تحول بزرگ در اقتصاد ایران

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- فروش اوراق خزانه که از هفته گذشته آغاز شد، تحولی بزرگ در اقتصاد ایران به همراه خواهد آورد. ایجاد بازار اوراق خزانه این مزایا را به همراه خواهد داشت:

1- بازار پول شکل رسمی به خود خواهد گرفت و نرخ سود به‌صورت شفاف توسط بازار مشخص خواهد شد. در نتیجه، سیاست تعیین نرخ سود بانکی که دهه‌ها عظیم‌ترین رانت‌های موجود در اقتصاد را تغذیه کرده است، تحت‌الشعاع این بازار قرار خواهد گرفت.

2- دهه‌ها است که دولت برای جبران کسری بودجه خود دست به دامان بانک مرکزی شده است که نتیجه آن تورم مزمن و گاهی افسارگسیخته بوده است. پولی کردن کسری بودجه و ایجاد تورم از مخرب‌ترین سیاست‌هایی بوده است که به نابرابری اقتصادی و افزایش ریسک در اقتصاد و در نتیجه کاهش سرمایه‌گذاری منجر شده است.

با ایجاد بازار اوراق خزانه، دولت می‌تواند به‌جای چاپ پول ازسوی بانک مرکزی برای تامین مالی به این بازار رجوع کند.

3- ایجاد بازار اوراق خزانه کمک خواهد کرد تا بازاری برای اوراق کم ریسک شکل بگیرد. نبود چنین بازاری باعث شده خانوارها و حتی بنگاه‌های اقتصادی پس‌اندازهای خود را روانه بازارهای دیگری همچون بازار مسکن کنند. ایجاد این بازار کمک خواهد کرد که فشار تقاضا از بازارهای دیگر کاسته شود.

4- شرکت‌های بزرگ اعم از دولتی و غیر‌دولتی همواره به بانک‌ها و بودجه عمرانی دولت به‌عنوان تامین‌کننده منابع مالیشان نگاه کرده‌اند. می‌توان این بازار اوراق خزانه را به شرکت‌های بزرگ گسترش داد و فشار زیادی را از روی بودجه عمرانی دولت و بانک‌ها برداشت.

5- هم‌اکنون بانک مرکزی از معامله اوراق خزانه منع شده است که شاید ناشی از دوراندیشی محتاطانه سیاست‌گذار در راستای شکل‌گیری اولیه این بازار باشد، ولی در آینده با گسترش این بازار، سیاست‌گذار پولی می‌تواند با دخالت در این بازار از طریق خرید و فروش اوراق خزانه سیاست‌های پولی خود را اجرا کند و عملا نرخ سود را بالا و پایین کند و سیاست مخرب فعلی در تعیین دستوری نرخ سود بانک‌ها را برای همیشه به بایگانی بسپرد.

باید یادآوری کرد که این بازار به دولت کمک خواهد کرد در صورت لزوم از این بازار استقراض کند، ولی باید به فکر سازوکار حقوقی هم بود که مانع از این شود که دولت با استقراض بی‌رویه باعث بی‌ثباتی در این بازار شود.

دکتر پویان مشایخ آهنگرانی