افزایش بدهی دولت و مطالبات معوق و کاهش هزینه های عمرانی

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- تداوم کاهش پروانه و زیر بنای ساختمان، فاصله شدید هزینه عمرانی با رقم مصوب بودجه، بدهی 156 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی؛ بدهی 103 هزار میلیارد تومانی دولت، رشد مطالبات معوق بانکی به 13.4 درصد تسهیلات، هزینه عمرانی 40 میلیارد تومانی

درآمدهای دولت در سه ماه اول سال 94 معادل 19 هزار و 280 میلیارد تومان، هزینه های دولت 35 هزار و 920 میلیارد تومان، واگذاری دارایی های سرمایه ای یا فروش نفت 10 هزار میلیارد تومان، تملک دارایی سرمایه ای یا هزینه عمرانی 39 میلیارد تومان و کسری تراز عملیاتی و سرمایه ای بودجه دولت 9 هزار میلیارد تومان بوده است. 

 تازه ترین آمارهای منتشر شده از عملکرد اقتصاد در سه ماهه اول سال 94 نشان می دهد که  درآمدهای دولت در بخش مالیات، و فروش نفت کمتر از پیش بینی مصوب سال 94 تحقق یافته و بدهی دولت به بانک ها همچنان روبه افزایش است. همچنین مطالبات معوق بانکی یا نسبت تسهیلات غیرجاری به جاری بانک ها افزایش یافته است. 

نماگرهای شماره 80 بانک مرکزی مربوط به سه ماهه اول سال 1394 نشان می دهد که پایه پولی با رشد 4 دهم درصد نسبت به اسفند 93 به 131 هزار و 720 میلیارد تومان رسید و نقدینگی نیز با 4.4 درصد رشد نسبت به اسفند 93 به 816 هزار میلیارد تومان رسیده و در نتیجه ضریب فزاینده پولی در خرداد 94 معادل 6.2 بوده است. 

 

بدهی 156 هزار میلیارد تومانی بخش دولتی

 بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی در خرداد 94 معادل 156 هزار و 370 میلیارد تومان بوده که رشد 6.7 درصدی نسبت به اسفند 93 داشته است. 

بدهی دولت به بانک ها با رشد 2.5 درصدی به 103 هزار میلیارد تومان، بدهی دولت به بانک مرکزی با رشد 34 درصدی به 24 هزار میلیارد تومان، بدهی شرکت های دولتی به بانک ها 3.64 و بدهی شرکت های دولتی به بانک مرکزی 25 هزار میلیارد تومان بوده است. 

 

کاهش بدهی بانک ها به بانک مرکزی 

بدهی بانک ها به بانک مرکزی نیز در خرداد 94 به رقم 81 هزار و 370 میلیارد تومان رسید که 27 هزار میلیارد تومان آن بدهی بانک های تجاری و 54 هزار میلیارد تومان آن بدهی بانک های تخصصی به بانک مرکزی بوده است. این ارقام نشان می دهد که در سه ماه اول سال 94 بدهی بانک های تجاری 9.6- درصد و بدهی بانک های تخصصی 2.8- درصد نسبت به اسفند 93 کاهش داشته است. 

 

سپرده قانونی بانک ها 

سپرده قانونی بانک ها نزد بانک مرکزی در خرداد 94 با 3.2 درصد رشد نسبت به اسفند 93 به رقم 87 هزار و 760 میلیارد تومان رسید. سپرده دیداری بانک ها نزد بانک مرکزی نیز با رشد 5.6 درصدی به 4 هزار و 150 میلیارد تومان رسیده است. 

 

رشد مطالبات معوق 

نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات ریالی و ارزی بانک ها یا همان مطالبات معوق در خرداد 94 با 10.7 درصد رشد از 12.1 درصد در اسفند 93 به 13.4 درصد رسیده است.  

افزایش 1.3 واحدی نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات بانک ها نشان دهنده بدتر شدن وضعیت مطالبات معوق در سه ماهه اول سال 94 است. این درحالیست که این نسبت از 15 درصد در بهار 93 به 12.1 درصد در اسفند 93 کاهش یافته بود. اما دوباره شاهد روند روبه رشد مطالبات معوق بانکی هستیم. 

این موضوع نشان می دهد که در سال 93 تحت تاثیر استمهال بدهی ها و قراردادهای جدید با نرخ های سود جدید بانکی، نسبت تسهیلات غیرجاری کاهش یافته اما به دلیل عدم پرداخت اقساط و اصل و فرع تسهیلات، این نسبت دوباره در حال افزایش است. 

نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات ریالی نیز به عدد 12.7 درصد رسیده که نسبت به اسفند 13.4 درصد رشد کرده است. اما نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات ارزی  به 17.1 درصد رسیده که نسبت به اسفند 3.4- درصد کاهش داشته است. 

 

مطالبات سیستم بانکی از دولتی و غیر دولتی

مطالبات سیستم بانکی از بخش های دولتی و غیر دولتی نیز به رقم 797 هزار میلیارد تومان با رشد 2.6 درصدی نسبت به اسفند 93 رسیده که این رقم در مقایسه با نقدینگی 816 هزار میلیارد تومان میزان نقدینگی به میزان 19 هزارمیلیارد تومان کمتر است و نشان دهنده پیگیری سیاست های انضباط مالی در دولت روحانی است. 

سپرده های دولت نزد سیستم بانکی نیز در خرداد 94 به رقم 75 هزار میلیارد تومان و سپرده شرکت های دولتی به رقم 4.4 هزار میلیارد تومان رسیده است. 

 

بدهی غیر دولتی 

بدهی بخش غیر دولتی به بانک ها نیز معادل 640 هزار میلیارد تومان بوده که 1.6 درصد نسبت به اسفند 93 رشد کرده است. بدهی مردم به بانک های تخصصی معادل 164 و بدهی مردم به بانک های تجاری نیز 477 هزار میلیارد تومان بوده است. 

 

شاخص های جمعیتی 

نماگرهای بانک مرکزی جمعیت کشور در خرداد 94 را 78 میلیون و 800 هزار نفر، جمعی شهری را 57 میلیون و 300 هزار نفر و جمعیت روستایی را 21 میلیون و 400 هزار نفر و رشد جمعیت را 1.2 درصد اعلام کرده است. 

جمعیت فعال و جویای کار 24.5 میلیون نفر، نرخ بیکاری 10.8 درصد، بیکاری در شهرها 12 درصد و بیکاری در روستاها 7.6 درصد بوده است. همچنین بیکاری زنان 19.2 درصد و بیکاری مردان 9 درصد برآورد شده است. بیکاری جوانان 15 تا 29 سال معادل 22.4 درصد و بیکاری جوانان 15 تا 24 سال معادل 25 درصد بوده است. 

 

تراز پرداخت ها 

میزان صادرات کالا در سه ماهه اول سال 94 معادل 17 میلیارد و 680 میلیون دلار بوده که 10میلیارد و 633 میلیون دلار آن  نفت و 7 میلیارد و 47 میلیون دلار آن غیرنفتی بوده است. واردات کالا معادل 12 میلیارد و 902 میلیون دلار بوده که 12 میلیارد و 265 میلیون دلار آن کالا و 637 میلیون دلار آن فراورده های نفتی و گاز بوده و کل صادرات منحای واردات 4778 میلیون دلار اعلام شده است

همچنین واردات خدمات 3693 میلیون دلار، صادرات خدمات 2487 میلیون دلار اعلام شده است. 

خالص حساب سرمایه کوتاه مدت 4650- میلیون دلار، حساب بلندمدت 432 و تغییر در ذخایر بین المللی معادل 647- میلیون دلار بوده است. 

رشد نقدینگی در خرداد 94 نسبت به اسفند 93 معادل 4.4 درصد، رشد پول 6.9- درصد، رشد شبه پول 6.4 درصد  رشد سپرده های بخش غیر دولتی 5.3 درصد بوده است.

 

بدهی خارجی 

  کل بدهی خارجی نیز 5 میلیارد و 484 میلیون دلار برآورد شده است که 454 میلیون دلار کوتاه مدت و 5 میلیارد و 31 میلیون دلار میان مدت و بلندمدت بوده است. 1057 میلیون دلار آن در سال 94 و 1041 میلیون دلار در سال 95 سررسید خواهد شد. 

 

وضعیت مالی دولت 

درآمدهای دولت در سه ماه اول سال 94 معادل 19 هزار و 280 میلیارد تومان، هزینه های دولت 35 هزار و 920 میلیارد تومان، واگذاری دارایی های سرمایه ای یا فروش نفت 10 هزار میلیارد تومان، تملک دارایی سرمایه ای یا هزینه عمرانی 39 میلیارد تومان و کسری تراز عملیاتی و سرمایه ای بودجه دولت 9 هزار میلیارد تومان بوده است. 

در شرایطی که کل درآمدهای دولت برای سال 94 بیش از 128 هزارمیلیارد تومان مصوب شده که بیش از 88 هزار میلیارد تومان مالیات و بیش از 40 هزار میلیارد تومان از سایر منابع است، در سه ماهه اول 94 معادل 19 هزار و 280 میلیارد تومان درآمد ایجاد شده که کمتر از یک ششم کل درآمد مصوب سال 94 دولت است. میزان مالیات ها بیش از 14 هزار میلیارد تومان بوده که کمتر از 16 درصد رقم مصوب مالیات هاست. 

سایر درآمدها نیز بیش از 5 هزار میلیارد تومان بوده که کمتر از 13 درصد رقم مصوب 94 است. به عبارت دیگر، رقم تحقق یافته درآمدهای دولت در سه ماهه اول بسیار کمتر از سهم 25 درصدی این سه ماه از کل ارقام مصوب بودجه بوده است. 

هزینه های مصوب دولت نیز برای کل سال 163 هزار میلیارد تومان است که در سه ماهه اول نزدیک به 36 هزار میلیارد تومان پرداخت هزینه ای صورت گرفته که حدود 22 درصد رقم مصوب کل سال است. 

تراز عملیاتی درآمد و هزینه دولت در این سه ماه بیش از 19 هزار میلیارد تومان کسری نشان می دهد. 

از کل رقم واگذاری دارایی های سرمایه ای در سه ماهه اول 94  به رقم10 هزار و 40 میلیارد تومان 10 هزار و 10 میلیارد تومان آن نفت بوده است. این درحالیست که طبق مصوب 94 دولت پیش بینی کرده که 56 هزار میلیارد تومان واگذاری دارایی سرمایه ای و فروش نفت داشته باشد. در نتیجه میزان فروش نفت در سه ماهه اول کمتر از سهم 25 درصدی آن به میزان 14 هزار میلیارد تومان است و به عبارتی 4 هزار میلیارد تومان کمتر از پیش بینی و سهم سه ماهه اول نفت فروخته ایم. 

 

فاصله شدید هزینه عمرانی با رقم مصوب بودجه 

در حالی که میزان تملک دارایی های سرمایه ای یا هزینه عمرانی نیز برای کل سال 47 هزار میلیارد تومان و سهم سه ماهه اول معادل نزدیک به 12 هزار میلیارد تومان است اما رقم تخصیص یافته به هزینه های عمرانی در سه ماهه اول نزدیک به 40 میلیارد تومان و رقمی بسیار اندک بوده است. 

 کل مالیات های مستقیم شامل مالیات بر اشخاص و درآمد و ثروت در سه ماهه اول معادل 7 هزار 770 میلیارد تومان بوده که در مقایصه با مصوب 44 هزار میلیارد تومانی سال 94 و سهم 11 هزار میلیارد تومانی سه ماهه اول کمتر بوده است. 

مالیات های غیرمستقیم شاخل مالیات بر واردات و کالا و ارزش افزوده نیز به رقم 6450 میلیارد تومان رسیده که نسبت به سهم 11 هزار میلیارد تومانی سه ماهه اول و رقم مصوب 44560 میلیارد تومانی مصوب سال 94 کمتر بوده است. 

 

رشد اقتصادی 

رشد اقتصادی بدون نفت در سال 93 معادل 2.8 و با نفت معادل 3 درصد اعلام شده است. 

 

انرژی

تولید نفت در سه ماهه اول 94 با رشد 2.6 درصدی روزانه 3 میلیون و 93 هزار بشکه و صادرات با رشد منفی 4 دهم درصدی  1 میلیون و 422 هزار بشکه بوده است. 

تولید برق نیز با 22.4 درصد رشد نسبت به اسفند 93 به 70 میلیارد کیلو وات ساعت رسیده است. 

 

کاهش تعداد جوازهای صنعتی 

شاخص تولید کارگاه های صنعتی که در سال 93 روند مثبت داشته در خرداد 94 با 4.2- درصدی نسبت به اسفند 93 به 86.7 رسیده که نسبت به سال پایه 1390 با عدد 100 به معنای کاهش 13.4 درصدی نسبت به سال 1390 است. 

تعداد جواز واحدهای صنعتی در سه ماهه اول سال 94 نیز با کاهش 6.4- درصدی نسبت به اسفند 93 به 3225 فقره رسیده و رقم سرمایه گذاری این جوازها معادل 19 هزار و 800 میلیارد تومان با رشد منفی 23.7- درصدی نسبت به اسفند 93 برآورد شده است. 

تعداد پروانه های بهره برداری از واحدهای صنعتی نیز به 543 فقره رسیده که 10.2- درصد نسبت به اسفند 93 کاهش داشته است. رقم این میزان پروانه بهره برداری شده نیز معادل 1620 میلیارد تومان برآورده شده که رشد مثبت 23 درصدی داشته است. 

 

تداوم کاهش پروانه و زیر بنای ساختمان 

در بخش ساختمان نیز شاخص ها از رشد منفی نسبت به اسفند 93 برخوردار بوده اند و روند تعداد پروانه های ساختمانی و سطح زیر بنای پروانه های صادر شده که از سال 1391 به بعد همواره با کاهش مواجه بوده در سال 94 نیز ادامه یافته است. 

در سه ماهه اول 94 در کل مناطق شهری کشور 27 هزار پروانه صادر شده که نسبت به سه ماهه چهارم 93 با رشد منفی 17.8- درصدی مواجه شده است. 

سطح زیر بنای این تعداد پروانه نیز با عدد 16.9 میلیون متر مربع نسبت به سه ماهه چهارم 93 با کاهش 13.2- درصدی مواجه شده است. 

سرمایه گذاری بخش خصوصی در ساختمان های جدید نیز به عدد 19 هزار و 700 میلیارد تومان رسیده که کاهش 6.9- درصدی نسبت به سه ماهه چهارم سال 94 داشته است. 

منبع: خبر اقتصادی