چرا وضعیت بورس نگران‌کننده شد؟

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- بازار سرمایه وضعیت مناسبی ندارد و همین موضوع نگرانی سهامداران را برانگیخته است. هر چند مخالفان دولت ادعا می کنند که اگر توافق «برجام» براقتصاد ما تاثیر مثبتی داشت پس چرا شاخص بورس صعودی نشد؟ اما باید گفت که این استدلال مردود است زیرا اساسا مشکلات بازار سرمایه از جنس دیگری است و این مسئله خود گواه بر این است که مشکلات بورس ریشه ای تر از آن است که بتوان وزن اتفاقات بیرونی را بر آن بیش از حد محاسبه کرد. به بیان دیگر، مشکلات بورس و شرکت های بورسی، داخلی است و با رفع مشکلات و انجام اصلاحات ساختاری در اقتصاد است که می توان به دورنمای مثبت بازار سرمایه امیدوار بود.

بسته نجات صنعت و بازار تدوین شود

به گزارش آفتاب یزد، در همین حال، یک مسئول سابق سازمان بورس وضعیت فعلی بازار سرمایه را نگران کننده و هشدار بزرگی برای صنایع دانست و گفت:برای نجات بورس باید بسته نجات صنعت و بازار برای عبور از این بحران تدوین شود.محمود رضا خواجه نصیر وضعیت فعلی بورس را نگران کننده دانست و گفت: وضعیت این روزهای بورس نگران کننده است چرا که گشایشی در وضعیت هیچ کدام از صنایع ایجاد نشده و صنایع دیگری به صنایع بحران زده اضافه شدند.وی افزود: سال ۱۳۹۳ در حالی سپری شد که صنایع پالایشی، پتروشیمی و معدنی به واسطه رکود اقتصادی و هزینه های عمده تحریم ها با رکود مواجه شوند با این حال بهبود مذاکرات هسته ای در سال ۱۳۹۴ موجب شد تا صنایعی مانند خودرویی و بانکی به دلیل تاثیر پذیری از تحریم ها به لیدر بازار تبدیل شوند اما بعد از فصل مجامع و گزارش نامطلوب شرکتها اقبال به این گروه ها نیز از بین رفت.خواجه نصیر عنوان کرد: بنابراین نبود انتظار برای رفع مسائل در کوتاه مدت و نبود امید به گزارش های ۶ ماه و ۹ ماهه شرکتها موجب شده است که سرمایه گذاران با نگاه نا امید کننده به بورس نگاه کنند علاوه بر اینکه در یک سال اخیر مرتبا با خروج منابع مالی از بورس و رفتن سرمایه ها به سمت بانک و کاهش حجم نقدینگی مواجه هستیم این در حالی است که برای ادامه کار نه تنها نیاز به حفظ نقدینگی وجود دارد بلکه باید نقدینگی جدیدی تزریق شود تا سرمایه گذاران دورنمایی از وضعیت بازار داشته باشند.مدیر سابق نظارت بر بورس ها و بازارهای سازمان بورس در گفت وگو با ایسنا، تاکید کرد: اگر در وضعیت فعلی اقدامات اساسی و قطعی در خصوص صنایع صورت نگیرد باید نگران باشیم که این روند قرار است کجا متوقف شود.وی خاطرنشان کرد: این در حالی است که فارغ از وضعیت فعلی بورس باید سیاست گذاران اقتصادی به این فکر کنند که وضعیت بورس هشدار بزرگی برای صنایع است و اگر وضعیت صنایع به گونه ای باشد که توجیهی برای سرمایه گذاری نداشته باشد، معضلات بزرگی همچون بیکاری و ورشکستگی را به دنبال دارد لذا مسئولان باید این هشدار را به صورت بررسی یک بحران نگاه کنند.خواجه نصیر خروج از وضعیت فعلی بورس را نیازمند تصمیم جدی و اقدام عملی دولت دانست و عنوان کرد:تیم اقتصادی دولت برای حل این موضوع باید به صورت متمرکز فکر کند و در جهت حمایت از صنایع تصمیم گیری نماید.وی با بیان اینکه اعتقاد دولت به بهبود وضعیت صنایع و رفع مشکلات صنایع، اثر خود را در وضعیت بازار نشان می دهد، اظهار کرد: اگر صنایع مورد حمایت قرار بگیرد و دولت تصمیمات جدی و اساسی برای نجات صنایع اتخاذ کند، بازار سرمایه نیز به پشتوانه این حمایت بهبود پیدا می کند در غیر این صورت اگر تزریق منابع به بازار به پشتوانه تصمیمات صنعت همراه نشود، اثرات مقطعی دارد.خواجه نصیر گفت: اگر دولت دغدغه بهبود بازارها را دارد باید علی رغم همه مشکلات مالی برای بهبود صنایع اقدام اساسی انجام دهد زیرا بسیاری از کشورهای دنیا در مواقع وقوع بحران اقدامات اثر گذاری انجام می دهند که می تواند اثر گذار باشد.

باید امید به بازار سرمایه باز گردد

از سوی دیگر، یک کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت فعلی بازار سرمایه با توجه به افت های پیاپی شاخص بورس گفت: مشکل اصلی این روزهای بازار سرمایه، عدم وجود نقدینگی است. هرچند عوامل دیگری نظیر تسویه اعتبارات به دلیل فرارسیدن پایان سال مالی کارگزاران نیز مزید بر علت شده و بر شدت عرضه ها افزوده اما موضوع نگران کننده نبود تقاضای موثر در این سطح از قیمت ها است.این تحلیلگر مسائل بورس با اشاره به اینکه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، قیمت ها در سطح جذابی برای ورود نقدینگی قرار دارد، تصریح کرد: بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه معتقد به این موضوع هستند که هرگونه دخالت در عرضه و تقاضای طبیعی بازار به نوعی ضربه به استقلال و کارآیی بازار خواهد زد اما در برخی از مواقع بحرانی مانند شرایطی که بازار سهام ما این روزها دچار آن شده است، انتظار سرمایه گذاران بورس بر این مبنا استوار است که تدابیر مناسبی اندیشیده و به منظور حمایت از بازار، نقدینگی به آن تزریق شود.وی حامد ستاک خاطرنشان کرد: حس عدم اعتماد به بازار سرمایه، مخرب تر از هر اتفاق دیگری موجبات از بین رفتن سرمایه فعالان بورس را مهیا خواهد کرد که انتظار می رود با اندیشیدن تدابیری مناسب امید به بازار سرمایه ما باز گردد. هنوز بازار سرمایه ما به سطحی از کارآیی کامل نرسیده و نوپا است بنابراین هنوز نیازمند حمایت است.وی ادامه داد: با توجه به گمانه زنی هایی که از بودجه سال آینده کشور شکل گرفته است، ادامه روند فعلی یعنی اعمال سیاست انقباضی توسط فعالان اقتصادی و بازار سرمایه پیش بینی می شود. در عین حال، فعالان بازار سرمایه هنوز نشانه و علایمی از رونق بازار سرمایه و اقتصاد ندیده اند. ستاک گفت: هر چند افق سرمایه گذاری در ایران روشن است و با توجه به توافقات و برجام امید به سرمایه گذاری خارجی ایجاد شده است اما در این مرحله سرمایه گذاران نشانه ای برای عبور از رکود و معضل رکود تورمی نمی بینند. در مرحله اول باید رکود مهار شود حتی اگر این اتفاق بیفتد اما اقدامات عملی برای رونق بورس از سوی فعالان بازار مشاهده نگردد، وضعیت بازار دچار تغییر اساسی نخواهد شد.این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این مطلب که آیا وضعیت نرخ سود بانکی هم در شرایط ایجاد شده بورس تاثیر گذار بوده است؟ خاطرنشان کرد: بازارهای سرمایه و پول به صورت سنتی رقبای یکدیگرند و هر کدام که شرایط بهتری را داشته باشند، شرایط تضعیف دیگری را فراهم می کنند.

کاهش ۲۲۵ واحدی شاخص کل

شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران در پایان معاملات دیروز دوشنبه ۳۰ شهریور ماه ۹۴ با ۲۲۵ واحد کاهش عدد ۶۱ هزار و ۳۲۸ واحد را تجربه کرد. شاخص قیمت وزنی نیز در پایان معاملات دیروز این بازار با افت ۸۸ واحدی عدد ۲۴ هزار و ۴۴ واحد را به نمایش گذاشت و شاخص سهام آزاد شناور با ۵۷۷ واحد کاهش به رقم ۶۷ هزار و ۸۱۱ واحد دست یافت. شاخص بازار اول اما در حالی با کاهش ۲۸۸ واحدی به عدد ۴۲ هزار و ۵۲۵ واحد رسید که شاخص بازار دوم با افزایش ۲۳۹ واحدی به رقم ۱۳۶ هزار و ۳۶۶ واحد رسید.بر اساس این گزارش شاخص کل فرابورس (آیفکس) نیز در پایان معاملات این بازار با ۱۰  واحد کاهش عدد ۶۷۲ واحد را تجربه کرد.به گزارش فارس، ارزش کل معاملات دیروز بورس تهران به بیش از ۱۷۵ میلیارد تومان رسید که ناشی از دست به دست شدن ۶۲۰ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله طی ۳۳ هزار و ۱۴۴ نوبت خرید و فروش بود.طی معاملات دیروز نماد معاملاتی سه شرکت پالایش نفت اصفهان با ۵۴ واحد، پالایش نفت بندرعباس با ۵۲ واحد و مخابرات ایران با ۴۶ واحد کاهش بالاترین تاثیر منفی را در محاسبه شاخص کل بورس برجای گذاشتند.درعین حال نماد معاملاتی سه شرکت هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس با ۴۶ واحد، پتروشیمی مبین با ۳۵ واحد و سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی با ۳۱ واحد افزایش بالاترین تاثیر مثبت را در برآورد این نماگر به دوش کشیدند.

رکود از سمت اقتصاد به بازار سرمایه است و نه برعکس

یک اقتصاددان و استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت نامطلوب بازار سرمایه گفت: در وهله نخست باید بررسی کنیم که چه مشکلاتی باعث شد تا بورس چنین وضعیتی پیدا کند. دکتر آلبرت بغزیان تصریح کرد: زمانی که شاخص بازار سرمایه در حال افزایش بود تحلیل هایی که بیان می شد این بود که مردم نسبت به سودآوری شرکت ها خوشبین هستند و شرکت ها هم مشکل نقدینگی خاصی ندارند و بانک ها هم دستشان برای وام دادن باز بود. بنابراین آینده خوبی برای بحث تقاضای شرکت ها پیش بینی شده بود که باعث می شد که شرکت ها بیش از آن چیزی که واقعا هستند ارزشمندتر نشان داده شوند. در چنین وضعی بود که سرمایه ها به سمت بازار روانه شد. بغزیان گفت اما وقتی تزریق نقدینگی توسط دولت به اقتصاد کم شد مسلما آن بخش از نقدینگی که وارد بازار سرمایه می شد هم متوقف شد. بنابراین تقاضا در بازار سرمایه کم شد. از طرف دیگر، خود شرکت های بورسی هم که فروش شان کاهش یافت و اکثرا انبارهای آنها پر است. این شرکت ها بازار خارجی که ندارند. بازار داخلی هم که منتظر کاهش قیمت است. از سوی دیگر شوک هزینه ای هم به آنها وارد شد. وی افزود: معمولا بخش نفت و گاز در بازار سرمایه موجب رونق بورس می شد اما شاهد هستیم که به علت تعیین قیمت خوراک پتروشیمی که برای آنها سودآور نیست، سهامداران از داشتن چنین سهامی رویگردان شده اند. این استاد دانشگاه گفت: به نظر من بحث رکود اقتصادی به بورس هم کشیده می شود و رکود از سمت اقتصاد به بازار سرمایه است و نه برعکس، چون معمولا تامین مالی شرکت ها از سوی بانک ها انجام می شود بنابراین نقدینگی این شرکت ها باید افزایش یابد تا بازار سرمایه هم رونق بگیرد. بغزیان گفت: راه حلی که دولت به دنبال آن بود تشویق حقوقی ها برای خرید سهام در بازار بود تا شاخص کاهش نیابد اما این چیزی نیست که عرف بازار سرمایه باشد. بازار سرمایه باید به آن سمت برود که وقتی شرکت ها احساس کنند که در حال ضرردهی هستند خودشان به سمت تغییر ساختار و روش هایی بروند که به سودآوری برسند. البته دولت هم باید از شرکت هایی که مثلا بدهی های سنگین بانکی یا مسائل کارگری دارند حمایت کند تا این شرکت ها این دوره را بتوانند بگذرانند

منبع: اقتصاد ایرانی