پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- نفت ارزان بالاخزه باعث افزایش تقاضای جهانی می شود، اما
نه به این زودی ها. قیمت نفت باز هم روندی نزولی به خود گرفته و با افتی 12 دهم
درصدی به کمتر از 42 دلار در هر بشکه معامله می شود و این یعنی پائین ترین رقم از
مارس سال 2009 تاکنون.
مارکت
واچ، در حالیکه افت شدید قیمت نفت طی سال گذشته ناشی از دو شوک عرضه بود، افت فعلی
نیز ناشی از بعد مهم تقاضا است. در عین حال، بازار نفت در حال کشف فعالیت تحت رژیم
یک تولیدکننده نوسانی جدید، یعنی آمریکا است. در نتیجه فرآیند شکل گیری قیمت ها در
این روزها روند منظمی ندارد.
پویایی
بازارهای انرژی تغییر کرده، به خصوص از سال 2014-2013 که نفت شیل در مقیاس بالا
وارد بازار شد. با توجه به اینکه این منبع جدید تقاضای انرژی بیشتری را در سطح
جهانی تامین می کند، مصرف کنندگان انرژی مانند گذشته به نفت اوپک و دیگر
تولیدکنندگان وابسته نبودند. در این فرآیند، آسیب پذیری آنها نسبت به نگرانی های
ژئوپولیتیک نیز کاهش یافت.
در کنار
تغییرات بخش عرضه، بیانیه تاریخی عربستان بود مبنی بر اینکه دیگر در نقش
تولیدکننده نوسانی اوپک بازی نخواهد کرد؛ در زمان افت شدید قیمت، تولیدات خود را
کاهش نخواهد داد و در زمان افزایش قیمت برای تنظیم آن، تولیدات خود را افزایش
نخواهد داد.
این
تصمیم هم عاقلانه و هم قابل درک بود. ایفای نقش تولیدکننده نوسانی، هزینه
روزافزونی برای نسل های امروز و آینده عربستان داشت.
تولیدکنندگان
غیرصنعتی نفوذ خود در بازار را افزایش داده بودند، تولیدکنندگان غیراوپک همچنان
برنامه افزایش تولیدات داشتند و برخی اعضای اوپک به سقف تولید تعین شده از سوی این
سازمان پایبند نبودند. با توجه به تمامی این مسائل، عربستان دیگر نمی توانست متحمل
هزینه های کوتاه و درازمدت ایفای نقش تثبیت کننده بازار باشد.
چنین
تغییر اساسی در بخش عرضه بازار، طبیعتا باعث افت شدید قیمت نفت شد. قیمت ها سال
گذشته ظرف چند ماه به بیش از نصف کاهش یافت و باعث تعجب بسیاری از تاجران و تحلیل
گران نفتی شد.
قیمت
نفت برای مدتی به ثبات رسید اما خیلی زود، چند عامل دیگر این ثبات نسبی را برهم زد
و قیمت ها بیش از پیش کاهش یافت: شواهدی وجود داشت دال بر اینکه اقتصاد جهانی در
حال ضعیف شدن است و بخش قابل توجهی از این ضعف در کشورهای مصرف کننده انرژی مانند
چین، بزریل و روسیه (که خود تولیدکننده انرژی نیز محسوب می شود) به چشم می خورد.
کند شدن رشد اقتصادی جهان باعث تشدید فشارهای اقتصادی نیز شده و در برخی کشورها
آسیب های اجتماعی را به دنبال داشته است.
تصور
تغییر سریع روند عرضه و تقاضای فعلی در بازار جهانی نفت، آن هم در آینده ای نزدیک
سخت است. آمریکا به عنوان تولیدکننده جدید نوسانی، واکنش به مراتب کندتری نسبت به
عربستان و اوپک دارد. طی ماه های آینده آمریکا شرایط عرضه و تقاضای خود را به گونه
ای تغییر خواهد داد که روند کاهش قیمت تا اندازه ای کند شود و بازار یک بهبودی
تدریجی را تجربه کند. اما برخلاف تولیدکننده نوسانی قبلی، این مسئله ناشی از
نیروهای سنتی بازار خواهد بود، نه تصمیمات سیاسی.
در
واقع باید انتظار کاهش شدیدتر تولیدات انرژی آمریکا را داشته باشیم. آمریکا با
تعطیل کردن چاه های نفتی بیشتر و متوقف کردن سرمایه گذاری های جدید در بخش اکتشاف
منابع نفت شیل، احتمالا افت تولیدات انرژی و همچنین کاهش سهم خود در بخش تولیدات
جهانی را تجربه خواهد کرد.
اما
در شرایطی که تقاضا رو به افزایش خواهد بود، تاثیر چندانی بر قیمت نفت نخواهد
داشت. بله، مصرف کنندگان آمریکایی به سمت خرید کامیون و خودروهای بزرگتر گذار
خواهند داشت و بیشتر به سفر خواهند رفت. اما شکل گیری این نوع از تقاضا بسیار
تدریجی است.
در
نهایت، هیچ تولیدکننده نوسانی سرنوشت قیمت امروز نفت را کنترل نمی کند. بهبود
پایدار قیمت ها مستلزم یک اقتصاد جهانی سالم تر است که رشد سریع را با ثبات مالی
بیشتر ترکیب می کند. و این مسئله به سرعت رخ نخواهد داد، به خصوص با توجه به نواقض
سیاسی هم در کشورهای پیشرفته و هم در اقتصادهای نوظهور.
منبع:
فرارو