آینده بازار ارز از نگاه کارشناسان

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- مردم ایران در چند سال اخیر به شدت درگیر خبرهای سیاسی در حوزه بین‌الملل، به‌ویژه در بخش هسته‌ای و تحریم‌های غرب علیه ایران بودند چراکه این محدودیت‌ها که در بخش اقتصاد بیشتر نمود داشت، به طور مستقیم در معیشت مردم اثرگذار بوده و سفره‌ها را کوچک کرد.

بر همین اساس بود که با روی کار آمدن دولت یازدهم و تغییر نگاه دولت به سیاست بین‌الملل و تلاش برای رسیدن به تفاهمی مشترک، بارقه امیدی در دل مردم ایجاد شد که رونق به اقتصاد بازخواهد گشت. در همین زمینه بود که پس از توافق‌های هسته‌ای، این انتظار از سوی مردم ایجاد شد که آرامش به تمامی بازارها از جمله بازار ارز که نقش مهمی در اقتصاد ایفا می‌کند برگردد و شاهد کاهش قیمت‌ها شویم، انتظاری که در ماه‌های اخیر خلاف آن رخ داد و بازار ارز شاهد رشد قیمت دلار تا مرز ۳۷۰۰ بود.  اما حال که شمارش معکوس برای رفع تحریم‌ها و اجرای برجام آغاز شده و چند روزی هم هست که نرخ ارز رو به کاهش گذاشته، امیدواری‌ها و انتظارها، شکل تازه‌تری به خود گرفته و همه منتظر سیر نزولی دلار در روزهای آینده هستند. کارشناسان اقتصادی معتقدند، با اجرای برجام و ورود منابع بلوکه‌شده به کشور، به طور حتم این امر شوکی در اقتصاد ایجاد خواهد کرد که درنهایت منجر به افت قیمت دلار در بازار خواهد شد، اما برای اینکه این روند موقتی نباشد و در بلندمدت نیز شاهد سیر نزولی قیمت‌ها و در نتیجه ثبات نرخ ارز در بازار باشیم، نقش دولت و بانک مرکزی و سیاست‌هایی که در این حوزه اتخاذ می‌شود بسیار حائزاهمیت خواهد بود.

ارز ۲۰۰ تومان ارزان می‌شود
سیدکمال سیدعلی معاون پیشین ارزی بانک مرکزی و مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران در این باره در گفت‌وگو با صمت با بیان اینکه اجرای برجام به طور حتم در ابتدای امر قیمت ارز را تا محدوده ۲۰۰ تومان نیز کاهش خواهد داد، گفت: برای اینکه در آینده پرش ناگهانی نرخ ارز را نداشته باشیم، منطقی است که با توجه به تورم، قیمت ارز در حد معقولی یعنی سالانه ۷ تا ۱۰ درصد افزایش یابد. وی با بیان اینکه افزایش منطقی نرخ ارز باعث تعادل‌بخشی به بازار، مقرون به صرفه شدن صادرات و کاهش واردات خواهد شد، افزود: به طورحتم بعد از اجرای برجام، نزول ارز خواهیم داشت و عامل آن هم افزایش منابع ارزی، برقراری فاینانس از طریق سیستم بانکی، افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش‌های مختلف اقتصاد خواهد بود که به طور حتم تمامی این شاخص‌ها بر نرخ ارز تاثیر خواهد گذاشت. او در ادامه به کاهش قیمت نفت و اینکه در حال حاضر برجام اجرایی نشده و هیچ‌یک از این اتفاق‌ها که پیش‌بینی می‌شود رخ نداده است، اشاره کرد و افزود: در چنین شرایطی به نظر می‌رسد برای حفظ اقتصاد کشور و تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، باید قیمت ارز تا حد معقولی افزایش یابد و این رشد قیمت غیرطبیعی نخواهد بود، اما زمانی که مقدمات کاهش نرخ ارز در روزهای پسابرجام فراهم شود، در این دوره، به طور حتم نقش بانک مرکزی در هدایت این بازار مهم خواهد بود و باید بانک‌ها را برای اجرای سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز در آینده آماده کند، که به طور حتم در چنین شرایطی، نرخ ارز هم به ثبات خواهد رسید.

ارز گران برای اقتصاد مضر است
مهدی تقوی از کارشناسان ارشد اقتصادی نیز درباره روند آینده بازار ارز در دوره پسابرجام با تاکید براینکه قیمت فعلی ارز برای اقتصاد کشور مضر است، گفت: در ماه‌های اخیر با توجه به روند مثبتی که در حوزه سیاسی کشور ایجاد شد، این پیش‌بینی و انتظار وجود داشت که قیمت دلار کاهشی باشد اما این روند خلاف این جهت حرکت کرد که در شرایط کنونی اقتصاد می‌تواند آثار بسیار زیانباری برای کشور به وجود آورد. وی با تاکید براینکه امیدواری‌ها برای کاهش قیمت ارز به اجرای برجام است، افزود: به طور حتم اجرای برجام باعث خواهد شد قیمت ارز کاهش یابد و این پیش‌بینی وجود دارد که این نرخ به زیر ۳ هزارتومان نیز برسد.  به گفته او درحال‌حاضر از عوامل موثر و مهم در افزایش نرخ ارز، در کنار عواملی همچون کاهش قیمت نفت و اتخاذ سیاست‌های نامناسب در این بخش، نبود تعادل در عرضه و تقاضای ارز است که به نظر می‌رسد با ورود ارزهای بلوکه‌شده به کشور در دوره پسابرجام، این میزان دلار تعادل لازم را در بازار ارز ایجاد کند و قیمت دلار کاهشی شود. تقوی البته در این بین به نقش مهم بانک مرکزی در کنترل و هدایت بازار ارز اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی می‌تواند از طریق عرضه ارز و تعادل بخشیدن به این بازار، شرایطی را ایجاد کند که نرخ ارز کنترل شود که به نظر می‌رسد با ورود ارزهای بلوکه‌شده به کشور این شرایط برای بانک مرکزی نیز فراهم خواهد شد. این کارشناس اقتصادی، بالا بودن نرخ ارز را برای کشور بسیار مضر دانست و تاکید کرد درصورتی که نرخ ارز کاهش پیدا نکند این امر سیاست‌ها و اقدامات دولت را در بخش اقتصاد به‌ویژه در کاهش نرخ تورم خنثی خواهد کرد و باعث بالا رفتن نرخ تورم خواهد شد. به گفته تقوی درحال‌حاضر انتظار افکار عمومی برای کاهش نرخ ارز بسیار زیاد است و این موضوع مسولیت و وظیفه دولت و بانک مرکزی را سنگین‌تر می‌کند که دراین زمینه به نظر می‌رسد مسئولان زیربط چاره‌ای جز کنترل و هدایت این بازار نداشته باشند و به‌نظر می‌رسد اقدامات لازم در کنار اجرای برجام باید اتخاذ شود.

بازار ارز در انتظار شوک
همچنین فرهاد رمضان، از دیگر کارشناس اقتصادی دراین باره با تاکید بر این موضوع که افزایش قیمت دلار را در ماه‌های اخیر در حالی شاهد بودیم که این انتظار وجود داشت که قیمت‌ها روندی کاهشی داشته باشند، افزود: کاهش قیمت نفت، افزایش تقاضا در بازار و همچنین رکود در بازارهای موازی همچون مسکن، بورس و خودرو نیز از عوامل مهم و اثرگذاری بود که باعث شد قیمت دلار درمدت اخیر روند افزایشی طی کند. وی با بیان اینکه به طور حتم با عرضه دلار و ورود منابع ارزی بلوکه شده در دوره پسابرجام، این امر شوکی را به بازار وارد خواهد کرد که به تبع آن قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، افزود: برای اینکه این روند ادامه‌دار باشد و ما درنهایت ثبات قیمت‌ها را در بازار داشته باشیم این امر منوط به متعادل کردن عرضه و تقاضا در بازار ارز و سیاست‌های بانک مرکزی در حوزه ارزی است. او با بیان اینکه در حال حاضر افکار عمومی و مردم با توجه به اقدامات مثبتی که در حوزه سیاسی در حال انجام است و با اجرای برجام این انتظار را دارند که قیمت‌ها در بازار به شدت کاهش یابد که به همین دلیل این موضوع وظیفه بانک مرکزی را به‌ویژه در حوزه ارزی بسیار افزایش می‌دهد، تصریح کرد: به طور حتم سیاست‌های دولت و بانک مرکزی در کاهش نرخ ارز مهم است اما این احتمال وجود دارد که این اقدامات به شکل موقتی و کوتاه‌مدت در بازار اثر بگذارد که در این زمینه لازم است برای اینکه بازار ارز در آینده دچار نوسان و التهاب نشود، دست دلالان از این بازار کوتاه شود. به گفته او، در این زمینه ضروری است بانک مرکزی درصدد راه‌انداز بورس باشد و بازار ارز را متشکل کند چون در این شرایط است که می‌تواند دست دلالان و واسطه‌گران را کوتاه کند.
 بنابراین تشکل‌های منطقی در معاملات ارزی می‌تواند به عنوان یک راهکار مهم در کاهش و ثبات قیمت ارز باشد که در دوره پسابرجام، بانک مرکزی باید آن را عملیاتی کند.

منبع: بنکر