پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- روز گذشته پوتین رئیس جمهور روسیه با صدور فرمانی تحریم‌های
اقتصادی علیه ترکیه را اعلام کرد. پیش از این و زمانی که روس ها در حال آماده سازی
لیست موارد تحریمی بودند نیز به طور غیررسمی از واردات برخی کالاها از ترکیه و
مخصوصا ورود گردشگران روسیه به ترکیه جلوگیری شده بود.
روز
گذشته پوتین رئیس جمهور روسیه با صدور فرمانی تحریم‌های اقتصادی علیه ترکیه را
اعلام کرد. پیش از این و زمانی که روس ها در حال آماده سازی لیست موارد تحریمی
بودند نیز به طور غیررسمی از واردات برخی کالاها از ترکیه و مخصوصا ورود گردشگران
روسیه به ترکیه جلوگیری شده بود. ممنوع اعلام شدن سفر گردشگران روس به ترکیه در
قانون تحریم این کشور که توسط رئیس جمهوری روسیه امضا شد، ممکن است درآمدهای ارزی
ترکیه را از توریسم تا سالانه هشت میلیارد دلار کاهش دهد. به جز حوزه گردشگری
تحریم انرژی ترکیه نیز می تواند آسیب های فراوانی به این کشور واردکننده انرژی
وارد کند البته ورود روسیه به این حوزه کمی بعید به نظر می رسد.
چه
فرصت هایی پیش روی ماست؟
اما
حوزه سوم مورد تحریم مواد غذایی و کشاورزی است. اگرچه هنوز لیست موارد تحریمی
منتشر نشده است اما رفتار قبلی روس ها( در تحریم اروپا) و همچنین اقدامات چند روز
گذشته این کشور نشان می دهدکه به نظر می رسد مواد غذایی یکی دیگر از موارد
مهم تحریمی روسیه از ترکیه است.نمودار زیر جزئیات تجارت حدود ۵
میلیارد دلاری ترکیه به روسیه در سال ۲۰۱۴ را نشان
می دهد. به نظر می رسد مهمترین خلاء ایجادشده در بازار روسیه بعد از تحریم ترکیه
در حوزه مواد غذایی باشد. حوزه ای که اتفاقا ظرفیت مناسبی در داخل برای پوشش آن
وجود دارد.
روسیه
توقف واردات مواد غذایی ترکیه را با خرید از ایران جبران می‌کند
به
همین خاطر است که مسئولان روسی طی اولین اظهارنظرها اعلام کرده اند کمبود مواد
غذایی خود بعد از تحریم ترکیه را توسط کشورهای همسایه و همچنین ایران جبران خواهیم
کرد.
به
گزارش تسنیم به نقل از ریانووستی، دپارتمان مصرف کنندگان کراسنودار روسیه اعلام
کرد، روسیه می تواند کمبود وجود مواد غذایی ترک را با کالاهای وارداتی از ایران،
آذربایجان، آبخازیا و دیگر کشورها تامین کند.
بر
این اساس، در ۶ ماه گذشته ترکیه حدود ۹۰
هزار تن مرکبات، ۱۵۰ تن سیب زمینی، ۳۰
تن پیاز و سیر و ۱۰ تن خیار فقط به منطقه کوبان روسیه صادر کرده
است. در کوتاه مدت این منطقه می تواند محصولات ضروری مورد نیاز مصرف کنندگان خود
را از ایران، آذربایجان، آبخازیا، ازبکستان، مراکش، آفریقای جنوبی، آرژانتین، مصر
و چین تامین کند. نمودار زیر میزان صادرات برخی اقلام برگزیده از ترکیه به روسیه(
در سال ۲۰۱۴) و همچنین میزان صادرات فعلی ایران( در سال ۱۳۹۳) به
روسیه را نشان می دهد. اقلامی که عمدتا قابلیت افزایش تولید و صادرات در کشور را
دارند.
بعد
از تشدید مناقشات سیاسی بین غرب و روسیه در سال ۲۰۱۴
میلادی و تحریم روسیه توسط غرب، روسیه نیز به شکل متقابل غرب را تحریم کرد. یکی از
مهمترین موارد تحریم روسیه علیه غرب، ممنوعیت واردات مواد غذایی از اروپا بود. به
همین خاطر بود که بسیاری از کشاورزان در غرب متضرر شدند و در برخی کشورها مثل
فرانسه دست به انواع اعتراض زدند.
ترکیه
چگونه از شکاف روسیه با اروپا استفاده کرد؟
در
همین شرایط ترکیه – که شرایط مناسبی از نظر اقتصادی و مخصوصا صادرات- نداشت
بهترین استفاده را از شرایط ایجادشده کرد. ترکیه با ورود به بازار مواد غذایی روسیه
سهم قابل توجهی از بازار این کشور را در اختیار گرفت. آن موقع رسانه ها تیتر زدند
Turkey to Boost Food Exports to Russia؛ جهش صادرات ترکیه به روسیه.
در
همان زمان- اوایل سال ۹۳- بسیاری در کشور از
فرصت طلایی ایجادشده برای افزایش صادرات به روسیه سخن گفتند. موضوعی که چندان هم
دست نیافتنی نبود. قابلیت های بسیاری درحوزه های مختلفی چون انواع مرکبات و
میوه جات، سبزیجات، خشکبار، مواد فرآوری شده غذایی، گوشت مرغ و ماهی و همچنین مواد
شیمیایی، کاشی و سرامیک و… وجود داشت که هم قابلیت افزایش تولید – یا تولید مازاد-
در کشور وجود داشت و هم روسیه نیاز دوچندانی به آن داشت.
فرصتی
که استفاده نکردیم
اما
چنانچه آمار زیر نشان می دهد حجم صادرات مواد غذایی به روسیه طی سال ۹۳
نسبت به سال قبل تقریبا ثابت است و نسبت به متوسط بلندمدت کاهش یافته است. از نظر
ارزشی نیز میزان صادرات نسبت به سال ۹۲ رشد قابل
توجهی نداشته است و از میزان ثبت شده در سال های ۹۰
و ۹۱ بسیار کمتر است. عملکرد صادرات طی ۶
ماهه اول امسال چه از نظر حجم و چه از نظر ارزش نیز بسیار ناامیدکننده است به گونه
ای که حتی به نصف سال گذشته هم نرسیده است.طی این مدت تلاش های زیادی برای گسترش
صادرات، مخصوصا توسط بخش خصوصی انجام شد که آمار به روشنی نشان دهنده شکست این
تلاش هاست. رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه به خوبی مشکلات موجود در این زمینه را
تشریح کرده است. باید دید این بار می توانیم شروط تشریح شده توسط عسگراولادی و
سایر موانع داخلی موجود در مسیر صادرات مواد غذایی و انواع دیگر کالاها به
روسیه را مهیا کرده و از فرصت ایجادشده استفاده نماییم؟
منبع:
تسنیم