عدم‎شفافیت بلای جان اقتصاد چین

پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- «دلایل کندی رشد اقتصاد چین را باید در وادی سیاست آن و نه در وضعیت بازار بورس، جست وجو کرد.» نشریه اکونومیست بااشاره به بی ثباتی های اخیر دربورس و آغاز خاموش گردهمایی تابستانه رهبران چین برای طرح ریزی استراتژی سیاسی- اقتصادی از اصرار پکن برای در پیش گرفتن سیاست «عدم شفافیت» انتقاد کرده و مهم ترین نگرانی درباره چین را ابهام موجود در شیوه حکومتداری شی جین پینگ می داند. به اعتقاد نویسنده این گزارش، شیوه حکومت داری «شی» برای جهانی که می کوشد درکی صحیح از خیزش اقتصادی این کشور داشته باشد، اصلا دلگرم کننده نیست.
به گزارش تعادل، اکونومیست می نویسد، در روزهای گرم اگوست رفت وآمدها به بندر بیدایهه بیش از هر زمان دیگری در سال است. توریست ها و شناگران در شرایطی در سواحل قدم می زنند که ماموران پلیس همه جا حضور دارند. بازدیدکنندگان در ایست های بارزسی متوقف می‎شوند. از خودروها درخواست گواهینامه های ویژه می شود. در اینجا ویلاهایی وجود دارند که افراد مهمی به آن رفت وآمد دارند و درباره مسائل مهمی صحبت می کنند. اینکه این افراد دقیقا چه کسانی هستند، یک راز است. با این حال احتمالا رهبران چین از شی‎جین پینگ، رییس جمهور گرفته تا لی کی گیانگ، نخست وزیر، وزرا، مقام های استانی و ارشد حکومتی احتمالا همگی در این منطقه ییلاقی هستند، گردهمایی که از نخستین سال حکومت «مائو تسه دونگ» پایه گذاری شدند و دولت هیچگاه فهرستی از شرکت کنندگان آن را منتشر نکرده است. گفته می شود این افراد درجلسات محرمانه یی که در این منطقه ییلاقی ترتیب می دهند، استراتژی سیاسی ـ اقتصادی کشور را برای سال پیش رو طرح ریزی می کنند. در شرایطی که حتی رسانه های دولتی از تایید برگزاری چنین گردهمایی خودداری می کنند، انتشار اطلاعاتی از دستورکار مقام های ارشد چین در این گردهمایی بعید به نظر می رسد. یکی از تاریک ترین زوایای یک نظامی سیاسی، عدم شفافیت است. اگرچه زمان دقیق برگزاری این گردهمایی تابستانه به طور رسمی اعلام نشده اما بنا بر اعلام رسانه های چینی خارج از کشور، هتل داران و فروشندگان محلی، باتوجه به حضور سنگین پلیس و تردد خودروهای مدل بالا با شیشه های رنگی به ویلاهای محافظت شده، گردهمایی امسال یک هفته زودتر از سال گذشته آغاز شده است. گرچه دستور کار این گردهمایی اعلام نشده، اما یک چیز حتمی است. رشد اقتصادی، بی ثباتی بورس و خروج سرمایه گذارها از این کشور قطعا ازجمله موضوعاتی است که مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
اکونومیست می نویسد، اقتصاد چین امسال شاهد کندترین روند رشد در یک ربع قرن اخیر بوده است. در هفت سال پیش که دنیا شاهد یک بحران جهانی بود، اقتصاد چین به بالاترین سطح خود رسید اما همین اقتصاد ماه گذشته شاهد سقوط بود. چین که زمانی از آن یک «اعجاز در اقتصاد» نام برده می شد؛ امروز دیگر اینگونه نیست و شاهد آن، سقوط اخیر قیمت جهانی کالاست.
تمایل رییس جمهور چین به این است که رشد کند اقتصادی کشور را یک روال عادی جدید معرفی کند و این امر خود گواه آن است که کشور در حال قطع وابستگی به سرمایه گذاری متکی بر اعتبار است. نخبگان حزب حاکم مشغول بررسی هستند تا به طریقی شتاب سریع رشد اقتصادی را به گونه یی حفظ کنند تا از بروز تنگناهای مالی که مولد یک بحران تمام عیار است، جلوگیری شود. شی جین پینگ یک سال پس از به قدرت رسیدن، اعلام کرده که نیروهای بازار باید نقشی «تعیین کننده» در شکل دهی به اقتصاد کشور ایفا کنند. تلاش های سنگین دولت او در راه تقویت قیمت سهام هم این سوال را مطرح کرد که آیا دولت قادر به انجام تعهداتش برای نیل به این وضعیت آرمانی خواهد بود یا خیر.
برخی از مقام های چین با سپردن زمام کامل امور اقتصاد کشور به بازار مخالف هستند و برخی هم اعتقادشان بر این است که کشور عمیقا نیازمند اصلاحات اقتصادی است چون مانع از افتادن چین به دامی خواهد شد که ژاپن در یک دوره درازمدت رکود در آن افتاد. همین مباحث در دولت دنگ شیائوپینگ، رهبر وقت چین در سال ۱۹۸۸ میلادی، نیز مطرح بود. دنگ نسبت به باز خوردهای منفی اصلاحات اقتصادی در کشور کاملا مردد بود. سرانجام وی با متمایل شدن به سمت محافظه کاران, مولد یک سری دسته بندی های سیاسی شد که ثمره آن تظاهرات سراسری اعتراض آمیز در یک سال بعد در میدان «تیان آن من» پکن بود. دنگ سرانجام در سال ۱۹۹۲ میلادی موفق شد برنامه اصلاحاتش را اجرا کند. اما اوضاع امروز با شرایط سال ۱۹۹۲ میلادی متفاوت است. شی جین پینگ رهبر نسلی متفاوت از اسلاف خود است. او قوانین سیاست چین را از نو نوشت و سیستم دنگ را که مبتنی بر «رهبری جمعی و اشتراکی» بود، منسوخ کرد و خود به تنهایی تقریبا همه پست ها و مناصب کابینه را برعهده گرفت. او همزمان جنگی بی سابقه و در سطحی وسیع علیه فساد به راه انداخته است.
در این راستا، یکی از مقام‎های ارشد چین که اخیرا به اتهام فساد برکنار شده گئو بوکسیونگ بود که زمانی عالیرتبه ترین ژنرال نیروهای مسلح چین بود. وی در تاریخ ۳۰ جولای از حزب اخراج شد و اینک به جرم اختلاس به دست عدالت سپرده شده است. تعداد ۱۲ ژنرال دیگر، بیش از ۵۰ مقام در سطح وزیر و صدها هزار تن از کارمندان دون پایه هم با سرنوشت هایی مشابه روبه رو هستند. همه این جریانها موید آن است که شی، رهبری است قوی اما از طرفی دلالت بر آن دارد که او دشمنان بسیاری دارد. مفروضات فوق دلالت بر این دارد که وضعیت اقتصاد چین امکان ندارد کاملا اطمینان بخش باشد اما دست کم بیانگر این است که رشد اقتصاد حفظ شده است. ابهام موجود در شیوه حکومت داری شی است. واقعیت این است که شیوه حکومت داری وی برای جهانی که می کوشد درکی صحیح از خیزش اقتصادی چین داشته باشد، ابدا دلگرم کننده نیست. اما مشکل نگرانی از توسعه چین بیش از آنکه مربوط به وضعیت تب آلود بازار بورس باشد، عمدتا مربوط به مخاطراتی است که در کمین سیاست آن است. بازار بورس راهنمای چندان صحیح و معتبری برای نشان دادن وضعیت اقتصاد چین نیست.

منبع: اقتصاد ایرانی