ملی نفت
ایران اعلام کرده است که طی یک روز پس از لغو تحریم‌ها تولید نفت را از حدود سه
میلیون و 300 هزار بشکه در روز فعلی، 500 هزار بشکه افزایش دهد، این افزایش صادرات
اگرچه درآمد نفتی ایران را افزایش می‌دهد اما بازهم این درآمدها از آنچه تهران تا
دو سال قبل و نفت بشکه‌ای 100 دلاری انتظار داشت، بسیار پایین‌تر خواهد بود.
لغو ممنوعیت
صادرات نفت آمریکا
دولت ایالات
متحده ممنوعیت 40 ساله داخلی‌اش برای صادرات نفت را لغو کرده است تا به عنوان یک مهره
جدید وارد بازار اشباع شده نفت شود اما قیمت‌ها به شدت پایین است. با توجه به این
شرایط کارشناسان اقتصادی معتقدند که وضعیت جدید آمریکا احتمالا تنها تولید نفت
داکوتای شمالی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کیت کرین،
اقتصاددان ارشد در شرکت رند می‌گوید لغو تحریم صادراتی آمریکا در نهایت تنها می‌تواند
تاثیر کوچکی در بازار داشته باشد و در نمای بزرگتر نفت داکوتای شمالی تنها 1.5
درصد تولید جهانی را تشکیل می‌دهد.
اندرو لیپو،
رییس انجمن نفت لیو نیز نظر مشابهی دارد و معتقد است برداشته شدن ممنوعیت صادرات
نفت آمریکا در مقابل بازگشت ایران به بازار نفتی با یک میلیون بشکه تولید بیشتر در
روز، اثر ناچیزی خواهد داشت.
چینی‌ها
سرعتشان را کم کردند
چین یکی از
بزرگترین واردکنندگان نفت خام است بنابراین کند شدن آهنگ رشد اقتصاد این کشور اثر
زیادی بر قیمت‌های جهانی نفت می‌گذارد. اقتصاد چین در سال گذشته به دلیل تغییر
سیاست از ساخت وصادرات به مصرف‌کننده محوری، کاهش سرعت رشد داشته است.
اداره ملی آمار
چین گزارش داده است که سود صنعتی این کشور در نوامبر سال گذشته در مقایسه با مدت
مشابه در سال 2014، 103.8 میلیون دلار کاهش پیدا کرده است. این ششمین ماه متوالی
بود که چین کاهش سود صنعتی‌اش را تجربه می‌کرد، موضوعی که بر تقاضای جهانی نفت خام
موثر بوده و قیمت را تا حدی کاهش داده است.
اوپک منتظر می‌ماند
اوپک سال گذشته
میلادی با شرایط سختی روبه رو شد، کشورهایی که از شکستن کوتای کلی اوپک ناراضی
بودند و انتظار داشتند اجلاس اوپک امسال به وظیفه ذاتی‌اش یعنی برنامه‌ریزی برای
بازار نفت عمل کند و از سوی دیگر کشوری مانند عربستان که معتقد است تقاضا برای نفت
خام در ماه‌های آینده افزایش می‌یابد و بنابراین نباید نگران اضافه تولید اوپکی‌ها
بود.
نتیجه این نشست
اما سکوت بود، اوپک در پایان نشست خود به این تیجه رسید که سقف تولید را افزایش
ندهد و نظام کوتای سابق را نیز دوباره راه‌اندازی نکند و منتظر بنشیند و حوادث
آینده بازار نفت را بیشتر رصد کند.
همه اتفاقات
نفتی سال گذشته، تاثیرش را در بازار نفت با نوسان قیمت نشان داد البته به شیوه
نزولی، اما راهی که پیش روی این بازار قدرت‌نمایی قرار دارد در هاله ابهام فرو
رفته، آیا انتظار سعودی برای افزایش تقاضا در بازار نفت، رنگی از واقعیت خواهد
گرفت یا باید منتظر پیش‌بینی نفت بشکه‌ای بیست دلار بود؟
منبع: ایسنا