پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- بیش از چهار ماه از زمانیکه سرمایه گذاران خارجی اجازه
ورود به بازار سرمایه عربستان (تداول) را پیدا کرده اند، می گذرد. از آن زمان به
بعد، جار و جنجالی که پیرامون اعلام این خبر به وجود آمد، کم شد. موسسه "قدرت
بازار سرمایه" (CAM) مجوز ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار
سهام عربستان را اعلام کرد. این جاروجنجال با این حقیقت توجیه شد که بازار سرمایه
عربستان، بزرگترین بازار منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)
است. بازار عربستان همچنین ۵۹۰ میلیارد
دلار ارزش دارد و این در حالی است که عربستان بیستمین اقتصاد بزرگ جهان را دارد و
به نسبت دو درصد تولید ناخالص داخلی (GDP)، بدهی اندکی دارد اما ورود سرمایه گذاران
خارجی چه تأثیری بر بازار سرمایه عربستان داشت؟
از ۱۵ ژوئن
۲۰۱۵ (تاریخ ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار سهام
عربستان)، شاخص تداول ۲۳ درصد افت کرد. (این
یکی از بازارهایی بود که به بدترین شکل تحت تأثیر دوشنبه سیاه چین قرار گرفت).
همچنین بازار عربستان یکی از بدترین بازیگران خاورمیانه در بازه ۱۲ ماه
گذشته بوده است.
گردش
واقعی سرمایه خارجی در بازار عربستان ناچیز و حدود ۱.۱۱ درصد
بود. با پیش بینی های صورت گرفته درباره کاهش قیمت نفت در آینده ای نزدیک، بعید است
که سرمایه های خارجی بیشتری به بازار عربستان وارد شود.
هدف اصلی CMA
برای صدور مجوز ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار عربستان در واقع تقویت و توسعه
بازار بورس عربستان (تداول) و در نهایت ورود بازار بورس عربستان به شاخص بازارهای
نوظهور موسسه بین المللی مورگان استنلی (MSCI) بود که به این مفهوم بود که حدود ۵۰ میلیارد
دلار سرمایه به بازار عربستان تزریق می شود.
رئیس CMA
استدلال کرد که نقدینگی، هدف معرفی سرمایه گذاران خارجی در بازار عربستان نبود
بلکه هدف، در واقع تقویت بازار سرمایه عربستان بود که شاهد پیشرفت های قابل توجهی
در تحقیقات بازار سازمانهای بین المللی و محلی بوده است.
با این
اوصاف، اگر تدوال بخواهد در لیست شاخص MSCI قرار گیرد، CMA
می بایست از محدودیت هایی که تداول بر سرمایه گذاران خارجی قرار داده است، رها
شود. بعنوان مثال، افرادی که مجوز سرمایه گذاری در بازار عربستان را دارند، می
بایست سابقه پنج سال تجربه تجاری داشته باشند و دارایی هایی بالغ بر ۵
میلیارد دلار داشته باشند.
صرفنظر از
این مطلب، اتباع خارجی تنها می توانند مالکیت ۴۹ درصد
از یک شرکت را در اختیار داشته باشند و محدودیت روزانه در خصوص نوسان قیمت مثبت و
منفی ۱۰ درصد وجود دارد.
با این
شروط بیش از اندازه، شاخص MSCI تداول را شامل نمی شود. CMA
این نکته را می داند و یکسری اشاراتی از سوی رئیس این موسسه آمده مبتنی بر اینکه
این شروط را به منظور دستیابی به هدفش و شامل شدن بازار سهام عربستان در شاخص های
بین المللی کاهش می دهد. کشورهای همسایه عربستان در خلیج فارس (امارات متحده عربی
و قطر) هدف مشابهی دارند. بعنوان مثال، امارات متحده عربی در صدد است اجازه دهد که
۱۰۰ درصد شرکت ها در مالکیت سرمایه گذاران خارجی
قرار گیرد و این در حالی است که قطر اجازه مالکیت ۱۰۰ درصدی
به سرمایه گذاران خارجی را تنها در بخش های خاص می دهد.
شرایط سخت
ورود به بازار، برخی شرکت های شناخته شده همچون «آشمور گروپ»، «بلک راک»، «سیتی
گروپ» و «اچ اس بی سی» را از سرمایه گذاری در بازار عربستان باز نداشته است زیرا
این شرکت ها امیدوارند که پتانسیل بازار عربستان به عملکرد مثبت در آینده تبدیل
شود.
برخی دیگر
از سازمانهای خارجی ممکن است تا زمان ازادی بیشتر در بازار عربستان و آشکارسازی
بهتر و شفاف سازی شرکت های فهرست شده که یکی از اهداف CMA
است، منتظر بمانند.
آنچه که
می تواند به تزریق سرمایه در بازار عربستان کمک کند این حقیقت است که دولت سعودی
درصدد تنوع بخشیدن به درآمدهای غیرنفتی خود است. بعلاوه، ظاهراً استراتژی نفتی این
کشور فایده داشته است به طوریکه شرکت های شیل در آستانه ورشکستگی قرار دارند.
گام بعدی
که CMA
باید بردارد، ایجاد یک بازار ارز ثانویه است، بازاری که بر بنگاههای کوچک و متوسط
(SME)
و تجارت های خانوادگی (FoB) متمرکز شود زیرا دومی، نقش مهمی در اقتصاد
عربستان ایفا می کند. همچنین نیاز ضروری در خصوص ایجاد بازارهایی با حق انتخاب (حق
خرید سهام، ارز باقیمتی خاص در آینده) وجود دارد زیرا سرمایه گذاران خارجی احتمالا
می خواهند جلوی خطرات سرمایه گذاری خود در عربستان را بگیرند.
تردیدی
وجود ندارد که شروط ورود به بازار عربستان باید توسط CMA
تسهیل شود اما میزان اقداماتی که باید در این راستا انجام دهد هنوز مشخص نیست.
ماهیت این بازار تقریباً کنترل شده که به عربستان کمک کرد تا از بحران مالی سال ۲۰۰۸ بگریزد،
همچنان بدون آسیب باقی مانده است. شاید این کشور بخواهد از همسایگان خود نسخه
برداری کند و قبل از آنکه شروط ورود به بازار خود را تسهیل بخشد، برای مدتی صبر
کند و دست نگه دارد اما عملکرد رو به وخامت تداول احتمالاٌ CMA
را وادار کند تا هرچه سریعتر اقداماتی را برای آزادی بیشتر سرمایه گذاران صورت دهد
و این به آن مفهوم است که شاید بازار سهام عربستان بتواند نقش مهمی را در امور
مالی جهان ایفا کند.
منبع:
اقتصاد ایرانی