پایگاه خبری تحلیلی فولاد (ایفنا)- بررسی مشکلات ایران
در بخش های مختلف از جمله اقتصادی، بیانگر این واقعیت است با وجود برخورداری
اقتصاد کشورمان از منابع و ظرفیت های بی نظیر و سرشار در مقایسه با سایر کشورهای
جهان، همچنان با پدیده تورم بالا، نوسان رشد و توزیع ناعادلانه درآمد روبروست، به
راستی راز و رمز موفقیت سایر کشورها در چه چیزی نهفته است؟
به گزارش
گروه اقتصادی ایرنا، شاید برای بسیاری از مردم بارها و بارها این سوال پیش آمده
باشد که چرا با وجود برخورداری کشورمان از انواع و اقسام نعمات و ثروت خدادادی
شامل منابع زیرزمینی اعم از نفت، گاز، معادن و همچنین برخورداری از ظرفیت های
فراوان در بخش های مختلف نظیر منابع انسانی نخبه، اقتصاد کشورمان همچنان از وضعیت
نامطلوبی رنج می برد.
کشوری
که به لحاظ جغرافیایی در عین حال از شرایط اقلیمی مناسب به منظور کشت و پرورش
انواع و اقسام محصولات کشاورزی و دامی برخوردار است.
البته
بسیاری از مردم کوچه و بازار به محض صحبت از دلایل وجود انواع و اقسام مشکلات در
کشور از جمله تورم، بیکاری، اعتیاد به سرعت ذهنشان به مسائلی همچون تحریم یا اینکه
چرا باید ایران به سایر کشورها کمک کند، سوق پیدا می کند و تمام مشکلات کشور را به
اینگونه مسائل ربط می دهند.
حرف
و حدیث هایی که در واقع تنها یک فرافکنی است و از منطق محکمی برخوردار نیست، چرا
که نیم نگاهی به بخش های گوناگون جامعه، حکایت از وجود یک سیستم و ساختار ناهماهنگ
و بیمار در کشور دارد که بروز مشکلات و معضلات مختلفی را در حوزه های اقتصادی،
اجتماعی و فرهنگی به دنبال خود داشته است.
همین
چند روز پیش بود محسن رنانی از کارشناسان برجسته علوم اقتصادی کشورمان در سخنانی
در دانشگاه علامه طباطبایی نسبت به بروز بحران های اقتصادی و اجتماعی در کشور
هشدار داد و شیوع فساد اداری و بحران آب را از مهمترین آنها دانست.
وی
با بیان اینکه، 3 تا 4 میلیون دختر و زن جوان در جامعه وجود دارند که هرگز ازدواج
نخواهند کرد، دلیل این مسئله را امتناع پسران از ازدواج به دلائلی از جمله بیکاری،
اعتیاد و عدم اطمینان آنان به شرایط اقتصادی موجود در کشور دانست.
اما
هنگامی وجود بیش از 5 میلیون جوان فارغ التحصیلان بیکار که در کنج خانه ها به امید
باز شدن روزنه ای در اقتصاد کشور روز خود را شب می کنند و در وضعیت سردرگم به سر
می برند و یا شیوع اختلاف طبقاتی، افزایش انواع و اقسام بزهکاری در جامعه را نیز
به شرایط فوق اضافه کنید، همه و همه از وجود یک نقص بزرگ در سیستم اداری کشور
حکایت دارد.
شاید
شما تصور کنید که این چه مشکلی است که سالهاست تار و پود به هم تنیده کشورمان را
تهدید می کند و نمی توانیم از داشته ها و ظرفیت های فراوان سرزمین مان به درستی
بهره گیری کنیم و درصد بالایی از جمعیت بالغ بر 75 میلیون نفری کشورمان همچنان از
دستیابی به شرایط مطلوب باز مانده اند.
البته
اگر برنامه مناظره هفته های اخیر سیما با موضوع مبارزه با مفاسد اقتصادی را به
نظاره نشسته باشید، تاحدودی پاسخ این سوال را دریافته اید، آنجا که تعدادی از
اساتید دعوت شده که اتفاقا عنوان دکتر را به یدک می کشند! راه مقابله با مفاسد
اقتصادی را علاوه بر وجود دستگاه ها و ساختارهای فعلی، ایجاد و تشکیل سازمان جدیدی
با عنوان سازمان مبارزه با مفاسد اقتصادی عنوان کردند.
دو
میهمان محترم مجلس شورای اسلامی در این برنامه تلویزیونی، تنها راه مبارزه با معضل
چرکین فساد اداری در کشور را اضافه کردن سازمانی دیگر در کنار انواع و اقسام
دستگاه های موجود نظارتی دانستند!
حال
باید پرسید آیا تنها راه برون رفت از معضلات فعلی کشور که فساد اقتصادی تنها یکی
از آنهاست، لاجرم تشکیل انواع و اقسام سازمان ها و نهادهای عریض و طویل است؟ گویا
اساتید اهل فن به این مسئله توجه نکرده اند که اگر تشکیل ستاد، نهاد، سازمان و حتی
وزارت دردی را درمان می کرد که در حال حاضر سیستم اجرایی کشورمان از انواع و اقسام
آنها بهره مند است، پس واقعا کجای کار ایراد دارد؟
کجای
کار ایراد دارد که دولت های مختلف در طول سال های گذشته آنچنان که شایسته بوده از
کارایی لازم برخوردار نبوده اند، کجای کار ایراد دارد که از منابع انسانی، طبیعی و
درآمدی کشورمان به صورت بهینه استفاده نشده و همچنان اسراف منابع در ایران بسیار
فراوان است.
و
اینکه واقعا اشکال کار کجاست که میانگین بهره وری نیروی کار در ادارات دولتی ایران
در مقایسه با سایر کشورها بسیار پایین تر از نرم جهانی است و به گفته وزیر تعاون،
کار و رفاه اجتماعی دولت یازدهم در آبانماه 1392، در بهترین حالت ،روزانه تنها نیم
ساعت کار مفید است.
پدر
علم بازاریابی کشورمان در پاسخ به این سوال کلیدی، تنها سوء مدیریت و عدم استفاده
بهینه از نیروهای زبده، حرفه ای و توانمند در ایجاد سیستم های کارآمد را عامل
بسیاری از کاستی ها و گرفتاری های امروز ایران در حوزه های مختلف از جمله بخش
اقتصادی می داند.
احمد
روستا در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا، افزود: بسیاری از نارسایی های
موجود در بخش های مختلف از جمله اقتصاد کشورمان ناشی از عدم استفاده صحیح از منابع
انسانی نخبه و توانمند دارای رفتار تخصصی و حرفه ای در سطوح مختلف مدیریتی است.
وی
گفت: متاسفانه در حال حاضر نیروهای متخصص و توانمند به معنای واقعی کلمه در جامعه
محدود هستند و اگر هدف ما دستیابی به مسیر رشد و توسعه در یک فضای رقابتی است،
باید به عامل نیروی انسانی بعنوان عاملی بسیار ارزشمند و اثربخش توجه ویژه داشته
باشیم.
عضو
هیات علمی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی تهران با تاکید بر اینکه،
امروز در دنیا نقش مدیریت در اغلب زمینه های کاری، بسیار تعیین کننده و ارزشمند
است، تصریح کرد: وجود مدیران حرفه ای و کارآمد می تواند به طور چشمگیری باعث تصمیم
گیری های اصولی، علمی و مطلوبتر سازمانی گردد.
روستا
اظهار داشت: بی توجهی به علم مدیریت در طول سالیان گذشته بعنوان یک
ابزار بسیار اثرگذار در پیشبرد اهداف رشد و توسعه کشور، باعث شده حتی در صورت
ایجاد شرایط مناسب به منظور دستیابی به رونق اقتصادی، به دلیل عدم توجه در
بکارگیری نیروهای حرفه ای، استفاده از فرصت های جدید تقریبا سخت به نظر رسد.
وی
با بیان آنکه در طول سالیان گذشته همواره جامعه علمی کشور بر نقش مدیریت و استفاده
مطلوب از مدیران کارا در امور اجرایی کشور تاکید کرده است، افزود: علیرغم
آنکه در این مدت از تریبون های مختلف به سوءمدیریت ها بعنوان مهمترین ضعف و
نارسایی بزرگ کشور اخطار داده شده اما هیچگاه به طور عملی و جدی مورد توجه قرار نگرفته
است.
پدر
علم بازاریابی ایران، ارتباط مناسب بین محیط های آموزشی همچون دانشگاه ها و مدارس
با محیط های فعال در حوزه صنعت و کسب و کار را به منظور پرورش مدیرانی شایسته مورد
تاکید قرار داد و دلیل اصلی بروز سوء تصمیم گیری ها در بسیاری از بخش های مختلف از
جمله اقتصادی را عدم آشنایی بسیاری از مدیران با محیط بازار و کسب و کار عنوان کرد.
استاد
دانشگاه شهید بهشتی تهران همچنین اظهار داشت: با وجود دفاتری بعنوان واحدهای
ارتباطی بین صنعت و دانشگاه کمتر شاهد ارتباط موثر و منطقی بین این دو بخش بوده
ایم.
به
اعتقاد روستا، اغلب فارغ التحصیلان امروز دانشگاه های کشور با محیط واقعی کسب و
کار بیگانه هستند و در نقش مدیر قادر به اتخاذ تصمیم گیری صحیح و انجام نقش
مدیریتی در محیط های کسب و کار نیستند.
وی
با تاکید بر استفاده هرچه بیشتر از مدیران و نیروهای حرفه ای و توانمند در سطوح
مختلف مدیریتی در کشور، سرمایه گذاری مناسب به منظور تربیت مدیران و نیروهای حرفه
ای و ماهر در قالب یک نظام پویا به منظور افزایش کارایی، بازدهی و تقویت بهره وری
برای دستیابی به قله های رشد و پیشرفت در کشور را بسیار ضروری خواند.
** عامل
اصلی توسعه نیافتگی کشور بی توجهی به مقوله مدیریت است
نایب
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه، قانون، حکمران و ناظر
خوب از عوامل مهم پیشرفت یک حکومت محسوب می شوند، مدیریت و نظارت صحیح را از اصول
اساسی اداره یک کشور دانست.
ابوذر
ندیمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، بکارگیری اقوام و در برخی مواقع پارتی بازی
در پست های مدیریتی از سوی برخی افراد در طول سالهای گذشته را بعنوان یک آفت در
نظام مدیریتی کشورمان یاد کرد و گفت: این درحالی است که بسیاری از جوانان نخبه و
شایسته در عین برخورداری از انواع توانایی ها از سیستم اداری کشور طرد شده اند.
وی
کنار گذاشتن و عدم استفاده لازم و کارآ از نیروهای کارشناس و توانمند به صرف
وابستگی به حزب و تفکری خاص را یکی از معضلات اساسی سیستم مدیریتی در کشور دانست و
اضافه کرد: این درصورتی است که افراد شایسته و توانمند نبایستی با تغییرات حزبی
جابه جا شوند.
ندیمی،
عدم اجرای برنامه ها، ناهمگونی ساختار تشکیلات دولتی، حذف و حاشیه نشینی مدیران
کارآمد و لایق، استفاده از افراد بی تجربه و غیرمرتبط، رانت خواری و فساد اقتصادی،
انحصارطلبی، اسراف منابع، فرصت سوزی، عدم بهره گیری از نخبگان و کارآفرینان و
مشاوران با تجربه را تنها از نتایج بی توجهی به عنصر مدیریت در کشور دانست.
وی
با بیان اینکه یک مدیر بایستی از چند نوع فساد از جمله فسادهای مالی و اخلاقی مبرا
باشد، گفت: هیچ مدیری در مقابل خواسته به حق مردم حق نه گفتن ندارد چرا که این خود
یک نوع فساد اخلاقی محسوب می شود و مدیر باید با تدبیر و اندیشه مشکلات مردم را
مرتفع کند.
نایب
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس یکی دیگر از فسادهای مدیریتی در کشورمان را سرگرداندن
مردم عنوان و تصریح کرد: عملکرد مدیران نبایستی به نحوی باشد که کرامت مردم دچار
خدشته شود و خدمات ناقص اینگونه مدیران با ذلت و خواری مردم همراه باشد.
وی
ارائه آمار و ارقام دروغ و ناصحیح را از دیگر فسادهای مدیریتی موجود در ایران ذکر
کرد و گفت: این فساد به طور حتم باعث گسست مردم و حاکمیت خواهد شد و اعتماد مردم
را تحت تاثیر قرار می دهد.
** مدیران
تصور می کنند تنها باید خودشان کار می کنند
ندیمی
همچنین یکی از آفت های مدیریتی در کشورمان را مدیریت فردی دانست و ادامه داد:
مدیران ما تصور می کنند که تنها باید خودشان باید کار کنند و به آن نیز افتخار می
کنند، در صورتی که علم مدیریت علم بکارگیری بهینه از تمام داشته های یک سازمان است.
وی
با تاکید براینکه، در حال حاضر بسیاری از مدیران کشوراز بکارگیری توان نیروهای تحت
امر خود ناتوان هستند، افزود: متاسفانه عدم استفاده از مدیران
توانمند، حرفه ای و کارآمد در بدنه اجرایی کشور، آسیب های جبران ناپذیری به بخش های
مختلف از جمله اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور وارد ساخته است.
ندیمی
با بیان اینکه، کشورمان در عین شایستگی فاقد الگوی اقتصادی مناسب می باشد، اظهار
داشت: ایران همانند سایر کشورهای دنیا از جمله کشورهای آسیایی موفق بایستی با
استفاده از مدیران حرفه ای و سیستم های نوین مدیریتی به سمت نظام خصوصی سازی
کارامد حرکت و تصدی گری دولت نیز هرچه بیشتر کاهش یابد.
** پورفلاح:
با مقوله مدیریت سیاسی و خطی برخورد کرده ایم
رییس
اتاق مشترک ایران و ایتالیا نیز در گفت و گو با ایرنا ضمن تاکید بر نقش اساسی
مدیران حرفه ای در اداره یک کشور گفت: کشورهایی مانند آلمان و ژاپن که پس از جنگ
جهانی دوم دچار بحران ها و صدمات وارده وحشتناکی شدند تنها با استفاده از اهرم
مدیریت توانسته اند بر مشکلات خود فائق آیند.
احمد
پورفلاح با بیان اینکه، کشورهای پیشرفته درحال حاضر نخبگان دانشگاهی خود را برای
تحصیل علوم مدیریت انتخاب می کنند، افزود: اینگونه کشورها در حال حاضر توانسته اند
با سرمایه گذاری مناسب در این حوزه، سیستم های نوین مدیریتی را به جهان عرضه کنند.
وی
با بیان اینکه، متاسفانه در طول سال های گذشته به مقوله مدیریت در کشورمان بی
توجهی صورت گرفته است، گفت: در طول دهه های گذشته به هرکسی که
هیچگونه تخصصی نداشته پست های مدیریتی داده شده که این مسئله آثار تخریبی فراوانی
را در کشور به دنبال داشته است.
پورفلاح
که 20 سال تجربه کاری در هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و ایران را در
کارنامه کاری خود دارد، معتقد است: مدیریت فن بکارگیری صحیح دیگران است و مهم نیست
که یک مدیر به جزئیات بپردازد و آنها را بشناسد بلکه با برنامه ریزی و سازماندهی
صحیح منابع می تواند یک سازمان را به بهره وری لازم برساند.
وی
ادامه داد: بعنوان مثال یک مدیر بیمارستان حتما نبایستی از پزشکان انتخاب شود چرا
که صرف داشتن یک تخصص پزشکی برای مدیریت یک بیمارستان کافی نیست.
به
گفته پورفلاح، سازمان مدیریت صنعتی در طول سال های گذشته شانه به شانه موسسات
مدیریتی جهان حرکت کرده هرچند در طول دوره ای ضعیف شد که این نیازمند آسیب شناسی
است.
وی
با تاکید بر اینکه، حوزه تصمیم گیری در حوزه های مختلف کشورمان در طول سال های
گذشته بسیار ضعیف عمل کرده است، گفت: هنگامی که اعضای هیات مدیره یک تشکیلاتی خود
قد کوتاه هستند به طور حتم برای حفظ جایگاه خویش مدیری را انتخاب می کنند که از
آنها کوتاه تر باشد.
پورفلاح
با تاکید براینکه در طول دهه های گذشته در کشورمان با مقوله مدیریت بسیار خطی و
سیاسی برخورد شده است، گفت: این درحالی است که بایستی به فارغ
التحصیلان نخبه دانشگاهی برای خدمت به کشور فضا و میدان لازم داده شود و در این
خصوص باید وجدان کاری و مسوولیت ملی در نظر گرفته شود.
وی
با اشاره به فعالیت های استاندارد آموزشی علوم و فنون مدیریت روز از سوی برخی از
شرکت ها در کشورهای پیشرفته جهان، بر استفاده هرچه بیشتر از توانایی های اینگونه
شرکت ها به منظور ارتقاء هرچه بیشتر سطح مدیریتی و برطرف نمودن نقاط ضعف سیستمی در
کشورمان تاکید کرد و گفت: برخی از این شرکت ها در بسیاری از نقاط جهان دارای
نمایندگی بوده و سالانه بیش از 280 هزار مدیر تاپ به دنیا عرضه می کنند.
وی
با اشاره به اینکه، امروز بسیاری از موسسات و شرکت های بزرگ دنیا از سوی نخبگان
ایرانی اداره می شوند، بر تشکیل یک کارگروه برای جذب ایرانیان موفق خارج از کشور
برای استفاده از تجربیات مدیریتی آنها در کشورمان تاکید کرد.
گزارش:
یوسف درویشی
منبع:
ایرنا