مطالبات سیستم بانکی از نقدینگی کمتر شد

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- رشد بدهی غیر دولتی به بانک ها کمتر از 17 درصد رشد کرده در حالی که نقدینگی بیش از 22 درصد و سپرده غیردولتی 23 درصد رشد کرده است و این موضوع نشان می دهد که رشد تسهیلات دهی بانک ها و طلب بانک ها از بخش غیر دولتی حدود 6.6 درصد کمتر از رشد سپرده ها و بیش از 5 درصد کمتر از رشد نقدینگی بوده است.

در حالی که رقم مطالبات سیستم بانکی از دولت و بخش خصوصی در سالهای 90 تا 92 به خاطر سیاست انبساطی دولت قبل بالاتر از نقدینگی بوده، در سال 93و برای اولین سال در چهارسال اخیر، میزان مطالبات سیستم بانکی از نقدینگی کمتر شده است. 

در اسفند 93 میزان مطالبات سیستم بانکی به بیش از 777 هزار میلیارد تومان رسیده که از رقم 782 هزار میلیارد تومانی نقدینگی کمتر بوده است. 

در حالی که در سال 90 میزان مطالبات سیستم بانکی با 415 هزار میلیارد تومان بیش از 61 هزار میلیارد تومان بالاتر بود. در سال های 91 نیز میزان مطالبات سیستم بانکی 44 هزار میلیارد تومان و در سال 92 بیش از 12 هزار میلیارد تومان بیشتر از نقدینگی بوده است. 

این روند نشان می دهد که در دولت یازدهم تحت تاثیر سیاست انضباط مالی و کنترل نقدینگی، رقم مطالبات سیستم بانکی کمتر از نقدینگی شده است و مطالبات معوق، بدهی بخش دولتی و بدهی غیر دولتی به بانک ها، با تناسب بیشتری نسبت به رشد نقدینگی مواجه شده است.

رشد بدهی غیر دولتی کمتر از رشد سپرده ها و نقدینگی 

وضعیت سپرده های بانکی در اسفند ماه 93 نشان می دهد که کل سپرده های غیر دولتی به رقم 747 هزار میلیارد تومان رسیده و با رشد 23.3 درصدی همراه شده که نسبت به رشد نقدینگی 22.3 درصدی حدود یک درصد بیشتر بوده است و نشان دهنده جذابیت سپرده های بانکی برای مردم و صاحبان پول و سرمایه بوده است. 

سپرده غیر دیدارییا شبه پول با رقم 661 هزار میلیارد تومان شامل سپرده های بلندمدت و قرض الحسنه نیز به بیش از 88 درصد سپرده های غیر دولتی رسیده و نشان دهنده افزایش جذابیت سپرده های دارای سود کوتاه مدت و یکساله برای مردم در بانک ها بوده است. 

از سوی دیگر سهم سپرده های دیداری یا جاری، از کل سپرده های غیر دولتی با رقم بیش از 85 هزار میلیارد تومان به بیش از 11 درصد رسیده است. 

این وضعیت نشان دهنده این واقعیت است که بیشترین حجم سپرده ها به صورت حساب های سپرده دارای سود و همچنین به صورت کارت های الکترونیکی نگهداری می شود و مردم از موبایل بانک، دستگاه های عابر بانک، کارت خوان، اینترنت و... برای نق و انتقال پول استفاده می کنند و نیاز به نگهداری پول به صورت چک و حساب جاری کاهش یافته است و سهم چک از کل نقل و انتقال های پولی به شدت کاهش داشته است. 

همچنین رقم سپرده قانونی بانک ها در اسفند 93 نیز بیش از 85 هزار میلیارد تومان بوده که سهم 11.38 درصدی از کل سپرده های غیر دولتیداشته است. 

مقایسه وضعیت نقدینگی با رقم 782 هزار میلیارد تومانی در اسفند 93 با سپرده ها نشان می دهد که سهم سپرده های غیر دولتی بیش از 95 درصد نقدینگی بوده و به عبارت دیگر، بیش از 95 درصد نقدینگی به صورت سپرده های غیر دولتی در بانک ها در حال گردش بوده و بانک ها دسترسی خوبی به نقدینگی موجود کشور برای ارائه تسهیلات و... داشته اند. 

از مبلغ 782 هزار میلیارد تومانی نقدینگی، سهم پول  شامل سپرده دیداری و اسکناس و مسکوک منتشر شده با بیش از 15 درصد کل نقدینگی است. 

رقم اسکناس نزدیک به 45 هزار میلیارد تومان با 5.7 درصد نقدینگی، و رقم سپرده دیداری با حدود 85 هزار میلیارد تومان و 11 درصد نقدینگی، اجزای تشکیل دهنده پول بوده اند. 

رقم پایه پولی با 131 هزار میلیارد تومان سهم 16.76 درصدی از نقدینگی داشته است و در نتیجه ضریب فزاینده یا تکاثر پولی نیز به عدد 6 رسیده است. 

رقم شبه پول یا سپرده غیر دیداری نیز با 661 هزار میلیارد تومان سهم  84.56 درصد از نقدینگی را کسب کرده و نشان دهنده موفقیت بانک ها در جذب نقدینگی به حساب های دارای سود بانکی بلندمدت و کوتاه مدت است. 

در عین حال بدهی غیر دولتی به بانک ها یا مطالبات بانک ها از مردم معادل 630 هزار میلیارد تومان معادل 80 درصد نقدینگی کشور است و این موضوع نشان می دهد که بانک ها از منابع خود استفاده زیادی داشته و مجموع سپرده های غیر دولتی در بانک ها را به خوبی به کار گرفته اند. اما در عین حال به خاطر کنترل سیاست های اعتباری و انضباط مالی، رشد بدهی غیر دولتی به بانک ها کمتر از 17 درصد رشد کرده در حالی که نقدینگی بیش از 22 درصد و سپرده غیردولتی 23 درصد رشد کرده است و این موضوع نشان می دهد که رشد تسهیلات دهی بانک ها و طلب بانک ها از بخش غیر دولتی حدود 6.6 درصد کمتر از رشد سپرده ها و بیش از 5 درصد کمتر از رشد نقدینگی بوده است. 

به عبارت دیگر، سیاست بانک ها، گردش مناسب نقدینگی، افزایش جذب سپرده ها نسبت به تسهیلات دهی، انضباط مالی، کاهش مطالبات معوق و بدهی غیر دولتی به بانک ها بوده است. 

بدهی غیر دولتی به بانک های تخصصی معادل 14.4 درصد و بدهی غیر دولتی به بانک های تجاری 17.4 درصد بوده و این موضوع نشان می دهد که بانک های تخصصی از جمله بانک مسکن عملکرد بهتری نسبت به سال های قبل در تسهیلات دهی داشته اند. 

از سوی دیگر، مجموع مطالبات سیستم بانکی شامل بانک ها و بانک مرکزی از مردم و بخش دولتی نیز با رقم قابل توجهی 777 هزار میلیارد تومان رشد 19.3 درصدی داشته و این رشد نسبت به رشد نقدینگی 22 درصدی و رشد 23 درصدی سپرده ها و رشد 27 درصدی سپرده های غیر دیداری کمتر بوده است. 

نکته قابل توجه این است که با وجود رشد نقدینگی 22.3 درصدی، میزان پول تنها 1 درصد رشد کرده و سهم پول از نقدینگی حدود 15 درصد بوده است. 

سپرده دیداری نیز در طول سال 93 با کاهش 7 دهم درصدی مواجه شده و سهم آن از نقدینگی به کمتر از 11 درصد رسیده است. 

رشد سپرده غیر دیدارییا شبه پول با 27 درصد بالاتر از رشد سپرده های غیر دولتی با رشد 23 درصد و بالاتر از رشد نقدینگی با رشد 22 درصد بوده است. 

در نتیجه سهم پول شامل سپرده دیداری و اسکناس و مسکوک از سپرده های غیر دولتی به زیر 12 درصد رسیده است. 

سهم سپرده دیدارییا حساب جاری نیز به 11.45 درصد محدود شده و بیشتر مردم علاقه مند هستند که پول خود را در حساب های کوتاه مدت و بلندمدت نگهداری کنند تا در مواقع لزوم و حواله ها و خرید ها از سپرده های خود پول خرج کنند و در نتیجه مراجعه کمتری به چک و حساب جاریوجود دارد و بیشتر نقل و انتقال پول از طریق کارت های الکترونیکی و اینترنت و همراه بانک انجام می شود و یا از طریق کارت خوان ها و عابر بانک ها نقل و انتقال پول را انجام می دهند.