پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- دولت یازدهم برخلاف دولت نهم و دهم در دو سال گذشته همواره
نظم زمانی را در ارائه بودجه رعایت کرده و حداکثر با یک الی دو روز تاخیر از زمان
قانونی یعنی 15آذرماه هر سال، لایحه بودجه سال آینده را به مجلس فرستاده است.
اما
امسال باوجود اینکه محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت وعده داده بود رویه دو سال گذشته
در سال جاری نیز تکرار خواهد شد، اکنون شاهد به‌تعویق افتادن آن هستیم و هنوز هم
به‌طور مشخص روشن نیست که چه زمانی لایحه بودجه95 به مجلس می‌رود؛ به‌طوری که
دیروز قرار بود لایحه آن تقدیم مجلس شود اما بنا به دلایلی باز هم این اقدام به
زمان دیگری موکول شد. البته محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت درمورد علت تاخیر ارائه
بودجه به مجلس گفته است: «کار تدوین پیش‌نویس لایحه بودجه95 و برنامه ششم در دولت
به پایان رسیده و امروز (15آذر) نیز می‌توانستیم
لایحه بودجه را به مجلس ارسال کنیم اما باتوجه به اینکه مجلس نظر به ارسال لایحه
بودجه و برنامه ششم به‌طور همزمان داشت، تاخیر در ارسال این دو لایحه رخ داد.»
دیروز در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس مقرر شد، دولت تا 2هفته آینده هم لایحه
بودجه و هم برنامه ششم توسعه را به مجلس ببرد اما عزت‌الله یوسفیان‌ملا، عضو
کمیسیون برنامه و بودجه ارائه آنها را طی مدت کوتاه دو هفته‌یی بعید می‌داند و
گفته است حداکثر تا پانزدهم ماه آینده این دو برنامه قطعا به مجلس ارائه خواهند
شد. اما در گیرودار این وضعیت، ابهامات درباره اعداد و ارقام کلیدی بودجه افزایش
یافته است و چگونگی تعیین قیمت نفت، وضعیت ارز همچنین درآمدهای مالیاتی ابهام‌‌برانگیز
شده است. محمدباقر نوبخت پیش از این اعلام کرده بود نرخ پایه ارز در بودجه95
تغییری نخواهد کرد و به‌همان میزان 2850 باقی خواهد ماند اما کارشناسان اقتصادی با
تاکید بر روند افزایشی قیمت ارز در هفته‌های اخیر و وضعیت سخت دولت در جبران هزینه‌های
خود، احتمال افزایش قیمت ارز را می‌دهند.
محمدقلی
یوسفی در گفت‌وگویی با بیان اینکه نمی‌توان درمورد جزییات بودجه‌یی که حتی لایحه
آن نیز هنوز به مجلس نرفته است، به‌روشنی صحبت کرد و فقط می‌توان از بایدها و
نبایدها حرف زد، می‌گوید: «در حال حاضر ساختار اقتصادی و عوامل تورم‌زا همچنان
دست نخورده باقی مانده‌اند و حتی کوچک‌ترین سنگی را به حرکت در نیاورده است و
اکثریت قریب به اتفاق سیاست‌های اقتصادی در جهت ظاهرسازی بوده است و نه اصلاح
ساختاری. در چنین شرایطی دولت در بودجه‌نویسی با مشکلات زیادی روبه‌روست. از یک
طرف قیمت نفت کاهش پیدا کرده و از منابع درآمدی دولت به‌شدت کاسته است و از طرف
دیگر نیاز دولت به هزینه‌ها بسیار بالاست و همواره به‌جای افزایش کارایی به‌دنبال
منابع درآمدی بوده است.»
«سیاست‌تنگ‌نظرانه»
و «کوتاه‌مدت» آن چیزی است که محمدقلی یوسفی برای بیان اهداف دولت در برنامه‌هایی
ازقبیل بودجه و برنامه ششم استفاده می‌کند. او معتقد است: «وضعیت فعلی شرایط
جدیدی نیست و تا بوده اقتصاد ایران چنین بوده است اما شاید انتظارها از دولت
یازدهم، اتخاذ رویکردی متفاوت از سنت پیشین بوده است. باوجود این در شرایط فعلی هم
گویا ما هیچ هدف بلندمدتی نداریم و سیاست‌های مقطعی و کوتاه‌مدت را دوای همه
دردها می‌دانیم. بودجه سال95 درحالی درحال تدوین است که قیمت و میزان صادرات نفت
با کاهش جدی مواجه است اما درمقابل هزینه‌های دولت همچنان بالاست.»
یوسفی در
توضیح راهکارهای موجود برای جبران کسری بودجه اظهار می‌کند: «دولت برای جبران کسری
بودجه خود چند گزینه پیش‌رو دارد. استقراض دردسترس‌ترین گزینه است که همیشه هم
دولت‌ها از آن استفاده کرده‌اند. اما واقعیتی که وجود دارد استقراض از منابع داخلی
یا خارجی یا افزایش قیمت ارز هیچ‌کدام به نفع بخش تولید نیست و هر کدام آنها به
تعمیق رکود منجر می‌شوند که مجددا دولت را در دام چالش‌هایی قرار می‌دهد.»اما
محمدقلی یوسفی چندان به تغییر شرایط حاضر خوش‌بین نیست و معتقد است انتخاب بین بد
و بدتر دیگر تبدیل به سرنوشت ایرانیان شده است. حالا هم دولت در بودجه95 برای
جبران هزینه‌های خود یا باید به استقراض و افزایش قیمت ارز پناه ببرد یا شرایط سخت
اقتصادی را بپذیرد. او همچنین ارائه همزمان برنامه ششم و بودجه را برای اقتصاد
کشور مضر می‌داند و می‌گوید: در حال‌حاضر به‌دلیل عدم رفع کامل تحریم‌ها وضعیت
اقتصادی کشور در یک نوع بلاتکلیفی به‌سر می‌برد و چرا باید یک برنامه توسعه 5ساله
در شرایط اورژانسی تدوین شود درحالی که می‌تواند تنظیم و ارائه آن را به روزهای
بعد از لغو تحریم‌ها موکول کرد که وضعیت درآمدی دولت هم مشخص‌تر است و هم برپایه
آن می‌تواند برای بخش‌های مختلف اقتصادی کشور برنامه‌ریزی کند.»
اگرچه
کارشناسان اقتصادی در پیش‌بینی قیمت نفت و ارز و درآمدهای دولت در بودجه95 احتیاط
می‌کنند اما انگار مجلسیان با راحتی خیال بیشتری دست به‌گمانه‌زنی در این باره می‌زنند.
محمدرضا پورابراهیمی، نایب‌رییس کمیسیون اقتصادی مجلس، حداکثر درآمد نفت در بودجه
امسال را ۲۵میلیارد دلار پیش‌بینی کرده و نفت ۴۵دلاری
در لایحه بودجه را منطقی دانسته است. او اظهار کرده است: «در سال جاری با توجه به
کاهش قیمت نفت 25میلیارد دلار از درآمدهای نفتی در بودجه محقق شود که این رقم
متوسط یک سوم بودجه‌های سال قبل است.»
پورابراهیمی
تاکید کرده است: «با توجه به قیمت کنونی جهانی نفت به نظر می‌رسد، میانگین قیمت
نفت در بودجه سال آینده 45دلار باشد.»حال باید منتظر ماند تا دولت بالاخره لایحه
بودجه را به مجلس ارائه کند و باید دید که آیا جزییات بودجه95 براساس برنامه ششم
تدوین خواهد شد و اقتصاد کشور در سال بعد با وجود رفع تحریم‌ها مانند سال‌های قبل
بودجه انقباضی را تجربه خواهد کرد یا خیر؟
منبع :
تعادل