چشم‌انداز تجارت جهانی در سال ۲۰۱۶

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- اقتصاددانان سازمان تجارت جهانی در جدیدترین پیش‌بینی از وضعیت تجارت در سال ۲۰۱۶ ، تخمین‌های خود از رشد تجارت جهانی را به‌دلیل کاهش قیمت نفت و کند شدن رشد اقتصاد چین، از ۴ درصد به ۹/ ۳ درصد کاهش داده‌اند.

به گزارش گروه اقتصادبین الملل رویکرد، آمارها نیز نشان می‌دهد که رشد تجارت، در ماه‌های اخیر ضعیف‌ترین روند را در پیش گرفته است. با این وجود، در جدیدترین گزارش سازمان تجارت جهانی، حجم تجارت در سال ۲۰۱۶ در مقایسه با سال قبل از رشد بیشتری برخوردار خواهد بود.

 کاهش در قیمت کالاها طی چند سال اخیر و نیز افتِ تقاضای جهانی به همراه کاهش در قیمت‌ نفت باعث افت تجارت و کاهش رشد آن شده است به طوری که نرخ‌های رشد تجارت، کمترین ارقام را در سال‌های بعد از جنگ دوم جهانی نشان می‌دهد. نسبت ارزشیِ تجارت به تولید ناخالص (بین کشورها، بین قاره‌ها و نیز در سطح جهان) افت شدیدی داشته است. از طرف دیگر نسبت رشد تجارت (چه صادرات و چه واردات) در مقایسه با رشد تولید ناخالص طی چند سال اخیر نیز کاهش شدیدی را نشان داده است. با این حال بنا به گزارش‌های مختلف اقتصادی نرخ رشد واردات و صادرات در سطح جهان طی سال ۲۰۱۶ اندکی بهبود خواهد یافت و در نواحی مختلف جهان در مقایسه با چند سال قبل و در مقایسه با سال ۲۰۱۵ افزایش نسبی اندکی خواهد داشت.
اقتصاددانان سازمان تجارت جهانی، به دلیل کاهش شدید در قیمت نفت طی چند ماه اخیر و نیز کند شدن رشد اقتصادی چین، تخمین‌های خود را از حجم تجارت در سال‌جاری و سال گذشته میلادی (که در اوایل سال ۲۰۱۵ ارائه کرده بودند) تعدیل کرده‌اند و کاهش داده‌اند: پیش از این در ماه آوریل رشد تجارت جهانی را ۳/ ۳ درصد برای سال ۲۰۱۵ تخمین زده‌ بودند که این مقدار را در محاسبات جدید ۸/ ۲ درصد برآورد کرده‌اند. برای سال ۲۰۱۶ نیز تخمین خود را از ۴ درصد به ۹/ ۳درصد کاهش دادند. بنا به گزارش این سازمان رشد تجارت در ماه‌های اخیر ضعیف‌ترین روند را پس از سال‌های رکود بزرگ نشان داده‌است. هر چند نرخ‌های این پیش‌بینی که در جدول نیز آمده است کاهش یافته‌اند ولی هنوز رشد حجم تجارت در سال ۲۰۱۶ در مقایسه با سال قبل مقدار بیشتری را نشان می‌دهد.

برای کشورهای پیشرفته میزان رشد صادرات از ۳درصد در سال ۲۰۱۵ به ۸/ ۳ درصد در سال ۲۰۱۶ خواهد رسید. رشد واردات در این کشورها نیز به‌طور مشابه برای سال بعد اندکی افزایش خواهد یافت و از ۱/ ۳ درصد به ۲/ ۳ درصد در سال ۲۰۱۶ خواهد رسید و این در حالی است که کشورهای در حال توسعه از ۵/ ۲ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۲/ ۵ درصد می‌رسد. به علاوه پیش‌بینی رشد صادراتی آسیا بیشترین کاهش را در بین دیگر مناطق دنیا نشان می‌دهد که دلیل اصلی آن کاهش رشد اقتصادی چین است. بیشترین رشد صادرات در سال ۲۰۱۵ به کشورهای آمریکای شمالی (۴/ ۴ درصد) مربوط می‌شد در حالی که برای سال ۲۰۱۶ بیشترین رشد صادرات را برای آسیا (۴/ ۵ درصد) و بعد از آن برای آمریکای شمالی و نیز گروه کشورهای پیشرفته (۹/ ۳ درصد برای هر دو) پیش‌بینی کرده‌اند. رشد واردات در کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی بیشترین مقدار را خواهد داشت و ازمنفی ۶/ ۵ در سال گذشته به ۷/ ۵ در سال ۲۰۱۶ خواهد رسید. تنها کشورهای آمریکای شمالی در مقایسه با سال گذشته رشد واردات آنها کاهش خواهد یافت و از ۴/ ۶ درصد به ۲/ ۵ درصد می‌رسد.

در سال ۲۰۱۶ کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشترین سهم را در رشد واردات جهانی خواهند داشت و پس از آن کشورهای آسیای شرقی سهم اصلی را در رشد تجارت ایفا خواهند کرد در حالی که سال گذشته میلادی اتحادیه اروپا در کنار کشورهای آمریکای شمالی سهم غالب رشد واردات را در سطح جهان بر عهده داشتند. در گزارشی دیگر از پیش‌بینی اقتصاد جهانی (WEO) میزان رشد کل تجارت جهانی در سال ۲۰۱۶ با ۳/ ۰ درصد افزایش نسبت به سال قبل ۴/ ۴ درصد پیش‌بینی شده است. برای کشورهای پیشرفته رشد کل تجارت ۵/ ۴ درصد پیش‌بینی شده و همین رقم نیز برای سال ۲۰۱۵ ثبت شده است. برای اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه نیز رشد کل تجارت از نرخ ۶/ ۳ درصدی برای کل واردات به ۷/ ۴ درصد خواهد رسید. یکی از عوامل موثر در تجارت قیمت کالاها و مواد اولیه است. از سال ۲۰۱۱ قیمت اغلب کالاهای اساسی برای واردات و صادرات کاهش مستمری را نشان داده‌اند. قیمت نفت نیز طی این سال‌ها همواره رشد منفی را تجربه کرده و در سال ۲۰۱۵ تا ۸/ ۳۸ درصد کاهش داشته است. قیمت دیگر کالاهای غیر‌سوختی نیز در سال ۲۰۱۵ بیشترین کاهش (۶/ ۱۵- درصد) را در مقایسه با دیگر سال‌های اخیر داشت. برای این گروه در سال ۲۰۱۶ کاهش ۷/ ۱ درصدی و برای نفت رشد حدود ۱/ ۹ درصدی پیش‌بینی شده است.

تجارت موتور شتاب‌دهنده رشد اقتصادی شمرده شده به طوری که در دوره‌های کمبود تقاضا و افزایش نااطمینانی در اقتصاد، تجارت می‌تواند در کاهش چالش‌ها موثر عمل کند. طی دهه ۹۰ و دهه اول قرن جدید رشد تجارت در جهان حدود دو برابر رشد تولید و درآمد بوده است. نسبتی که طی ۴ سال اخیر به سختی به یک می‌رسد. در گزارشی دیگر توسط موسسه مالی ING نسبت میزان رشد کل تجارت در جهان به رشد تولید ناخالص داخلی آن تا انتهای سال ۲۰۱۶ به ۲۵/ ۱ می‌رسد در حالی که این نسبت در اروپا برای سال ۲۰۱۵ رقم ۱/ ۰ بوده و انتظار می‌رود برای سال ۲۰۱۶ به ۳/ ۱ برسد. مقدار این نسبت (که نشان‌دهنده پیشی گرفتن تجارت از تولید است که خود می‌تواند متضمن تولید دوره‌های بعدی باشد) در بلندمدت تا حد زیادی به رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه وابسته است. بنابر گزارش صندوق بین‌المللی پول طی سال ۲۰۱۶ اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه رشد اقتصادی تا دو برابر کشورهای پیشرفته خواهند داشت. به همین سبب نیز سهم اصلی رشد تجارت در این سال به رشد تولید و رشد تجارت در این کشورها وابسته خواهد بود. سازمان ملل در گزارش سالانه خود درباره افق سرمایه‌گذاری در سال جدید پیش‌بینی کرده است که رشد کل تجارت از ۷/ ۳ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۷/ ۴ درصد در سال جدید افزایش خواهد یافت.

منبع: رویکرد