پایگاه خبری تحلیلی
فولاد (ایفنا)- چه اقدامات
سیاستی باید برای دوره پس از تحریم توسط دولت و سیاست‌گذاران برای موفقیت اقتصاد
ایران صورت گیرد؟ در این مورد نکته مهمی که باید توجه شود این است که رفع تحریم‌ها
تا حدودی می تواند مشکلات را کاهش دهد اما ناکارآیی در اقتصاد ایران تقریبا در
تمام سال‌های بعد از جنگ وجود داشته و اگر چه شدت و ضعف داشته اما به هر ترتیب این
چنین موضوعی در اقتصاد ایران مشاهده شده است و بنابراین برای دوره پس از تحریم
باید از هم‌اکنون به‌فکر آسیب‌شناسی در اقتصاد به منظور رفع ناکارآیی در سیستم بود. به
نظر بنده اصلاحات ساختاری در حوزه اقتصاد و حتی سایر حوزه‌ها باید صورت گیرد و در
غیر این صورت همانند چند دهه اخیر نتایج قابل قبولی از منابع مالی عظیم نفتی
نخواهیم گرفت. در این راستا دولت باید در جهت تغییرات و تحولات زیر از هم‌اکنون
سیاست‌گذاری کند:
1- سیاست‌گذاری در جهت جذب وسیع سرمایههای
خارجی در صنایع نفت و گاز باشد. همچنین این سیاست‌گذاری‌ها برای جذب سرمایههای
خارجی در صنایع دارای مزیت نسبی به‌خصوص مانند پتروشیمی باید باشد و به‌طور کلی
صنایعی باید مدنظر قرار بگیرند که نفت به عنوان مواد اولیه اصلی آنها محسوب می‌شود؛
مانند پتروشیمی یا ایجاد پالایشگاه‌های تولید بنزین که در این مورد جایگاه قابل
توجهی دارند و به همین دلیل تاکید بنده بر این است که دولت در زمینه جذب سرمایههای
دیگر کشورها در این حوزه‌های اقتصادی اقداماتی را مدنظر قرار دهد.
2- خصوصی‌سازی واقعی و کاهش اندازه دولت
را باید مدنظر قرار دهند. در سیاست‌گذاری‌هایی که جزء اقدامات اساسی پس از دوران
تحریم محسوب می‌شود باید خصوصی‌سازی واقعی مدنظر قرار گیرد که به تدریج اندازه
دولت کاهش یابد. این اقدام به‌شرط این که در مسیر
تقویت رقابت باشد می‌تواند علاوه بر تامین کسری بودجه و جلوگیری از رشد نقدینگی
موجب افرایش بهره‌وری شود تا از این طریق بخشی از اهداف بلندمدت دولت را تامین کند.
3- کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و بهبود فضای
کسب‌وکار هم باید به عنوان یکی اقدامات سیاستی دوران پس از تحریم مدنظر قرار گیرید
تا از این طریق ریسک سرمایه‌گذاری‌ها کاهش یابد و فضای کسب‌وکار کشور با اقدامات
لازم بهبود یابد.
4- کاهش فساد مالی از طریق اصلاح قوانین
و ایجاد شفافیت مالی و جلوگیری از رانت‌خواری هم یکی دیگر از موارد مدنظر در
اقدامات سیاستی دوران پس از تحریم است. باید در کنار «سیاست‌گذاری برای جذب سرمایههای
خارجی در بخش‌هایی مانند صنایع نفت و گاز و صنایع دارای مزیت نسبی» و از طرف دیگر «خصوصی‌سازی
واقعی و کاهش اندازه دولت»، «کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و بهبود فضای کسب‌وکار» در
کنار «کاهش فساد مالی» مدنظر قرار بگیرد تا بخشی از مشکلات مربوط به این موضوع هم
برطرف شود.
5- پنجمین اقدام سیاستی برای دوره پس از
تحریم توسط دولت و سیاست‌گذاران که برای موفقیت اقتصاد ایران لازم به نظر می‌رسد
تقویت سرمایه اجتماعی با ایجاد فضای مناسب و کاهش شکاف‌های سیاسی و اجتماعی در
جامعه و گروه‌ها در راستای ایجاد وحدت است. این موضوع هم باید در کنار آن چهار موردی
که پیش از این، به آنها اشاره کردم مدنظر قرار بگیرد تا موفقیت‌های اقتصادی ایران
حاصل شود.
6- مورد دیگر در کنار آن پنج اقدام
سیاستی لازم برای کسب موفقیت اقتصاد ایران در دوره پس از تحریم این است که باید
برای بهبود مدیریت کلان کشور و ممانعت از سیاست‌گذاری‌های کلان اشتباه در جهت
ایجاد نهادها و شرایط لازم در جهت کاراتر بودن سازوکارهای انتخاباتی اقدام کرد. به
طوری که ماحصل آن اعمال اصل شایسته‌سالاری و وجود محدودیت‌های حداقلی در روی کار
آمدن مدیران و افراد کارآمد و لایق به‌خصوص در سطح کلان باشد. در این مورد لازم
است که اشاره کنم جلوگیری از اعمال سیاست‌های غلط و نامطلوب نیازمند ایجاد فضای
باز سیاسی برای بحث و نقد سیاست‌های اقتصادی یا غیراقتصادی موثر در اقتصاد است.
7- و اما هفتمین مورد که آخرین اقدام
سیاستی پیشنهادی برای کسب موفقیت اقتصاد ایران می‌خواهم مطرح کنم برقراری روابط
منطقی و عقلایی با دیگر کشورها و نهادهای بین‌المللی است. این برقراری روابط باید
در راستای استفاده از مزیت‌های موجود برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تکنولوژی باشد
تا در کنار آن شش مورد مطرح شده در مجموع به اتفاق هم بتوانند موفقیت اقتصاد ایران
را در پی داشته باشند.
*عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران
اهواز