پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- بانک مرکزی روسیه اخیراً در رابطه با روند روبه‌رشد ریسک
مالی در اقتصاد این کشور در نتیجه دست‌اندازی عربستان سعودی به بازار سنتی صادرات
نفت خام روسیه، هشدار داده است. روسیه حدود 70 درصد نفت خود را به اروپا صادر می‌کند،
اما درپی سقوط قیمتهای جهانی نفت، عربستان سعودی نیز به بازار اروپا ورود کرده
است.
نتیجه این
امر، کاهش بیشتر قیمت نفت خام روسیه موسوم به نفت اورال، بوده است. بر اساس گزارش
بلومبرگ، نفت صادارتی روسیه به روتردام که یکی از بازارهای اصلی روسیه محسوب می‌شود،
حدود 2 دلار کمتر از نفت خام برنت به‌فروش می‌رفته است. اما با ورود عربستان
سعودی به بازار و افزایش رقابت، نفت اورال با قیمتی حدود 3.50 دلار پایین‌تر از
نفت خام برنت معامله می‌شود. در گزارش بانک مرکزی روسیه آمده است که «عرضه نفت
عربستان سعودی به اروپا احتمالاً تأثیر منفی بر قیمت نفت اورال می‌گذارد».
مقامات
روسیه، سعودی‌ها را به رقابت غیرمنصفانه متهم کرده‌اند و ایگور سچین رئیس شرکت
روسنفت نیز گفته است که روس‌ها این اقدام سعودی‌ها را تلافی خواهند کرد.
به‌دنبال
سقوط بیش از 50 درصدی قیمتهای جهانی طی یک سال اخیر و نیز تحریم‌های غرب علیه
روسیه بر سر مسئله اوکراین، اقتصاد این کشور شدیداً تحت تأثیر قرار گرفته است. در
واقع، انتظار آن می‌رود که اقتصاد روسیه در سال جاری 3.2 درصد کوچک‌تر شود.
دولت
روسیه حدود نیمی از درآمدهای خود را از طریق صادرات نفت تأمین می‌کند. علاوه‌بر
این، جای تعجب نیست که در اقتصادی که این‌چنین وابسته به سودهای نفتی است، سقوط
قیمتهای نفت منجر به کاهش شدید ارزش واحد پولی کشور(روبل)، شود. تضعیف واحد پولی
نیز افزایش تورم را به‌دنبال داشته و به این ترتیب، چالش بسیاری جدی‌ای پیش‌روی
بانک مرکزی روسیه قرار گرفته است.
بانک
مرکزی روسیه در ابتدای سال 2015، به‌منظور جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش روبل و
کنترل تورم، نرخ بهره را به رقم کم‌سابقه 17 درصد افزایش داد. اما این اقدام،
تأثیری منفی بر اقتصاد روسیه برجا گذاشت. پس از تثبیت روبل، بانک مرکزی نرخ بهره
را تا 11 درصد کاهش داد.
روس‌ها در
مواجهه با شرایط مالی دشواری که در آن قرار گرفته‌اند، گزینه‌ای جز استخراج هرچه‌بیشتر
نفت از میادین فرسوده خود نیافته‌اند و تاکنون نیز تا حدودی موفق عمل کرده‌اند.
انتظار می‌رود که سطح تولید نفت روسیه در سال جاری به‌طور متوسط 70 هزار بشکه در
روز افزایش داشته باشد و به‌طور کلی به 10.75 میلیون بشکه در روز برسد. بر اساس
گزارش اوپک، سطح تولید روسیه در ماه اکتبر، بالاترین رکورد در دورانپساشوروی را
ثبت کرده و به 10.78 میلیون بشکه در روز رسیده است.
با این
وجود، روند صعودی تولید نفت در روسیه، محدود است. دولت روسیه هم به سودهای بالا
نیاز دارد، بنابراین تمایلی به کاهش مالیات‌ها نیز ندارد. به این ترتیب، دولت
روسیه درصدد به‌تعویق‌انداختن کاهش برنامه‌ریزی‌شده مالیات‌بر صادرات است که بنا
به گزارش اوپک، نتیجه آن دریافت 2 تا 3 میلیارد دلار مالیات بیشتر از شرکت‌های
نفتی است. این امر ممکن است تولید کلی نفت روسیه را کمی تحت تأثیر قرار داده و سبب
کاهش 0.1 تا 0.2 میلیون بشکه‌ای در روز آن شود. در هر صورت، روس‌ها قادر نخواهند
بود سطح تولید خود را بیش از مقادیر فعلی، افزایش دهند. اوپک نیز پیش‌بینی کرده
است که سطح تولید روسیه در سال آتی ثابت باقی خواهد ماند.
بعید به‌نظر
می‌رسد که در آینده نزدیک از شدت رقابت بین صادرکنندگان جهانی نفت کاسته شود. در
واقع، همچنان مقدار بسیار زیادی مازاد عرضه به بازار وجود دارد. بر اساس پیش‌بینی
اوپک، میزان عرضه تولیدکنندگان غیراوپک در سال 2016، تنها 0.13 میلیون بشکه در روز
کاهش خواهد یافت که با توجه به کاهش شدید سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌های حفاری،
مقدار ناچیزی محسوب می‌شود.
علی‌رغم
موضع فعلی برخی مقامات اوپک و اصرار آن‌ها بر این‌که به‌زودی تعادل در بازار
برقرار خواهد شد، دیگر اعضای اوپک نظر متفاوتی دارند. در واقع، بنا به برآورد اوپک
سطح تولید نفت شیل در ایالات متحده در سال آتی تنها 100 هزار بشکه در روز نسبت به
سال جاری کاهش خواهد یافت که آن هم با پیشرفت پروژه‌های جدید در خلیج مکزیک، جبران
می‌شود.
بنابراین،
مجدداً باید بازار اروپا را مدنظر قرار دهیم. سعودی‌ها ممکن است در طولانی‌مدت،
بازی فعلی خود را ادامه دهند و با تشدید استراتژی خود مبنی‌بر افزایش سهم بازار،
هرچه‌بیشتر بازار سنتی روسیه در اروپا را به‌تسخیر خود درآورند. چنین اقدامی،
تهدیدی جدی برای روس‌ها خواهد بود و آن‌ها را مجبور به ارائه تخفیف‌های بیشتر
خواهد کرد و از سوی دیگر، می‌تواند روس‌ها به تعامل با اوپک به‌منظور کاهش سطح
تولید در راستای افزایش قیمت‌ها ترغیب کند.
نویسنده:
نیک کانینگهام/منبع: اویل پرایس/مترجم: گروه ترجمه پترونت