پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- مناسبات اقتصادی جهان در سال ٢٠١٦ تفاوت چندانی با سال
گذشته نخواهد داشت. هنوز سیگنالی دال بر تغییر مشاهده نمی‌شود. نگرش حاکم بر
اقتصاد جهان و ایران، نگرشی است که نتیجه‌ای جز افزایش فاصله طبقاتی و گسترش فقر
ندارد.
علاوه بر
این بعید است در منطقه خاورمیانه هم تحول خاصی روی دهد و نظامی‌گری کماکان تیشه به
ریشه مدنیت جوامع منطقه می‌زند. آن چیز که قبل از هر چیز به نظر می‌رسد در سال
آینده و در تحولات اقتصادی جهان رخ دهد، چیز جدا از مسیر تاکنونی نیست و به همین
خاطر نمی‌توان توقع تغییرات شگرفی داشت مگر تعمیق رکود. آن‌طور که از پیش‌بینی‌های
نهادهای مختلف برمی‌آید، احتمالا یک بحران مهم اقتصادی در اواخر سال ٢٠١٦، یا
اوایل سال ٢٠١٧ آغاز شود. این بحران که ریشه آن در رکود اقتصادی است به دلایلی از
جمله کاهش رشد اقتصادی چین و هند، کاهش ظرفیت بازارهای جهانی که توان تنظیم عرضه و
تقاضا را ندارد و همچنین بحران نابرابری به شکل دیگری خودنمایی کند. علاوه بر این
کاهش قیمت نفت، باعث بیکار‌سازی‌های گسترده در بخش‌های مرتبط با این صنعت، تنها در
کشوری مانند امریکا شده است. همین مسائل دست به دست یکدیگر می‌دهند و زنجیره‌ای
معیوب را می‌سازند که کاهش تقاضا در آن به افزایش رکود، افزایش رکود به کاهش قیمت‌ها
و کاهش‌قیمت‌ها به تعمیق رکود منجر می‌شود. البته راه‌حل‌هایی برای جبران و حل این
سیکل معیوب وجود دارد ولی به نظر نمی‌آید که کشورها در جهان امروز قصد همکاری با
یکدیگر برای رفع مشکلات آتی را داشته باشند. در اقتصاد کشور هم مادامی که یک تحول
پایه‌ای در بینش مسوولان سیاستگذاری اقتصاد کشور حاصل نشود، نمی‌توان تصور کرد
تغییراتی ماهوی در روند اقتصاد کشور حاصل شود. نگرش کنونی حاکم بر اقتصاد ایران،
زیر شعار آزاد‌سازی اقتصاد و کاستن از هزینه‌های دولت، سیاست‌هایی را به اجرا
گذاشته که به‌شدت مخرب و زیان‌آور است. باید بدانیم که مهم نیست، دولت چه اندازه
بزرگ یا کوچک است، مساله اصلی این است که دولت چه کاری انجام می‌دهد و متاسفانه در
اقتصاد ما دولت عملا هیچ کاری نمی‌کند. این نتیجه آن بینشی است که فکر می‌کرد
با واگذاری همه‌چیز به بازار آزاد می‌توان به توسعه رسید و همین عاملی شد که دولت
دست از سیاست‌های خدمات اجتماعی کشید. وقتی آموزش و پرورش رایگان و کیفی از بین
برود، آسیب‌های اجتماعی افزایش پیدا می‌کند و هزینه‌ای که در ابتدا می‌توانست
افرادی موفق که در پروسه تولید ثروت در کشور نقش داشته باشند، تربیت کند، باید
هزینه شود تا افرادی تنها دیگر لااوبالی نباشند. این مهم‌ترین آسیب انسانی است که
نگاه فوق به جامعه ما زده و امروز در اخبار می‌شنویم که مسوولان پلیس اعلام می‌کنند
تنها در شهر تهران ٥٠٠ زن کارتن خواب و معتاد پیدا شدند. تفکر فوق هیچ منطق اقتصادی ندارد و در
عمل تنها می‌تواند منافع عده‌ای افراد خاص را تامین کند. این تفکر چه در ایران و
چه در کشورهای دیگر جهان خود مسبب بحران‌ها و مصایب اقتصادی دو دهه اخیر بوده و
متاسفانه در کشور ما هم نگاه غالب عمده مسوولان است و تا زمانی‌که نگاه فوق اصلاح
نشود توقع تغییر وضعیت، توقعی بیجا خواهد بود.
منبع:
روزنامه اعتماد