مرتضی ایمانى‌راد: اقتصاد ایران نیاز به تغییرات ساختارى دارد نه تغییرات سیاستى

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- در چند سال گذشته در مواجه با مشکلات اقتصادى معمولا از "بسته " هاى سیاستى استفاده کرده اند که اگر هم جواب داده باشد در فرصتى کوتاه آثار این سیاستها از بین رفته است و مجددا عدم تعادل اقتصادى از گوشه اى دیگر سربرآورده است .
اجراى سیاستهاى اقتصادى نیازمند بسترى مناسب براى کارکرد آنها است . این بستر همان ساختارهاى مناسب براى اجراى سیاست هاى اقتصادى است که در شرایط فعلى در اقتصاد ایران مهیا نیست . ساختار به طور خلاصه به مجموعه اى ترتیبات و یا سازماندهى مجموعه اى از عناصر یک سیستم گفته مى شود. مثلا بازار بورس ایران یک ساختار خاصى دارد که در درون آن بازیگران متعددى وجود دارند و از برآیند کنش این بازیگران یک تعادل ساختارى ایجاد مى شود که در این تعادل ساختارى بازیگران به دنبال منافع خودشان هستند. این ساختارها مى توانند تعادل خوب یا بد و یا تعادل پویا یا ایستا و از نگاهى دیگر تعادلى واگرا و یا همگرا داشته باشند. بنابراین ساختارها بیشتر شامل روابط نهادینه شده در یک مجموعه را تعریف می کنند.
بیشتر ساختارها در اقتصاد ایران در یک تعادل بد قرار دارند. ( تعادل بد تعادلى است که بازیگران آن بعضى ها زیان میکنند ولى در بازى می مانند ) و همین مساله موجب شده است که وقتى یک سیاست اقتصادى اعمال مى شود ، این سیاست در ساختارهاى معیوب حل شده و نتیجه مناسب را نمی دهد و گاهى اوقات نتیجه نامطلوب هم در پى دارد. مثلا سیاست تامین منابع مالى پروژه هاى صنعتى به عنوان یک سیاست اعمال مى شود ولى منابع سر از جاى دیگرى در مى آورد.  در نتیجه سیاستها اثر بخشى خود را از دست می دهد. از این جهت است که نیاز مبرم اقتصاد کشور تغییر در ساختارهاى اقتصادى است تا اعمال سیاست ها اقتصادى .
تنها تفاوت تغییر ساختار با تغییر سیاست این است که تغییر ساختار به دگرگونى نیاز دارد که معمولا لازم است همراه با شجاعت و تعهد commitment و تمامیت integrity باشد. متاسفانه در سالهاى اخیر مجموعه استراتژى هاى ساختار شکن در کشور به دلیل مصلحت هاى سیاسى کم شده است و به همین دلیل ساختارها روز به روز مقاوم تر مى شوند و اثرگذارى سیاستها را کمتر و کمتر میکند. انعطاف ناپذیرى ساختارها دشمن توسعه و تحول است و به طور غیر مستقیم ابزار مهم انعطاف ناپذیرى هاى ساختارى مماشات و محافظه کاریهاى سیاسى است که این خود نیازهاى توسعه را زیر سئوال مى برد. براى تغییر ساختارها نیاز به "تحول " یا دگرگونى است . بخشى از این تحول و دگر گونى در اثر اعمال یک سیاست رادیکال و اجراى قدرتمند آن شکل میگیرد. راههاى دیگرى نیز وجود دارد. ولى آنچه مهم است این است که ایران تشنه توسعه است و براى تحول توسعه اى نیاز به "شهامت " و ساختار شکنى است .

منبع: اقتصادنیوز