پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- قانون هدفمندسازی یارانه ها تقریبا در دوسال اول اجرا به
دلیل افزایش درآمدهای نفتی بی حرف و حدیث بود، اما با پایین آمدن قیمت نفت، دولت
یازدهم را درپرداخت یارانه نقدی به دشواری های زیادی انداخت تا جایی که سکانداران
دولت از وزیر اقتصاد گرفته تا وزیر نفت از این دشواری به تعابیر مختلف (مصیبت
عظما، عذاب الیم) شکایت کردند اما با این همه به دلایل مختلفی امکان تغییر این
رویه برای دولت وجود ندارد. حالا این موضوع برای رسانه های بین المللی هم جذاب شده
است، «المانیتور» در گزارشی به تحلیل این مساله پرداخته است و برای دریافت جزییات
آن به سراغ موسی غنی نژاد، نظریه پرداز لیبرالیست اقتصاد ایران و جواد صالحی
اصفهانی رفته است.
به گزارش
تعادل، غنی نژاد در گفت وگو با المانیتور کنارگذاشتن یارانه ها را اقدامی شجاعانه
برای دولت تلقی کرده و معتقد است از آنجایی که دولت و مجلس هیچ یک نمی خواهند با
تبعات سیاسی یک تصمیم واقعی در این زمینه به دلیل نزدیکی زمان انتخابات مجلس مواجه
شوند، در ایجاد هرگونه تغییری دست نگه داشته اند. اما در مقابل جواد صالحی
اصفهانی، ضمن هشدار درمورد هرگونه شتاب زدگی در زمینه حذف یارانه نقدی، معتقد است
دولت همچنان می تواند از عهده پرداخت یارانه نقدی بربیاید، آن هم به این دلیل که
بسیاری از خانواده ها هنوز هم به شدت به این پرداخت های ماهیانه نیاز دارند.
تاخیر در تصمیم گیری به دلیل انتخابات
المانیتور
در این گزارش آورده است: «در دوسالی که از روی کارآمدن حسن روحانی می گذرد، وی به
شدت مورد انتقاد گروه های تندرو درخصوص یارانه ها که یکی از بحث برانگیزترین
موضوعات اقتصاد ایران تلقی می شود، قرار گرفته است.
یارانه ها از زمان اجرا تاکنون ۱.۹ بیلیون
دلار برای دولت خرج داشته است، برخلاف میزان کم ۴۵ هزارو۵۰۰ تومان
در هرماه برای هر فرد، این میزان برای قشر متوسط به ویژه کارگران پایتخت مورد
استقبال قرار گرفته و برای بسیاری از اعضای این طبقه اجتماعی که به طور متوسط ۱۰ میلیون
ریال یا کمتر حقوق در ماه دریافت می کنند، توانسته برای آنها درآمد خوبی را ایجاد
کند. البته اقتصاددانان لیبرال معتقدند کنارگذاشتن یارانه ها برای دولت اقدامی
شجاعانه خواهد بود، با این حال دولت یازدهم و مجلس شورای اسلامی ظاهرا هر دو به
این نتیجه رسیده اند که این برنامه آنقدر پرهزینه است که دیگر نمی توان آن را به
این شکل ادامه داد؛ البته از آنجایی که هیچ یک نمی خواهند با تبعات سیاسی یک تصمیم
واقعی در این زمینه به دلیل نزدیکی زمان انتخابات مجلس مواجه شوند. همچنین نمی
توان انتظار داشت که دولت قبل از دی ماه سال جاری تصمیمی قاطع در این خصوص اتخاذ
کند.»
این گزارش می افزاید: «درواقع صاحب نظران معتقدند با توجه به تاثیرگذاری محدود
دولت در سطح رسانه ها، اگر دولت میانه روی روحانی طرحی را برای توقف پرداخت یارانه
ها ارائه کند، ممکن است واکنش منفی را ازسوی مردم متحمل شود؛ همچنین گروه های رقیب
احتمالا از چنین فرصتی برای حمله به دولت استفاده خواهند کرد. با این حال، برخی
اقتصاددانان همچنان معتقدند که رییس جمهور باید در نهایت یک تصمیم سخت بگیرد و با
تبعات سیاسی و اجتماعی این تصمیم مواجه شود. موسی غنی نژاد یکی از اقتصاددان برجسته
ایرانی در گفت وگو با المانیتور معتقد است برخلاف محدودیت های سیاسی، دولت تا
پایان سال مالی جاری (۸ فروردین ماه)، مدت
کوتاهی پس از انتخابات مجلس، پرداخت یارانه های نقدی را متوقف خواهد کرد. اگر
میانه روها و کاندیداهای طرفدار اصلاحات در انتخابات پیروز شوند، دولت با اعتمادبه
نفس بیشتری این کار را انجام خواهد داد؛ اما برخی اقتصاددانان معتقدند دولت روحانی
درحال مبالغه در مورد بار مالی پرداخت یارانه های نقدی است، زیرا بودجه اختصاص
یافته برای پرداخت یارانه ها در مقایسه با سال ۲۰۱۰ که
دولت وقت ناگزیر بود یارانه انرژی بالاتری بپردازد، رقم پایینی است.»
درهمین حال جواد صالحی اصفهانی، اقتصاددان ایرانی تحصیلکرده در امریکا ضمن هشدار
درمورد هرگونه شتاب زدگی در زمینه حذف یارانه نقدی می گوید دولت همچنان می تواند
از عهده پرداخت یارانه نقدی بربیاید، به این دلیل که بسیاری از خانواده ها هنوز هم
به شدت به این پرداخت های ماهیانه نیاز دارند.
برای جلوگیری از آسیب رساندن به قشر آسیب پذیر، هر دو اقتصاددانان، غنی نژاد و
صالحی اصفهانی، معتقدند که دولت برای توقف یارانه ها، اقدامات خوبی را برای
شناسایی غیرنیازمندان درپیش گرفته است.
البته تقریبا اکثر اقتصاددانان صرف نظر از وابستگی های سیاسی و اقتصادی، از دولت
خواستار حفظ پرداخت نقدی ماهانه به مردم ضعیف هستند؛ اما در درازمدت دولت باید
اقدامات جدی تری را انجام دهد. نخستین و مهم ترین مرحله یی که باید انجام شود،
ایجاد یک پایگاه داده آنلاین سازمان یافته و یکپارچه با مکانیسم دسترسی به اطلاعات
مالی و وضعیت شهروندان ازجمله ثروتمندان است که این مکانیسم می تواند درنهایت یک
سیستم بهینه مالیات بر مصرف باشد.
منبع:
اقتصاد ایرانی