پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- سهم اقتصاد آمریکا در تولید ناخالص ملی جهان کاهش خواهد
یافت.
به نقل از
اسپوتنیک، جنگ جهانی دوم عملا بر سیستم استاندارد طلایی خط
کشید. جهانیان به این نتیجه رسیدند که باید سیستم جدید ارز
— سرمایه گذاری را طراحی کنند. این سیستم باید پاسخگو مسایل
معاصر باشد و کاری کند که کشورها بتوانند مناسبات بین
المللی اقتصادی را در دنیای متغییر برقرار کنند.
قراردادهای برِتون — وودز ظاهر شدند.
احیا
اقتصاد ملی پس از جنگ، جهان را به دو قسمت تقسیم کرد: یک بخش از جهان
محتاج کمک بود و بخش دیگر جهان آماده رساندن این کمک. در صحنه جهانی
آمریکا نقش هر چه فعالتری بخود اختصاص داد که بتدریج از نقش
بدهکار
به طلبکار تغییر شکل یافت. در این زمینه ایده ایجاد
مکانیزمی که به کمک آن بتوان پول را از یک کشور به کشور دیگر ارسال کرد
و تأمین بازگشت آنها به کشور اول از طرفداران هر چه بیشتری
برخوردار شد.
در
کنفرانس بِرِتون — وودز 44 کشور شرکت داشتند. همانا در آنجا
ساختار
اقتصاد مابعد جنگ جهانی تعیین شد. در آن کنفرانس در باره ایجاد
سیستم جدید ارزی — مالی به توافق رسیدند. هری
دِکستر وایت وزیر دارایی آمریکا اولین طرح را پیشنهاد
کرد. قرار بود یک صندوق ثبات دهنده مالی به میزان 5
میلیون دلار تأسیس شود. این پول باید اساس وام هایی را تشکیل بدهد
که به رفع کمبود پول کشورهای شرکت کننده کمک کند. اما مخالفانی با طرح
آمریکایی نمایان شدند.
الکساندر
ساوچِنکو رئیس مرکز نظارت بر اوضاع و تحقیقات منطقه ای
در
آکادمی اقتصاد ملی و مدیرت دولتی وابسته به ریاست جمهوری
روسیه در این خصوص گفت: وقتی نظم جهانی برِتون — وودز ایجاد شد در
ابتدا انگلیسی ها تلاش کردند دراین زمینه با آمریکایی ها رقابت
کنند. آنها حتی کینس را به آنجا بردند که او سعی کرد نه به نفع
ارز ملی — استرلینگ که در آن زمان ارزش آن پایین تر از دلار آمریکا
بود، بلکه ایجاد ارز دیگری شبیه یورو کنونی سخنرانی کند.
اما با وجود اینکه او شخصیت معتبری بود، آمریکایی ها در آن زمان او را
«گوشمالی» خوبی دادند. آمریکا این نظریه را عنوان کرد که دلار مانند طلا خوب است.
این وضع تا زمان سلطه کامل آمریکا در اقتصاد ادامه داشت.
اگر به
طرح مطرح شده از سوی جون مینارد کینس توجه کنیم ایجاد سیستم
چند
جانبه پرداخت در نظر گرفته شده بود. همچنین به برقراری مسئولیت
جامع
بر تنظیم مناسبات ارزی و پرداخت های بین المللی توجه شده
بود. بدین منظور پیشنهاد شده بود
اتحادیه بین المللی تسویه (نقل وانتقال بانکی) ایجاد شود تا ارز جدید
خاص خود را منتشر کند. به عقیده اقتصاددان انگلیسی
همانا چنین ارزهای جهانی باید یگانه وسیله پرداخت جهانی
شود. اما تمام این ایده ها فقط بصورت طرح باقی ماندند و نتوانستند
با برتری آمریکا در عرصه های سیاسی و اقتصادی
مقابله کنند.
الکساندر
ساوچِنکو در این باره گفت: این امر تعیین کننده گام های بعدی بود.
دلار به دلیل قدرت اقتصادی آمریکا نیست که قدرت خود را حفظ کرده
است. زیرا اگر پس از جنگ جهانی دوم وقتی سیستم بِرِتون —
وودز شکل گرفت، سهم آمریکا در تولید صنعتی جهان 25 درصد
بود اکنون این شاخص فوق العاده ناچیز است. دلار بر پایه امکانات
نظامی — سیاسی آمریکا و امکان ایجاد ائتلاف ها توانسته قدرت خود
را حفظ کند. صندوق بین المللی پول و بانک جهانی که بر اساس دلار
کار می کنند نیز نقش خود را در این زمینه ایفا می کنند.
عملا
نتیجه قرارداد بِرِتون — وودز وفق یابی کشورها با سیستم
ارز ملی آمریکا و بریتانیا — ابرقدرت
های آن زمان جهان شد. اما آمریکایی ها توانستند بتدریج
لندن را از این روند کنار بزنند. نهایتا در عرصه های مالی
جهان سیستمی شکل گرفت که فقط یک کشور مقررات بازی رادیکته می کند.
حتی
اکنون با وجود مسائل زیاد در اقتصاد آمریکا و موفقیت های یکسری
از رقبا مثلا چین، دلار فعلا قصد ندارد نفوذ خود را با ارز
دیگری تقسیم کند.
سرگی
پوخوف کارشناس ارشد مدرسه عالی اقتصاد روسیه گفت: بر طبق تمام پیش بینی ها
در دراز مدت سهم اقتصاد آمریکا در تولید ناخالص ملی جهان کاهش خواهد
یافت. اروپا ، ژاپن و چین با آهنگ رشد بالای خود، آمرکیا را به
عقب خواهند راند. اما فعلا تمام محاسبات اصلی به دلار انجام می شود و
دلار ارز ذخیره باقی می ماند. شاید در سال 2050 میلادی تغییر
ریشه ای در این وضع رخ بدهد. اما در 5 سال آینده کمتر کسی این تغییر را حس
خواهد کرد.
در
واشنگتن نیز بخوبی درک می کنند که تغییرات بناچار بروز خواهند کرد.
این
فرایند غیر قابل بازگشت است. اما زمان آن فعلا مشخص نیست. به عقیده
کارشناسانی که در مصاحبه با رادیو « سپوتنیک شرکت داشتند، آمریکایی ها
بهتر
است برای آن آماده شوند که عصر برتری آنها در دنیای مالی بزودی
به پایان خواهد رسید.
منبع:
شفقنا