پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- روزنامه آمریکایی واشنگتن پست نوشت: در صورتی‌که ایران به
سازمان تجارت جهانی(WTO) بپیوندد، اعمال
محدودیت علیه ایران از سوی آمریکا نقض قوانین این سازمان است اما واشنگتن ابزارهای
جایگزینی برای این کار در اختیار دارد.
به
گزارش خبرنگار اقتصاد بین‌الملل فارس، پیوستن
ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) مقوله‌ای
که موافق و مخالفانی دارد. برخی معتقدند، پیوستن
به این سازمان بین‌المللی برای اقتصاد ایران خوب است و با متصل شدن به سایر
کشورها، امکان تحریم یا محدود کردن ایران از میان می‌رود.
نکته‌ای که واشنگتن پست طی گزارشی تقریبا آن را منتفی دانسته و
عنوان کرده است که آمریکا ابزار جایگزینی برای فشار به ایران دارد همانطور که در
مورد کشورهای دیگر به اجرا گذاشته است.
از طرفی برخی می‌گویند، این اقدام برای اقتصاد ایران که
تولیدکنندگان آن با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند و هزینه تولید کالا و خدمات در آن
بسیار گران تمام می‌شد، چندان به سود نیست. کمر تولیدکنندگان ایرانی در صورت ادامه
روند کنونی در رقابت با کالاها و خدمات شرکت‌های خارجی که با هزینه تولید کمتر و
حمایت بیشتر از سوی دولت‌هایشان مواجه‌اند، قطعا خواهد شکست.
بر اساس قوانین سازمان تجارت جهانی، کشورهای عضو نمی‌توانند
تعرفه‌های سنگین بر کالاهای وارداتی از کشورهای دیگر وضع کنند تا تجارت میان
کشورها تسهیل شود؛ اما نکته قابل توجه این است که آمریکا به عنوان یکی از اعضای
این سازمان، با هدف حمایت از تولید داخلی خود تعرفه‌هایی بر برخی از محصولات وضع
می‌کند و راه‌های متفاوتی برای دور زدن قوانین این سازمان به کار می‌گیرد.
روزنامه
واشنگتن پست طی گزارشی به بررسی منافع اقتصادی
پیوستن ایران به این سازمان و اینکه آیا پیوستن ایران به این سازمان مانع از تحریم
دوباره ایران می‌شود یا نه می‌پردازد.
به
نوشته این گزارش، سازمان تجارت جهانی (WTO) یک سازمان بین‌المللی
است که تجارت میان کشورها را کنترل می‌کند. درحالی‌که بیشتر کشورها عضو این سازمان
هستند اما ایران با بودن یکی بزرگ<fon< font="">ترین </fon<>اقتصادها،
عضو این سازمان نیست. ایران در سال 1996 درخواست عضویت ارائه کرد اما مخالفت
آمریکا مانع از پیوستن ایران به این موسسه شد.
ایران
به درخواست‌های خود ادامه داد تا در سال 2005، آمریکا با طی کردن مراحل این
درخواست موافقت کرد. اکنون ایران برنامه‌ریزی می کند به محض برداشته شدن تحریم‌ها
به سازمان تجارت جهانی بپیوندد.
واشنگتن
پست در ادامه عضویت ایران در WTO را شانس بزرگی عنوان
می‌کند و می‌نویسد: عضویت WTO مستلزم شانس‌های
بزرگی است چراکه ایران نیازمند کاهش تعرفه گمرکی و بازسازی اقتصاد است. به هر حال،
دولت ایران اعلام کرده است که عضویت در WTO برایش اولویت دارد
چراکه می‌خواهد اقتصاد را برای بهبود استانداردهای زندگی و اشتغال تنوع بخشد.
به
نوشته این روزنامه، پیوستن به WTO به ایران کمک خواهد
کرد تا تعرفه‌های گمرکی بر بسیاری از کالاها را کاهش دهد و این امر به صادرات
کالاهایی نظیر منسوجات و کالاهای تولیدی کارخانه‌ها و حضور در بازارهای جهانی
رقابتی‌تر منجر خواهد شد. بعلاوه، این امر توسعه مهندسی مکانیک و تولید و دیگر بخش‌ها
را تسهیل خواهد کرد. همچنین سرمایه‌گذاری بین‌المللی در بخش انرژی ایران را تسریع
خواهد کرد. توسعه تجارت می‌تواند طبقه متوسط را با ایجاد شغل تقویت کند و همچنین
عضویت ایران را در دیگر توافقنامه‌های تجاری سرعت بخشد.
به
گزارش فارس، این استدلال‌ها
در حالی عنوان می‌شود که این روزنامه آمریکایی به تعرفه‌های اعمال شده از سوی دولت
آمریکا در راستای حمایت از محصولات داخلیش و روش‌های عجیب و غریب این کشور تحت
عنوان حمایت از محیط زیست و غیره برای وضع تعرفه بر محصولات خاص اشاره نمی کند و
برداشته شدن اندک تعرفه‌های گمرکی ایران را به سود کشور می‌داند تا کالاهای ایران
به بازارهای رقابتی وارد شود. قطعا بازارهای بین‌المللی برای تولیدکننده‌ای که
هزینه تولیدش بالاتر از بسیاری از رقبایش است، نه تنها رقابتی نیست بلکه
نابودکننده است.
در
ادامه این گزارش آمده است، با این حال، درحالی‌که عضویت ایران می‌تواند منافع
اقتصادی وسیعی به دنبال داشته باشد اما این تحول ممکن است با دشواری‌هایی همراه
باشد. بعلاوه، ایران هرزمان پس از پیوستن به این سازمان می‌تواند بازسازی دردناک اقتصادی
را آغاز کند. درحالی‌که برخی کشورها سال‌هاست که این بازسازی را آغاز نکرده‌اند و
برخی پس از مدتی دست بکار شدند. این خود می‌تواند مشکل‌ساز باشد چراکه ایران منابع
اندکی برای آغاز این بازسازی در اختیار دارد.
این
روزنامه آمریکا در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چگونه عضویت ایران می‌تواند بر
توانایی آمریکا در محدود کردن ایران تاثیر داشته باشد، می‌نویسد: به طور کلی، WTO در ارتباط
با اعضای خود رفتاری یکسان دارد. از اینرو، به محض اینکه ایران به این سازمان
بپیوندد، اگر آمریکا به صورت خاص تجارت با ایران را محدود کند، احتمالا قوانین این
سازمان را نقض خواهد کرد. درعین حال، مشخص نیست که تحریم‌های اقتصادی و مالی از
نظر فنی بر اساس قوانین این سازمان مجاز است یا نه.
به
نوشته این گزارش، درصورتی که آمریکا قوانین WTO را با محدود کردن
تجارت با ایران نقض کند، ایران می‌تواند از آمریکا به دادگاه WTO شکایت کند. درصورتی
که دادگاه آمریکا را متهم بشناسد، می‌تواند از این کشور درخواست کند تا قوانین را
رعایت کند. پس از آن نیز این سازمان می‌تواند آمریکا را ملزم کند تا به ایران
خسارت بپردازد یا اجازه دهد که ایران نیز با اعمال محدودیت‌های تجاری از سوی خود،
این اقدامات را جبران کند.
واشنگتن
پست که به صورت تلویحی با اشاره به عدم قدرت اجرایی سازمان تجارت جهانی به گمانه‌زنی
می پردازد و می نویسد: در صورتی که آمریکا به این روند ادامه دهد، سابقه خود به
عنوان کشوری که قوانین WTO را رعایت می‌کند، لکه‌دار
خواهد کرد و احتمالا دیگر کشورها روابط تجاری خود را در آینده با آن کمتر خواهند
کرد.
این
روزنامه آمریکایی با اذعان به اینکه با تمام این تفاسیر آمریکا باز هم گزینه‌های
دیگری دارد، ادامه می‌دهد: آمریکا گزینه‌های دیگری در کنار تجارت یا مجازات ایران
دارد. در واقع، آمریکا می‌خواهد از ابزار دیگر برای دیپلماسی قهری به منظور تنبیه
دیگر رقبای اخیر شرکت تجارت جهانی استفاده کند.
برای
مثال، زمانی‌که چین به سازمان تجارت جهانی پیوست، کنگره آمریکا نگران بود که دیگر
نمی‌تواند از سیاست‌های تجاری به عنوان اهرم فشار برای این کشور استفاده کند. سپس
کنگره کمیسیون چین را تشکیل داد که به طور ویژه حقوق بشر در این کشور را رصد می‌کند
و به واسطه آن بر پکن فشار وارد می‌آورد.
در
موردی مشابه، کنگره قوانینی وضع کرد که اجازه می‌دهد تا از محدودیت‌های ویزا و
مسدود کردن دارایی‌ها برای فشار بر روسیه و کمک خارجی برای کاهش امتیازها به
ویتنام پس از اینکه این کشورها به WTO پیوستند، استفاده کند.
به
همین نحو، در صورتی که ایران به WTO بپیوندد، آمریکا
توانایی کمتری در استفاده از تجارت برای فشار به ایران خواهد داشت و برخی شواهد
نشان می‌دهد که این ابزارهای جایگزین احتمالا اهرم‌های کم تاثیرتری به نسبت اهرم‌های
تجاری هستند. با این حال، مهم است که بدانیم تعهد آمریکا
برای استفاده نکردن از سیاست‌های تجاری علیه ایران، می‌تواند برای این کشور از نظر
اقتصادی منافع داشته باشد. همچنین در حالی‌که عضویت در
WTO برخی از فشارهای سیاسی بر ایران را کاهش می‌دهد
اما افزایش تقابل با غرب در نهایت سیاست‌های ایران را مدرن‌تر و لیبرال‌تر خواهد
کرد.
در
نبود چنین تعهدی (تعهد به عدم استفاده از محدودیت‌های تجاری)، ایران به آمریکا و
دولت‌های غربی برای گسترش روابط تجاری آنچنان که باید، اعتماد نخواهد کرد.
به
گزارش فارس، اینکه
آمریکا به قوانین بین‌المللی در رابطه با ایران پایبند بماند کمی خنده‌دار است. با
توجه به توضیحات واشنگتن پست در صورت عدم اجرای قوانین از سوی آمریکا، هیچ الزام
قطعی و موثری که ایران را به حق خود برساند، وجود ندارد، همچنین با توجه به تجربه‌های
پیشین ایران در شکایت‌های بین‌المللی، چیز زیادی نصیب ایران نمی‌شود.
منبع: فارس