چرایی پایین بودن نرخ بهره وری در ایران

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- کارشناسان معتقدند پایین بودن بهره وری در ایران از بزرگ بودن دولت، نبود نظارت کافی، وابستگی به درآمدهای نفتی، کوچک‌بودن بخش خصوصی و نبود تخصص‌گرایی نشات می‌گیرد.

براساس اعلام مرکز آمار ایران، ایرانیان بالای ۱۵سال، در سال۹۳ در یک شبانه‌روز به‌طور متوسط ۲ساعت و ۵۵ دقیقه را به کار و فعالیت‌های شغلی اختصاص داده‌اند.

آمارهای غیر رسمی هم حاکی از آن است که کار مفید در اداره‌های ایران روزی نیم ساعت و در بخش صنعت روزی ۲ ساعت و نیم است.

اماری تاسف بار که ریشه در دولتی و نفتی بودن اقتصاد ایران دارد و تا زمانی که اقتصاد کشور را بخش خصوصی اداره نکند بهره وری در ایران بهبود نخواهد یافت.

در تعریف بهره‌وری نیروی کار، هم کمیت و هم کیفیت مورد نظر قرار می‌گیرد، بدین معنی که نیروی کار در کمترین زمان ممکن با بهترین کیفیت، کارها را به سرانجام برسانند.

کارشناسان معتقدند پایین بودن بهره وری در ایران از بزرگ بودن دولت، نبود نظارت کافی،  وابستگی به درآمدهای نفتی، کوچک‌بودن بخش خصوصی و نبود تخصص‌گرایی نشات می‌گیرد.

بهره وری عامل بسیار مهمی است که تا یک سوم رشد اقتصادی یک کشور را می تواند پوشش بدهد و وضعیت آن در کشور ما از سطح جهانی بسیار پایین تر است؛ به گونه ای که در کشورهای صنعتی شاهد ساعات کار مفید میانگین بین 6 تا 5 ساعت هستیم.

در بحث افزایش میزان بهره‌وری، نیروی کار و میزان ساعات کار مفید بسیار اهمیت دارد تا آنجا که بسیاری از کشورها نیروی انسانی را جایگزین سرمایه‌های طبیعی کرده‌اند.

به اعتقاد کارشناسان عاملی که سبب شده ما جزو کشورهای با بهره وری پایین دسته بندی شویم عدم تخصص گرایی است.

در کشورهای پیشرفته ۸۰درصد نیروی انسانی را با توجه به تجربه، تحصیلات و مواردی از این دست در یک جایگاه و تخصص قرار می دهند.

بنا بر آمار جهانی در ژاپن حدود ۹۰درصد نیروی کار و در آلمان حدود ۸۹درصد در جایگاه خود قرار دارند اما در ایران حدود ۱۵ تا ۱۷درصد در جایگاه خودشان قرار دارند.

تا زمانی که نیروی کار غیر تخصصی در کشور به کار گرفته شود نباید انتظار داشت که نرخ بهره وری در کشور افزایش یابد.

از سوی دیگر در برنامه ریزی های کلان هم باید به فربه سازی و کوچک کردن دولت توجه داشت در بسیاری از ادارات با ورود نظام اتوماسیون دیگر نیازی به نیروی انسانی نیست اما از آنجایی که این نیروها استخدام شده اند و باید سی سال خدمت خود را به پایان برسانند در سمت کاری خود باقی می مانند. در حالی که می توان از این نیروها در بخشهای دیگر استفاده کرد.

در اینجا اهمیت بخش خصوصی روشن می شود؛ اگر اداره اقتصاد به بخش خصوصی سپرده شود این بخش برای کم کردن هزینه ها از نیروهای با تجربه و متخصص استفاده کرده و بهره وری را افزایش می دهند.

منبع: اقتصادپرس