خشم بانکداران از پایین ماندن نرخ بهره

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- «پل کروگمن»، نوبلیست اقتصاد با تمجید از اقدام فدرال‌رزرو آمریکا در تثبیت نرخ بهره می‌گوید: در حقیقت من جزو آن دسته اقتصاددانانی هستم که اصولا از مطرح شدن موضوع افزایش نرخ بهره در شرایط کنونی متعجب هستند.

به‌گزارش اقتصادنیوز، پل کروگمن در ستون اختصاصی خود در روزنامه نیویورک‌تایمز نوشت: اما واکنش بخش پولی و مالی به تصمیم فدرال‌رزرو ممکن است بتواند توضیح دهد که درواقع چه اتفاقی درحال رخ دادن است. همان‌گونه که می‌دانید، فدرال‌رزرو مدام با بانکداران صحبت می‌کند و در مقابل، بانکداران نیز با خشم و عصبانیت تمام نسبت به تصمیمات فدرال‌رزرو واکنش نشان می‌دهند. برای کسانی‌که سعی می‌کنند از اقتصاد سیاسی سر درآورند، این یک «لحظه آها!» بود. ناگهان، همه چیزهایی که در این مذاکرات پیچیده به‌نظر می‌رسید، مفهوم و معنا پیدا کرد و آن «دنبال کردن پول» بود.
وی افزود: پایه سیاست تعیین نرخ بهره نسبتا ساده است و تاریخچه آن به بیش از یک قرن پیش یعنی به زمان «کنوت ویکسل»، اقتصاددان سوئدی بازمی‌گردد. بانک‌های مرکزی نظیر فدرال‌رزرو و بانک مرکزی اروپا باید نرخ‌های بهره را در «سطح طبیعی» خود و اتفاقاتی که برای تورم رخ می‌دهد، وضع کنند. اگر نرخ‌های بهره خیلی پایین باشد، تورم شتاب می‌گیرد و برعکس اگر نرخ‌های بهره خیلی بالا تعیین شود، تورم سقوط کرده و احتمالا به سمت تورم منفی یا معکوس پیش می‌رود. اما این معیار برای تایید پایین بودن نرخ بهره کنونی چندان قابل استدلال نیست. تورم سال‌هاست که پایین بوده و خصوصا اینکه معیارهای موردنظر تورمی فدرال‌رزرو نیز که نوسانات قیمتی مواد غذایی و سوخت را ازبین برده، رفته‌رفته به پایین‌تر از چارچوب هدف تعیین شده (یعنی تورم دو درصدی) افت کرده و هیچ نشانه‌ای از افزایش آن به چشم نمی‌خورد.
درست است که نرخ بهره کوتاه‌مدت نزدیک صفر، که کم و بیش توسط فدرال‌رزرو کنترل می‌شود، از نظر استانداردهای تاریخی بسیار پایین است؛ اما سوال جذاب‌تر این است که چرا احساس می‌شود که اقتصاد آمریکا نیازمند چنین نرخ بهره پایینی است؟ تمام شواهد می‌گویند که این امر ضروری است. اما اگر بازهم تصور می‌کنید که نرخ‌های بهره خیلی پایین است، از شما می‌پرسیم نظر شما درباره نرخ تورم چیست؟
با این‌حال، فدرال‌رزرو مدت‌هاست که درباره سیاست‌های نرخ بهره پایین خود با انتقادات فراوانی روبروست؛ لابد می‌پرسید چرا؟ پاسخ این است که داستان درحال تغییر است. در سال‌های 2011-2010، منتقدان فدرال‌رزرو درباره وضع تورم به شدت هشدار دادند. شاید انتظار داشتید وقتی تورم قادر به جامه عمل پوشاندن خواسته‌های فدرال‌رزرو نشود، این نهاد پولی تغییراتی را در سیاست‌های خود اعمال کند. درعوض، آنهایی که عادت داشتند برای مهار تورم، نرخ بهره بالا را طلب کنند، همچنان خواستار بالارفتن نرخ بهره هستند، اما این‌بار دلایل آنها عوض شده است. محبوبیت مقطعی این تعدیل نرخ بهره تنها در «ثبات مالی» نهفته است و با این ادعا صورت می‌گیرد که نرخ بهره پایین منجر به زایش حباب مالی و سقوط اقتصادی می‌شود.
کروگمن اضافه کرد: تصور می‌کنم این توجیه برای افزایش نرخ بهره منطقی باشد اما نکته قابل توجه چگونگی پیچیده و مبهم شدن قضیه برای افزایش نرخ بهره است. من از این جنبه به قضیه نگاه می‌کنم که اگر سیاستمداران چپ‌گرا به‌دنبال توجیه منطقی برای سیاست‌های خود که مبتنی بر شواهد ضعیف و منطق بی‌پایه هستند، باشند، قطعا به‌دلیل عدم پاسخگویی خود به باد انتقاد گرفته می‌شوند.
بسیاری از مردم، در کشف این حقیقت که آیا انبساط پولی برای مردم ثروتمند خوب است یا بد، دچار سردرگمی شده‌اند. این در واقع یک سوال پیچیده است اما آنچه که هویداست، این است که نرخ بهره پایین برای بانکداران اصلا خوب نیست.
برای بانک‌هایی که سودشان از سپرده‌ها و اعطای وام‌های با سود بالا تامین می‌شود، نرخ بهره بالا قطعا مفیدتر خواهد بود. بنابراین، با شرایط موجود، یعنی نرخ بهره پایین، کاسبی آنها نیز کساد می‌شود. 

منبع: اقتصاد نیوز