پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- پس از اعلام توافق هسته ای با ایران، وکلا با تماس های
متعدد از سوی شرکت های بزرگ آمریکایی مواجه شدند که مشتاق اطلاع از جزئیات توافق ۱۵۹ صفحه
ای برای چشم انداز کسب و کار خود در ایران بودند.در کوتاه مدت، پاسخ برای بسیاری
از آنها این است: تغییر چندانی ایجاد نمی شود.
وکلا و
مدیران شرکت های آمریکایی عنوان می کنند که این شرکت ها با خطر از دست دادن بازار
ایران در مقابل رقبای خارجی روبرو هستند، درحالیکه توافق تاریخی با ایران امضا شده
و قانونگذاران آمریکایی همچنان خواستار محدودیت بلندمدت تجارت و سرمایه گذاری (در
ایران) هستند.
توافق
ایران با قدرت های جهانی برای محدود کردن برنامه هسته ای در ازای لغو تحریم های
اقتصادی، بازار چهارمین دارنده ذخایر نفتی جهان، دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی و
کشوری با ۸۰ میلیون جمعیت را به روی شرکت های چند ملیتی
می گشاید.
محدودیت
های تجارت با تهران که قدمتی چند دهه ای دارد، مربوط به قبل از بحران هسته ای و
مرتبط با نگرانی های دیگری از جمله حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر است که به قوت
خود باقی خواهد ماند.یک مقام ارشد دولت آمریکا مدعی شد که اشخاص و بانک های
آمریکایی همچنان بطور کلی از معامله با شرکت های ایرانی از جمله سرمایه گذاری در
ایران و تسهیل تجارت با این کشور منع هستند.
توافقنامه
وین، مسیر را برای برخی شرکت های آمریکایی برای گسترش فعالیت در ایران هموار می
کند. شرکت های آمریکایی تا زمانی که مجوزهای لازم را از دولت آمریکا اخذ کنند،
مجاز به فروش یا اجاره هواپیمای مسافربری به ایران خواهند بود که فرصت مناسبی برای
شرکت هایی از جمله بوئینگ محسوب می شود.
این
توافقنامه همچنین به دولت آمریکا اجازه می دهد تا مجوز فعالیت شعبات خارجی شرکت
های آمریکایی در ایران را صادر کند؛ فعالیت این شعبات با تصویب کنگره از سال ۲۰۱۲
ممنوع شده بود.
یکی از
مقامات خزانه داری آمریکا در مصاحبه رویترز اعلام کرد که تصمیم گیری درخصوص اعطای
مجوز از طریق دفتر کنترل دارایی های خارجی صادر شده و این شعبات ممکن است با
محدودیت فعالیت مواجه شوند. به گفته این مقام، دامنه مجوز فعالیت باید تعیین شود.
مدیران و
گروه های تجاری آمریکایی نگران هستند که با ادامه سیاست های دولت این کشور، شرکت
های آمریکایی تنها نظاره گر حضور گسترده رقبای اروپایی و آسیایی در ایران باشند،
مگر اینکه کنگره اقدامی برای تغییر قوانین انجام دهد.
ویلیام مک
گلون از وکلای فعال در بخش کنترل صادرات و تحریم ها در موسسه Latham &
Watkins واشنگتن تأکید می کند: این توافقنامه در بسیاری از موارد، چراغ
سبزی برای شرکت های آمریکایی برای از سرگیری تجارت در ایران نیست.
(به گفته
مک گلون)، دموکرات ها و جمهوریخواهان همچنان بشدت خواستار حفظ تحریم های اولیه
علیه ایران هستند و دشوار است که در کوتاه مدت شاهد تغییر در این رویه باشیم.
حتی اگر
این اجازه صادر شود، شرکت ها با احتیاط درخصوص بازگشت به ایران عمل می کنند که این
مسأله ناشی از نگرانی درخصوص تغییر سیاست دولت در شرایط پیروزی یک جمهوریخواه در
انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ است. سه نامزد
جمهوریخواه چند روز قبل اعلام کردند که (درصورت پیروزی در انتخابات) این کار را
انجام خواهند داد.
جمهوریخواهان
در کنگره از مدت ها قبل، تلاش برای ناکام گذاشتن این توافق را آغاز کرده اند و این
نگرانی وجود دارد که شرکت هایی آمریکایی از شرایط ایجاد شده پس از توافق (برای
حضور در ایران) محروم خواهند بود.
برخی از
تأثیرگذارترین گروه های لابی تجارت درخصوص مسأله ایران سکوت کرده اند، درحالیکه
نقش فعالی در اعمال فشار برای کاهش تحریم ها علیه کوبا و روسیه ایفا کرده اند.
گروه
محافظه کار Business
Roundtable متشکل از مدیران ارشد شرکت های بزرگ آمریکایی از جمله بوئینگ و
اکسون موبیل اعلام کرد که خود را درگیر موضوع ایران نمی کند. اتاق بازرگانی، انجمن
ملی تولیدکنندگان، فدراسیون ملی خرده فروشی (NRF) نیز از ارائه توضیح در این خصوص خودداری
کرده اند.
شروع آهسته
در مسابقه
جهانی برای بهره مندی از منابع گسترده انرژی ایران، شرکت های آمریکایی شروع آهسته
ای دارند. مقامات ایرانی تخمین می زنند که که این کشور به ۲۳۰
میلیارد دلار سرمایه گذاری تنها در بخش نفت نیاز دارد تا بتواند زیرساخت های انرژی
را بروزرسانی کرده و تولید نفت و گاز را گسترش دهد.
با این
حال، شرکت های بزرگ آمریکایی اعلام کرده اند که وارد مذاکره با ایران نشده اند تا
با دولت فدرال درگیر نشوند. درمقابل، برخی از شرکت های نفتی اروپایی در ابراز
علاقمندی ( برای سرمایه گذاری) قبل و بعد از اعلام توافق با ایران سریع عمل کردند.
سخنگوی
غول نفتی شل اعلام کرد که این شرکت "علاقمند بررسی نقشی است که شل می تواند
در توسعه پتانسیل انرژی ایران ایفا کند".
سخنگوی
شرکت خدمات نفتی آکر (Aker) نروژ تأکید کرد: ما پیش از تحریم ها در
ایران فعالیت می کردیم و اکنون علاقمند دور جدید فعالیت ها پس از برداشته شدن
تحریم ها هستیم.
گروه نفت
و گاز انی (Eni) ایتالیا نیز از برنامه این شرکت برای سرمایه
گذاری در ایران درصورت برداشته شدن تحریم ها و بهبود وضعیت قراردادها از سوی ایران
خبر داد.
غول های
نفتی شورون (Chevron) و کونوکو فیلیپس (ConocoPhillips)
آمریکا هر دو تأکید می کنند که در انطباق کامل با قوانین ایالات متحده فعالیت می
کنند و کونوکو اعلام کرده که در حال مذاکره با ایران نیست. اکسون (Exxon)
بعنوان بزرگترین شرکت عمومی نفت جهان نیز مذاکره با ایران را رد کرده است.
دیگر شرکت
های آمریکایی نیز تقریبا رویه مشابهی در پیش گرفته اند. شرکت جنرال موتورز مذاکره
با ایران را رد کرده و از پایبندی به تحریم های اعمال شده توسط ایالات متحده خبر
داده است. شرکت Starbucks
بعنوان بزرگترین شرکت قهوه جهان اعلام کرد که برنامه ای برای ورود به بازار ایران
ندارد و شرکت کوکاکولا نیز معتقد است که بحث در این مورد بسیار زود است.
وکلای
شرکت ها و گروه های تجاری می گویند، شرکت های آمریکایی باید فشار بر روی
قانونگذاران برای کاهش محدودیت ها را اکنون که توافقنامه امضا شده است، آغاز کنند،
چراکه شاهد تأثیر محسوس از دست دادن بازار ایران هستند.
وانسا
سیارا معاون رئیس کمیته اضطراری تجارت آمریکا تأکید می کند: آنچه برای شرکت های
آمریکایی بسیار سخت است، این است که ببینند تنها گروهی هستند که برخلاف بقیه جهان،
تجارت با ایران را از دست داده اند.
"هر
زمان که شما در موضع ضعف نسبت به رقبای خارجی خود قرار داشته باشید، سهم بازار را
از دست می دهید."
منبع: بیزینش اینسایدر